Koude-urticaria: allergische reactie op kou

Koude-urticaria: allergische reactie op kou Koude-urticaria zijn jeukende rode galbulten die verschijnen op het lichaam wanneer een persoon allergisch is voor kou. Deze bulten kunnen optreden wanneer het lichaam in direct contact komt met koude voorwerpen, maar ook tijdens het opwarmen na een koude douche of bad. In extreme gevallen kan er ook een anafylactische shock plaatsvinden. Zo'n shock is een ernstige allergische reactie van het lichaam op een stof. Het is belangrijk dat de hulpdiensten zo snel mogelijk geïnformeerd worden aangezien dit dodelijk kan zijn. Om die reden is het ook belangrijk dat men naar de huiddokter gaat als men denkt koude-urticaria te hebben. Deze kan een gepaste behandeling voorzien.

Wat is koude-urticaria?

Koude-urticaria is snel opkomende en sterk jeukende galbulten. Deze kunnen een bleke of rode kleur hebben. De meeste mensen noemen deze ziekte 'netelroos' of 'galbulten'. Deze bulten worden veroorzaakt door de vrijlating van histamine in de huid. Histamine komt vrij als een persoon wordt blootgesteld aan kou.

Deze galbulten kunnen overal op het lichaam verschijnen, maar meestal komen ze op voor op de armen en benen.

Acute urticaria

Er wordt gesproken van acute urticaria als de aanvallen binnen de zes weken verdwenen zijn. Deze vorm van urticaria komt vooral voor bij personen tussen de 10 en 40 jaar. Deze galbulten, die ontstaan tijdens de aanvallen, verdwijnen meestal na 2 tot 24 uur. Koude-urticaria is een acute vorm van urticaria. Meestal is het een korte aanval van een aantal dagen.

Chronische urticaria

Bij chronische urticaria blijven de aanvallen langer dan zes weken duren. Dit komt vooral voor bij personen die tussen de 20 en 60 jaar oud zijn. Soms kan het ook zijn dat de galbulten na vier uur verdwenen zijn op het lichaam, maar elders nieuwe plekken ontstaan. Koude-urticaria is geen vorm van chronische urticaria. De aanvallen zijn meestal kort en verdwijnen als een persoon niet meer wordt blootgesteld aan de kou.

Hoe ziet koude-urticaria eruit?

Wanneer een persoon in contact komt met koude voorwerpen kunnen er galbulten ontstaan. Meestal zijn de bulten na een kwartier al zichtbaar. Wanneer de een persoon erg vatbaar is voor koude-urticaria kan hij ook last krijgen van hartkloppingen, hoofdpijn of bewustzijnsverlies. In zeer ernstige gevallen kan een anafylactische shock optreden. Symptomen van een anafylactische shock zijn duizeligheid, moeilijkheden met ademhalen, opgezwollen gezicht, ...

Oorzaken

De voornaamste oorzaak van koude-urticaria is een allergische reactie (ontstaan van galbulten) van het lichaam op een koud voorwerp. Een ijsblokje in een drankje kan bijvoorbeeld al genoeg zijn. Een andere oorzaak kan zijn dat de patiënt een koude douche of bad heeft genomen. Een laatste oorzaak is blootstelling aan extreme temperaturen zonder bescherming. Wanneer een persoon lang in de kou heeft gestaan zonder handschoenen, kan het zijn dat deze tijdens het opwarmen last krijgt van galbulten.

Het kan ook zijn dat deze galbulten ontstaan zijn door sporten of stress. De huiddokter dient dit te onderzoeken.

Soorten koude-urticaria

Primaire koude-urticaria

Deze vorm komt voor bij ongeveer 95% van de mensen die gediagnosticeerd worden met koude-urticaria. Meestal is er een verband tussen een infectie van de bovenste luchtwegen en het ontstaan van de galbulten.

Primaire koude-urticaria ontstaat door langdurige blootstelling aan kou zoals wintertemperaturen, koude douche, coolpack, ... Deze langdurige blootstelling spoort het lichaam aan om eiwitten vrij te maken. Deze eiwitten zorgen ervoor dat histamine vrijkomt in het lichaam. Op die manier ontstaan er galbulten.

Deze vorm van urticaria treedt op bij personen tussen de 12 en 30 jaar oud. Een persoon is slechts voor een bepaalde periode gevoelig voor deze aandoening. Na deze periode verdwijnt het vanzelf. Deze periode kan tot zeven jaar duren.

Secundaire koude-urticaria

Secundaire koude-urtacaria is zeer zeldzaam en wordt veroorzaakt door circulerende abnormale eiwitten in de bloedbaan. Meestal gaat het om cryoglobulinen of cryofibrinogeen. Deze eiwitten worden door het lichaam aangemaakt wanneer het blootgesteld wordt aan de kou. Anders dan bij primaire koude-urticaria zijn deze eiwitten abnormaal.

