Prurigo infantum: Jeukende bultjes door insectenbeet
Prurigo infantum is een huidaandoening waarbij een kind ernstige jeuk ervaart door jeukende uitslag, wat leidt tot constant krabben. Deze jeukende bultjes zijn het resultaat van een overgevoeligheidsreactie op een insectenbeet. De symptomen kunnen met medicatie worden verlicht. De vooruitzichten zijn doorgaans goed, hoewel sommige patiënten last kunnen hebben van terugkerende of chronische klachten. Complicaties kunnen optreden door het krabben. Het is daarom belangrijk dat ouders voorzorgsmaatregelen nemen om insectenbeten te voorkomen.- Synoniemen van prurigo infantum
- Epidemiologie van huiduitslag door insectenbeten
- Mechanisme
- Oorzaken: Door insectenbeet
- Risicofactoren
- Risicogroepen
- Symptomen: Jeukende bultjes op de huid
- Locatie
- Tekenen
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling via medicatie
- Voordelen van vroege diagnose en behandeling
- Prognose van huidaandoening
- Complicaties bij prurigo infantum
- Preventie van insectenbeten bij kinderen
- Praktische tips voor het leven met / omgaan met prurigo infantum
- Zorg voor een zachte huidverzorging
- Beperk krabben en irritatie
- Hydrateer de huid regelmatig
- Pas bad- en douchetijden aan
- Gebruik kalmerende lotions of zalfjes
- Beperk blootstelling aan allergenen of irriterende stoffen
- Zorg voor een comfortabele slaapomgeving
- Misvattingen rond prurigo infantum
- Prurigo infantum wordt altijd veroorzaakt door een allergie
- Prurigo infantum komt alleen bij baby's voor
- Jeukende bultjes bij kinderen betekenen altijd prurigo infantum
- Prurigo infantum is besmettelijk
- Behandeling met medicatie is altijd noodzakelijk
- Voeding speelt geen rol bij prurigo infantum
- Krabben heeft geen invloed op de aandoening
Synoniemen van prurigo infantum
Prurigo infantum wordt ook wel aangeduid met verschillende andere termen:- acute prurigo papels bij kinderen
- lichen urticaria
- lichen urticatus
- papulaire urticaria
- prurigo parasitaria
- strofulus
- strophulus
- strophulus arthropodicus
- strophulus infantum
- strophulus pruriginosum
- strophulus pruriginosus
- urticaria papulosa
Epidemiologie van huiduitslag door insectenbeten
Prurigo infantum is een huidziekte die voornamelijk voorkomt bij jonge kinderen, met een piekincidentie tussen de 6 maanden en 5 jaar. Het wordt gekarakteriseerd door de aanwezigheid van jeukende, ontstoken bultjes, vaak gelokaliseerd op de armen, benen en rug. De prevalentie van prurigo infantum varieert sterk afhankelijk van de regio, en studies tonen aan dat het vaker voorkomt in westerse landen waar atopische aandoeningen, zoals eczeem en astma, meer algemeen zijn.Prevalentie wereldwijd
De prevalentie van prurigo infantum is wereldwijd moeilijk vast te stellen vanwege verschillen in rapportage en diagnostische benaderingen. In ontwikkelde landen wordt een hogere incidentie van atopische huidaandoeningen gemeld, waaronder prurigo infantum. Dit kan deels te maken hebben met verbeterde diagnostische capaciteiten en een hogere mate van bewustzijn binnen de gezondheidszorg. In tropische en subtropische gebieden, waar hygiëneomstandigheden vaak variëren, komt prurigo infantum minder frequent voor, wat suggereert dat omgevingsfactoren een rol kunnen spelen in de prevalentie van de aandoening.
Regionale variatie
Er is een duidelijke regionale variatie in de prevalentie van prurigo infantum. In Noord-Amerika en Europa komt de aandoening vaker voor dan in veel Aziatische en Afrikaanse landen. Dit kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan genetische verschillen, maar ook aan omgevingsfactoren, zoals het klimaat, luchtvervuiling en de toegang tot medische zorg. In landen met een tropisch klimaat wordt prurigo infantum zelden gerapporteerd, hoewel het mogelijk is dat de aandoening in dergelijke gebieden niet altijd wordt gediagnosticeerd of gerapporteerd.
