Strophulus: symptomen jeukende bultjes door insectenbeten

Strophulus, soms ook wel 'papulaire urticaria' genoemd, is een acute uitbarsting van rode, sterk jeukende bultjes op de huid die worden veroorzaakt door een overgevoeligheidsreactie op insectenbeten, als muggen, vlooien en bedwantsen. Zo'n bultje lijkt sterk op de gevolgen van de insectenbeet zelf. Behandeling bestaat vaak uit het bestrijden van de symptomen met corticosteroïd crème. De allergische reactie kan onderdrukt worden met orale antihistaminica.

• Wat is strophulus?
• Synoniemen
• Oorzaak strophulus
• Symptomen strophulus
• Bultjes
• Blaren en jeuk
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Differentiaaldiagnose
• Behandeling strophulus
• Prognose

Wat is strophulus?

Strophulus is een veel voorkomende en vaak vervelende aandoening, die zich manifesteert als rode papels (bultjes) op de huid welke worden veroorzaakt door een overgevoeligheidsreactie op insectenbeten. Hierbij kan gedacht worden aan de beten van muggen, vlooien, bedwantsen, en andere insecten. Deze (vertraagde) overgevoeligheidsreactie wordt vooral aangetroffen bij kinderen tussen 2 en 8 jaar en dan vooral in de zomer en in de herfst.

Synoniemen

Strophulus staat ook bekend onder de volgende benamingen:

• strophulus pruriginosus;
• strophulus infantum;
• prurigo infantum; en
• lichen urticatus.

Oorzaak strophulus

Strophulus is een overgevoeligheidsreactie op insectenbeten van geleedpotigen, als muggen, vlooien, mijten en bedwantsen (voorheen 'wandluizen' genoemd). Het betreft een overgevoeligheid voor bepaalde eiwitbestanddelen die aanwezig zijn in het speeksel van het insect. Bij kinderen met overgevoeligheid bouwen treedt op den duur desensibilisatie op, waardoor strophulus verdwijnt.

Symptomen strophulus

Bultjes

Strophulus wordt gekenmerkt door gegroepeerde symmetrisch verdeelde jeukende urticariële papels, vaak omgeven door een rode rand. Deze bultjes zijn vooral gelokaliseerd op de strekzijden van de extremiteiten en in mindere mate in het gezicht, de hals, de romp, de bovenbenen en de billen. Het doet zich gewoonlijk niet voor in de genitale en de perianale regio en de oksels.

Blaren en jeuk

De bultjes zijn 3-10 mm in doorsnede. Soms ontstaan er ook (vocht)blaasjes of blaren, wat 'strophulus bullosa' wordt genoemd. De plekjes kunnen hevig jeuken, waardoor er krabeffecten ontstaan. Krabben kan leiden tot erosies en zweren. De laesies bestaan tussen de twee en twaalf dagen. Nadat de bultjes zijn weggetrokken, kan er roodheid of pigmentatie overblijven. Na een nieuwe beet kunnen oudere plekken weer actiever worden. De aandoening is chronisch of recidiverend. Jarenlang kunnen de bultjes terugkeren als het kind opnieuw wordt gestoken.

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

De huisarts stelt de diagnose vaak op met oog. Hij zal ook vragen stellen over je klachten en wanneer het begon; of je kort ervoor bent gebeten door een insect. Hij zal de bulten bekijken en vaak is dat voldoende. Zo nodig kan aanvullend onderzoek gedaan worden in de vorm van een huidbiopsie.

Differentiaaldiagnose

De volgende aandoeningen kunnen een soortgelijk beeld geven:

• Vroege waterpokken;
• gewone urticaria (galbulten, netelroos);
• Gianotti-Crosti syndroom (GCS);
• Schurft of scabiës;
• Pityriasis lichenoides.

Behandeling strophulus

De behandeling van strophulus is in de meeste gevallen symptomatisch, wat wil zeggen: gericht op de klachten. Toepassing van een milde corticosteroïd crème (hormoonzalf) ter verlichting van jeuk en orale antihistaminica om de allergische reactie te onderdrukken. Voorts is het van belang om eventuele geleedpotige insecten uit de omgeving van het kind te verwijderen, vooral bij huisdieren.

Prognose

De prognose is goed. Na behandeling trekken de bultjes vrij snel weg. Vaak ben je binnen enkele dagen klachtenvrij. Zorg er wel voor dat je uit de buurt blijft van insecten.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk
• Muggenbeet: jeuk, uitslag en allergische reactie muggenbult
• Vogelmijt bij mensen klachten & vogelmijt bestrijden in huis