Deze aandoening kan ook veroorzaakt worden door een andere (onderliggende) ziekte. Een voorbeeld van een onderliggende ziekte is leukemie.

Familaire koude-urticaria

De laatste vorm is familarre koude-urticaria. Deze aandoening is net zoals secundaire koude-urtacaria zeer zeldzaam. Het is een erfelijke aandoening. Wanneer één van de ouders deze vorm van urticaria heeft, is er 50% kans dat het kind dit ook heeft.

Wat opvalt bij deze soort van urticaria is dat de galbulten tot 48 uur op de huid kunnen blijven staan. Verder is het ook de meest pijnlijke vorm en moeilijk te genezen.

Diagnose

Bevraging

Het is niet zo simpel voor een huisdokter om de diagnose koude-urticaria te stellen. Hiervoor dient men een de patiënt te bevragen en testen (provocatietest en bloedonderzoek) uit te voeren. Het kan namelijk ook zijn dat men te maken heeft met warmte-urticaria. Bij warmte-urticaria is niet de koude, maar de warmte de oorzaak van de galbulten.

Provocatietest

Een tweede manier om de diagnose koude-urticaria te stellen is door een ijsblokje in een plastic zakje te wikkelen en het twintig minuten op de huid te houden. Indien er binnen de vijftien minuten galbulten ontstaan, dan kan men de diagnose stellen.

Bloedonderzoek

Een derde manier om de diagnose te onderzoeken is door een bloedonderzoek. Dit heeft als voordeel dat men ook andere ziektes kan uitsluiten, omdat men een volledig medisch beeld krijgt van de patiënt.

Behandeling

Voorkomen

Een logische maatregel is om zo veel mogelijk te voorkomen dat de patiënt aan koudeprikkels wordt blootgesteld. Mogelijke oplossingen zijn om warme kledij te dragen tijdens koud weer. Verder is het beter om koude douches en baden te vermijden. Mensen die gevoelig zijn aan koude-urticaria moeten contact met de koude proberen te vermijden.

Antihistaminica

Een andere mogelijke behandeling is antihistaminica. Dit geneesmiddel kan de bulten wegnemen of verminderen. In de meeste gevallen schrijft men een bepaalde dosis voor en bouwt men langzaam af naarmate de klachten afnemen.

Wanneer dit geneesmiddel onvoldoende effect heeft, kan de dermatoloog een afweerremmend middel gebruiken zoals prednisolon en ciclosporine.

Desensibilisatie

Een andere optie is om een desensibilisatiemethoden toe te passen. Op die manier wordt de patiënt ongevoelig gemaakt voor de kou. Deze behandelmethode houdt in dat de patiënt stapsgewijs en systematisch wordt blootgesteld aan koud water. Deze blootstelling wordt beetje bij beetje groter en langer. Op die manier probeert men de patiënt te laten wennen aan de koude.

Een nadeel van deze methode is dat er een anafylactische shock kan optreden. Dit is een heftige reactie van het lichaam op een stof waar een persoon allergisch voor is. Om die reden moet deze behandelmethode altijd in het ziekenhuis worden uitgevoerd.
© 2018 - 2024 Matsieboy, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Urticaria: netelroos of galbultenUrticaria: netelroos of galbultenUrticaria is de medische naam voor netelroos of galbulten. Het is een veel voorkomende huidreactie. Ongeveer een kwart v…
Urticaria: rode jeukende bultjes op huid, buik, armen, benenUrticaria: rode jeukende bultjes op huid, buik, armen, benenLast van rode jeukende bultjes op huid, buik, armen of benen? Mogelijk heb je last van urticaria, ook wel 'netelroos' of…
Netelroos (urticaria)Urticaria (netelroos) zijn bultjes (soms groter) die ontzettend jeuken en overal op de huid voor kunnen komen. Ze ontwik…
Netelroos/Urticaria/Galbulten, hoe komt u er snel vanaf?Netelroos is een reactie van de huid, het staat ook bekend als Urticaria of Galbulten. Iedereen komt vroeg of laat er me…

Difterie (kroep) – een bijna vergeten infectieziekteDifterie (kroep) – een bijna vergeten infectieziekteDifterie is een uiterst besmettelijke, bacteriële infectieziekte en werd vroeger ook wel kroep genoemd, niet te verwarre…
Waterpokken (varicella) – besmetting en symptomenWaterpokken (varicella) – besmetting en symptomenWaterpokken is een vrij onschuldige kinderziekte. De verwekker is een virus en de incubatietijd is twee tot hoogstens dr…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Woofiegrrl, Flickr (CC BY-ND-2.0/bewerkt)
  • https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/koude-urticaria/
  • https://www.huidinfo.nl/k/koude-urticaria/
  • https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/anafylactische-shock/item34341
Matsieboy (32 artikelen)
Gepubliceerd: 07-08-2018
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Ziekten
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.