IgA-deficiëntie: tekort aan immuunglobuline A

IgA-deficiëntie ontstaat door een stoornis in het afweersysteem en gekenmerkt zich door een tekort aan de antistof immuunglobuline A. Antistoffen worden door bepaalde typen witte bloedcellen van onze afweer (B-lymfocyten) geproduceerd en beschermt tegen infecties met micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels en parasieten. Heb je dus minder IgA in het bloed, dan ben je vatbaarder voor dergelijke infecties. Oorzaak is een auto-immuunziekte en komt ongeveer bij 1 op de 600 mensen voor.

IgA-deficiëntie: tekort aan immuunglobuline A

De eiwitbestanddelen van de indringers (dan antigenen: antilichaam-generators) probeert het immuunsysteem onschadelijk te maken door de productie van grote hoeveelheden specifieke antistoffen, waaronder IgA (immuunglobuline A). De antistoffen binden aan antigenen van micro-organismen, waardoor deze moeilijk kunnen vermenigvuldigen. Zo kunnen ze zich niet verder in het lichaam verspreiden.

Speeksel immuunglobuline

IgA komt voor in speeksel (daar komt IgA als een dimeer voor met een J-keten en heet het sIgA, meer info hierover: zie referenties onderaan dit artikel), slijmvliezen en ingewand sappen, waar het de eerste verdedigingslinie kan zijn tegen luchtweg-, sinus- en maagdarm-infecties. Als je dus een tekort hebt aan IgA, werkt afweer minder en ben je bevattelijker voor dergelijke infecties.

Auto-immuunziekten

De patiënten met een IgA-deficiëntie zijn daarnaast nog gevoeliger voor bepaalde andere ziekten, zoals auto-immuunziekten (het afweersysteem valt met de antistoffen het eigen lichaam aan), zoals reuma, systemische lupus erythematosus, chronische hepatitis, astma, luchtwegallergie, prikkelbare-darmsyndroom en sommige soorten kanker, zoals long- en thymuskanker. Maar veel mensen met IgA-deficiëntie zijn relatief gezond en hebben niet zoveel last van genoemde infecties en aandoeningen.

Het is niet mogelijk om de aandoening te genezen, maar de behandeling is erop gericht om de symptomen te verlichten en het onderdrukken van de bijkomende aandoeningen. IgA-deficiëntie is de meest voorkomende auto-immuunziekte bij blanke mensen: het komt ongeveer bij 1 op de 600 mensen voor.

Symptomen IgA-deficiëntie

Relatief vaak voorkomende of chronische infectie(s) van neusbijholten, longen, oren, luchtwegen of ingewanden.

Oorzaken IgA-deficiëntie

Bij het krijgen van de aandoening is er meestal sprake van overerving (erfelijk). Daarnaast kunnen sommige geneesmiddelen, zoals anti-epileptica, tijdelijk IgA-deficiëntie veroorzaken.

Behandeling IgA-deficiëntie

Er zijn een aantal mogelijkheden voor behandeling:

• Het volgen van een antibiotica-kuur tegen bacterie-infecties. De hele kuur moet worden afgemaakt, anders kan de infectie enige tijd later weer terugkomen.
• Tegen pijn en koorts kunnen OTC-pijnstillers worden gebruikt. Let erop: kinderen mogen geen aspirine hebben. Middelen zijn verkrijgbaar bij de gangbare drogisten.

Medische ingrepen

Onderliggende (ernstige) aandoeningen die IgA-deficiëntie veroorzaken moeten medisch worden behandeld. Denk hierbij aan:

• Kwaadaardige tumoren
• Astma
• Auto-immuunziekten (zie eerder in dit artikel)

Naar de dokter

Als u of uw kind vaak of voortdurend last heeft van infecties is het raadzaam om naar een dokter of specialist te gaan.