Relatie met andere atopische aandoeningen
Prurigo infantum heeft een sterke associatie met andere atopische aandoeningen, zoals atopisch eczeem, astma en hooikoorts. Kinderen met een familiegeschiedenis van atopische aandoeningen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van prurigo infantum. Het is niet ongebruikelijk dat een kind met prurigo infantum ook andere tekenen van atopie vertoont, zoals droge, geïrriteerde huid of allergieën. De onderliggende ontstekingsreacties die geassocieerd worden met atopie kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van prurigo infantum bij kwetsbare kinderen.
Mechanisme
Het mechanisme van prurigo infantum is complex en wordt nog steeds onderzocht, maar er zijn enkele belangrijke factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van de aandoening. Prurigo infantum wordt vaak gezien in de context van andere atopische aandoeningen, zoals atopisch eczeem. Dit suggereert dat het een immuun-gerelateerde oorzaak heeft, waarbij overreacties van het immuunsysteem een rol spelen in het ontstaan van de huiduitslag en jeuk.Immuunrespons en ontsteking
De basis van prurigo infantum lijkt te liggen in een abnormale immuunrespons, die vergelijkbaar is met de reacties die optreden bij atopisch eczeem. Er is een toegenomen activiteit van T-cellen, die leiden tot een ontsteking van de huid. Deze ontsteking veroorzaakt de karakteristieke bultjes en jeuk die kenmerkend zijn voor de aandoening. De verhoogde activiteit van bepaalde cytokinen, zoals interleukines, speelt een sleutelrol in het onderhoud van de ontsteking en de daaropvolgende symptomen van prurigo infantum.
Huidbarrière en allergieën
Bij veel kinderen met prurigo infantum is er ook sprake van een verzwakte huidbarrière. Dit maakt de huid gevoeliger voor externe prikkels, zoals allergenen of irriterende stoffen, die de ontsteking kunnen verergeren. Daarnaast kunnen allergische reacties op stoffen zoals pollen, huisstofmijt of voedsel ook bijdragen aan het ontstaan van de aandoening. De aanwezigheid van een verzwakte huidbarrière kan het risico op secundaire infecties verhogen, wat de symptomen verder kan compliceren.
Oorzaken: Door insectenbeet
De oorzaak van acute prurigo papels bij kinderen kan soms moeilijk te achterhalen zijn. In de meeste gevallen wordt prurigo infantum veroorzaakt door ectoparasieten zoals mijten, insecten, vlooien en andere parasieten. Deze parasieten kunnen zichtbaar zijn, zoals muggen, vlooien, steekvliegen en teken. Ook onzichtbare parasieten zoals kleine mijten die zich in spleten of op houten meubels bevinden, of bedwantsen, kunnen de oorzaak zijn. De symptomen ontstaan door een overgevoeligheidsreactie op eiwitten in het speeksel van het insect.Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die de kans vergroten dat een kind prurigo infantum ontwikkelt. Deze risicofactoren omvatten genetische predispositie, omgevingsfactoren en andere onderliggende medische aandoeningen. Kinderen met een familiegeschiedenis van atopische aandoeningen, zoals eczeem of astma, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van prurigo infantum.Genetische factoren
Een van de belangrijkste risicofactoren voor prurigo infantum is genetische aanleg. Kinderen met een familiegeschiedenis van atopische aandoeningen, zoals astma, eczeem of hooikoorts, hebben een verhoogd risico om de aandoening te ontwikkelen. Genetische mutaties die invloed hebben op het immuunsysteem en de huidbarrière spelen een rol in de vatbaarheid voor prurigo infantum. Deze kinderen hebben een verhoogde kans op een abnormale immuunrespons die leidt tot huidontstekingen.
Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan allergenen, luchtvervuiling en klimatologische omstandigheden, kunnen ook bijdragen aan het ontwikkelen van prurigo infantum. In gebieden met een hoge luchtvervuiling of in omgevingen waar kinderen vaak worden blootgesteld aan irriterende stoffen, zoals bepaalde chemicaliën, kan het risico op het ontwikkelen van prurigo infantum verhoogd zijn. Ook kan blootstelling aan koude of droge lucht, die de huidbarrière verzwakt, bijdragen aan de aandoening.
