Salaamkrampen bij de baby

Salaamkrampen, hypsaritmie, salaamepilepsie of infantiele spasmen. Het zijn benamingen voor een ziektebeeld dat zich kenmerkt bij diverse ziekten zoals het syndroom van West of stofwisselingsziekten. Maar ook een hoog suikergehalte (bloedsuikerspiegel) kan de oorzaak zijn. Hersenschade die tijdens de zwangerschap of geboorte is ontstaan kan ook voor salaamkrampen zorgen. De baby met salaamkrampen vertoont symptomen waarbij de armen en benen schokkende bewegingen maken. Dit kan meerdere malen op een korte tijd gebeuren. Het hoofdje knikt daarbij naar voren. Met medicijnen wordt getracht de salaamkrampen te onderdrukken. Zonder behandeling blijft de ontwikkeling achter en zal er hersenschade ontstaan.

Wat zijn salaamkrampen?

Salaamkrampen of hypsaritmie is geen ziekte op zich maar een symptoom of verschijnsel dat optreedt als gevolg van een onderliggende aandoening. Ze vallen onder de gegeneraliseerde epilepsie. Dit houdt in dat beiden hersenhelften bij de aanvallen betrokken zijn. Epilepsie wordt ook wel de vallende ziekte genoemd. We spreken ook wel van een ongecontroleerde elektrische ontlading in de hersenen. Salaamkrampen is hier een vorm van. Andere benamingen zijn salaamepilepsie of infantiele spasmen.

Baby's tot 1 jaar oud

Het komt het vaakst voor bij baby's in hun eerste levensjaar. Maar het komt ook bij wat oudere kinderen voor. De groep de het vaakst getroffen wordt zijn kinderen in de leeftijd van 0 tot 2 jaar. Jongens kunnen het even vaak krijgen als meisjes. Een en ander is afhankelijk van de oorzaak. Het kan op latere leeftijd minder worden dankzij behandeling,

Symptomen

Vaak worden salaamkrampen verward met aanvallen van buikpijn, omdat het hier in eerste instantie op lijkt. De aanvallen kunnen meerdere malen per dag voorkomen. Het ziet eruit als spiersamentrekkingen. Er ontstaan kortstondig en schokkende bewegingen van de armen en benen. Vaak wordt ook het hoofd naar voren gebogen. Kindjes die al staan vallen hierdoor vaak voorover of achterover. De ledematen worden tegelijkertijd naar voren of naar achter bewogen, maar een mengvorm van deze twee bewegingen wordt ook gezien. Soms lijkt het alsof de baby schrikt, maar oplettende ouders merken al snel dat er meer aan de hand is. De geestelijke ontwikkeling blijft vaak achter.

Oorzaken

Zoals eerder gezegd, zijn salaamkrampen geen ziekte zelf maar een ziektebeeld. Heel vaak wordt het veroorzaakt door het syndroom van West:

Het syndroom van West is een vorm van gegeneraliseerde epilepsie. Dit wordt veroorzaakt door een aanlegstoornis in de hersenen, erfelijkheid of een infectie die al bij de geboorte aanwezig was. Ook hersenschade die ontstaan is tijdens de zwangerschap of de bevalling kan het syndroom van West veroorzaken. Er is vaak sprake van een ontwikkelingsachterstand die niet meer ingehaald kan worden. Salaamkrampen zijn een belangrijk verschijnsel en deze zijn bij het syndroom van West moeilijk tot niet te onderdrukken.

Een andere oorzaak is phenylketonurie of fenylketnurie. Dit is een stofwisselingsziekte. Het eiwit fenylalanine wordt onvoldoende afgebroken. De geestelijke ontwikkeling is verstoord en salaamkrampen zijn een belangrijk kenmerk.

Wanneer de bloedtoevoer naar de hersenen niet optimaal verloopt, bijvoorbeeld door een aanlegstoornis of door een afsluiting, kunnen salaamkrampen ook optreden. Ditzelfde geldt voor schade als gevolg van een infectie. Bij sommige kinderen is het suikergehalte te hoog, waardoor deze klachten ontstaan.

Een andere oorzaak is erfelijkheid. Op zich worden salaamkrampen niet doorgegeven van ouder op kind, maar de onderliggende oorzaak. Zo zijn veel stofwisselingsziekte vaak erfelijk. Het kind erft de ziekte dan en zal of drager zijn, of de ziekte krijgen.

Behandeling en herstel

In de meeste gevallen worden er medicijnen toegediend die de aanvallen onderdrukken. Dit zijn anti-epileptica als barbituraten, benzodiazepinen en andere medicijnen. Deze medicijnen zorgen ervoor dat niet-normale elektrische impulsen worden overgebracht in de hersenen. Hierdoor zullen bij de meeste baby's de salaamkrampen verminderen of verdwijnen.

Soms worden middelen voorgeschreven met prednison. Niet bij ieder kind werkt dit even goed. Ook een kuur met ACTH wordt toegepast. Hierbij wordt gedurende enkele weken het hormoon ACTH toegediend. Andere hormoonachtige stoffen die toegepast kunnen worden zijn corticosteroïden. Deze lijken sterk op hormonen die vanuit de bijnierschors worden aangemaakt. Corticosteroïden zijn onder andere van invloed op de stofwisseling, op het immuunsysteem en op het afremmen van ontstekingsreacties.

Wanneer salaamkrampen niet behandeld worden, heeft dit vaak hersenschade tot gevolg. Door de hersenschade ontstaat er een soms ernstige achterstand in de ontwikkeling. Hoe de hersenschade verder tot uiting komt kan niet gezegd worden, omdat dit afhankelijk is van het aangedane gebied. Baby's die behandeld worden kunnen vaak een redelijk normaal leven leiden. Zonder behandeling is dit niet tot slecht mogelijk. Maar zelfs met behandeling kan het voorkomen dat de aanvallen niet geheel te onderdrukken zijn.

De ontwikkeling van het kind blijft achter zolang de salaamkrampen aanwezig zijn. Dit is een gegeven feit. Uit de praktijk blijkt dat de ontwikkeling zich weer voortzet zodra de aanvallen onderdrukt worden. De ontstane achterstand kan vaak maar moeilijk ingehaald worden, omdat er toch voor een gedeelte schade is opgetreden.