Urticaria: rode jeukende bultjes op huid, buik, armen, benen
Last van rode jeukende bultjes op huid, buik, armen of benen? Mogelijk heb je last van urticaria, ook wel 'netelroos' of 'galbulten' genoemd. Urticaria betreft een overgevoeligheidsreactie van de huid. Het ontwikkelt zich acuut en het kenmerkt zich door rode of bleekroze, sterk jeukende huiduitslag (bultjes) met centraal een witte plek. Ze kunnen overal voorkomen, op de romp (borst, buik, rug), gezicht, armen en benen, enz. Veelal wordt nooit een oorzaak gevonden. De uitslag trekt normaal gesproken binnen enkele uren weer weg. Als de aandoening meer dan 6 weken bestaat, spreekt men van 'chronische urticaria'.- Urticaria in vogelvlucht
- Wat is urticaria?
- Huiduitslag die vaak heftig jeukt
- Chronische urticaria
- Synoniemen
- Oorzaak van urticaria
- Oorzakelijke prikkels
- Idiopathisch
- Symptomen: rode jeukende bultjes op huid, buik, armen of benen
- Verschijnselen
- Geen voorkeursplekken
- Behandeling van urticaria
- Prognose
Galbulten op een been / Bron: Templeton8012, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Urticaria in vogelvlucht
- Galbulten: Urticaria is een huiduitslag met rode, licht gezwollen bulten en plekken die vaak heftig jeuken.
- Jeuk: Urticaria begint vaak met aanhoudende jeuk die intens en branderig kan aanvoelen.
- Allergische reacties: Urticaria kan optreden als gevolg van allergische reacties op voedsel, medicijnen, insectenbeten of andere prikkels.
- Niet-allergische oorzaken: Niet alle gevallen van urticaria zijn het gevolg van allergieën; sommige worden veroorzaakt door stress, infecties of onbekende factoren.
- Acuut en chronisch: Urticaria kan acuut zijn (kortdurend, meestal minder dan zes weken) of chronisch (langdurig, langer dan zes weken).
- Angio-oedeem: Soms gaat urticaria gepaard met zwelling van diepere huidlagen. Dit staat bekend als angio-oedeem.
- Behandeling: Antihistaminica zijn vaak effectief bij het verminderen van symptomen; in ernstige gevallen kan de arts corticosteroïden voorschrijven.
- Triggers vermijden: Identificeren en vermijden van de uitlokkend efactoren, is belangrijk ter preventie.
- Raadpleeg een arts: Bij aanhoudende of ernstige urticaria is medisch advies nodig om de onderliggende oorzaak te achterhalen en de juiste behandeling te bepalen.
Wat is urticaria?
Huiduitslag die vaak heftig jeukt
Urticaria (kwaddels) zijn hevig jeukende, ietwat verheven rode vlekken of bultjes op de huid met in het midden een bleek gedeelte. De vlekken kunnen variëren in grootte van een speldenknop tot enige centimeters. Een aantal galbulten tezamen vervloeien vaak tot een grote verheven rode plek, zoals goed op de foto is te zien. Urticaria ontstaat acuut (plotseling) en ontwikkelt zich zeer snel (vaak binnen een half uur). De laesies trekken vaak binnen 12-24 uur weer weg, doch in veel gevallen zijn ze na een uur al grotendeels afgenomen. Onderwijl kunnen er elders wel weer nieuwe plekken ontstaan.
Angio oedeem gezicht: zwelling van de oogleden / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Chronische urticaria
De laesies kunnen steeds weer op andere plekken de kop opsteken. Wanneer hier sprake van is gedurende meer dan 6 weken, dan spreekt men van chronische urticaria. Urticaria kunnen beperkt blijven tot een geringe lokale reactie, maar er kan ook een uitgebreide reactie over het hele lichaam plaatsvinden. Dit kan gepaard gaan met algemene klachten van koorts of een grieperig gevoel. Urticaria kan samen met angio-oedeem optreden. Dit is een niet-jeukende soms pijnlijke plaatselijke zwelling van de huid of de slijmvliezen.Synoniemen
Urticaria staat ook bekend als 'netelroos' of 'galbulten'.Oorzaak van urticaria
Oorzakelijke prikkels
Urticaria ontstaat door het vrijkomen van histamine en andere ontstekingsmediatoren. Onder invloed van histamine verwijden bloedvaten zich, met als gevolg dat de huid een rode kleur krijgt. Ook zorgt histamine voor een toegenomen doorlaatbaarheid van vocht door de wanden van de bloedvaten. Hierdoor ontstaat vochtophoping in de huid. Histamine kan ook jeuk veroorzaken. Onder invloed van (een combinatie van) prikkels, kan histamine vrijkomen. De prikkels worden vaak onderverdeeld in de volgende groepen:| Prikkel | Voorbeelden |
|---|---|
| Fysische prikkels | Lichamelijke inspanning, plaatselijke druk op de huid (vertraagde druk urticaria), koude (koude urticaria), warmte (cholinerge urticaria), zonlicht (urticaria solaris). Slechts zelden bij alleen contact met water (aquagene urtiaria). Soms 'urticaria factitia' of 'dermografisme' (komt bij ongeveer 1.5-5% van de normale bevolking voor): een kleine mechanische prikkel zoals krabben of met de achterkant van je balpen een streep over de huid trekken, kan dan al voldoende zijn om dit te laten gebeuren. |
| Geneesmiddelen, medicijnen | Vooral pijnstillers (bijv. NSAID's en opiaten) en antibiotica. |
| Acute en chronische infecties | Vooral veroorzaakt door bacteriën en parasieten, maar soms ook door virussen of schimmels. |
| Allergie voor voedingsmiddelen, | Bijvoorbeeld eieren, schaaldieren en fruit. |
| Allergie voor voedseltoevoegingen | Kleurstoffen, conserveringsmiddelen en smaakversterkers. |
| Insectensteken en -beten (insectengif) | Vlooien, mijten, luizen, muggen, wespen. |
| Allergie voor ingeademde producten | Schimmelsporen, dierlijke huidschilfers. |
| Contact op de huid met bepaalde stoffen | Bijvoorbeeld planten, rubber, dierlijke eiwitten en crèmes en smeerseltjes. |
| Interne ziekten | Stofwisselingsziekten, hormonale stoornissen, auto-immuunziekten. |
Idiopathisch
Toch blijkt 75% van de urticaria idiopathisch, dat wil zeggen 'zonder bekende oorzaak'.
Urticaria op de rug / Bron: DLdoubleE, Wikimedia Commons (Publiek domein)