Risicogroepen
Er zijn specifieke groepen patiënten die een verhoogd risico lopen om prurigo infantum te ontwikkelen. Deze risicogroepen omvatten kinderen met een familiegeschiedenis van atopie, kinderen die in bepaalde omgevingen opgroeien, en kinderen die andere medische aandoeningen hebben die hun immuunsysteem beïnvloeden.Kinderen met atopische aandoeningen
Kinderen die al lijden aan andere atopische aandoeningen, zoals atopisch eczeem, astma of hooikoorts, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van prurigo infantum. Dit komt door de onderliggende immuunstoornissen die het lichaam vatbaarder maken voor ontstekingen van de huid. Bij deze kinderen is het immuunsysteem vaak overactief, wat de kans vergroot dat ze de jeukende uitslag van prurigo infantum ontwikkelen.
Kinderen in bepaalde omgevingen
Kinderen die opgroeien in omgevingen met veel luchtvervuiling, of in gebieden waar het klimaat kouder en droger is, hebben mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van prurigo infantum. Dit kan te maken hebben met de invloed van omgevingsfactoren op de huidbarrière en de immuunrespons van het lichaam. In tropische gebieden, waar het klimaat doorgaans warmer en vochtiger is, komt de aandoening veel minder voor, wat suggereert dat het klimaat een belangrijke rol speelt in de prevalentie.
Symptomen: Jeukende bultjes op de huid
Locatie
De huiduitslag verschijnt vaak op het gezicht, de hals, de buik, de rug, de romp, de armen, de bovenbenen en de billen. De hoofdhuid en slijmvliezen blijven doorgaans onaangetast.Tekenen
De aandoening kenmerkt zich door acute jeukende huiduitslag. De huid vertoont vaak eerst rode puistjes of paarsachtige papels/bultjes gevuld met sereus vocht. Blaasjes of blaren kunnen ook voorkomen. De huidletsels verschijnen meestal in groepjes van drie tot tien millimeter groot en ontstaan vaak plotseling, meestal in de ochtend bij het ontwaken. Door de hevige jeuk kunnen kinderen intensief krabben, wat kan leiden tot meerdere huidletsels. Sommige kinderen hebben slechts een enkele episode van jeukende uitslag, terwijl anderen chronische of terugkerende symptomen ervaren.Alarmsymptomen
Prurigo infantum wordt gekarakteriseerd door een reeks alarmsymptomen die vaak samenhangen met de aandoening. Deze symptomen kunnen variëren van milde jeuk tot ernstigere huiduitslag die kan leiden tot secundaire infecties door krabben. Het is belangrijk om de symptomen snel te herkennen, aangezien tijdige behandeling kan helpen om de aandoening onder controle te houden en verdere complicaties te voorkomen.Jeuk en uitslag
Jeuk is het meest opvallende symptoom van prurigo infantum en kan extreem intens zijn. Het leidt vaak tot krabben, wat op zijn beurt de huid verder kan beschadigen en secundaire infecties kan veroorzaken. De uitslag zelf bestaat uit kleine, harde bultjes die vaak rood of bruin van kleur zijn. Deze bultjes kunnen variëren in grootte en kunnen zich snel verspreiden over verschillende delen van het lichaam. Bij kinderen met prurigo infantum is de uitslag meestal het meest zichtbaar op de armen, benen en romp.
Secundaire infecties
Door het intense krabben kan de huid barsten en open wonden ontstaan, die de toegang voor bacteriën vergemakkelijken. Secundaire infecties, vaak veroorzaakt door Staphylococcus aureus, kunnen leiden tot een verergering van de symptomen. De huid kan dan geïrriteerd raken, wat verdere ontstekingen veroorzaakt. Het is essentieel om te letten op tekenen van infectie, zoals pusvorming, verergering van de roodheid of zwelling, wat duidt op een mogelijk infectieus proces.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose wordt gesteld op basis van de inspectie van de huidletsels en de melding van ernstige jeuk door het kind en/of de ouders. De arts zal vaak ook de krabeffecten opmerken door de huid visueel te inspecteren. Indien de arts twijfelt over de diagnose, kan een huidbiopsie noodzakelijk zijn. Hierbij wordt een stukje huidweefsel onder een microscoop onderzocht door een patholoog.Differentiële diagnose
Het is belangrijk om prurigo infantum te onderscheiden van andere huidaandoeningen zoals:
- de ziekte van Dühring (dermatitis herpetiformis): een chronische aandoening gekenmerkt door huiduitslag met pukkels en blaasjes, vaak geassocieerd met glutenconsumptie
- eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeuk)
- het Gianotti-Crosti syndroom (huidaandoening met rode bultjes)
- netelroos (urticaria)
- pityriasis lichenoides (huiduitslag met bultjes of vlekjes)
- purpura (allergische vasculitis)
- schurft (scabiës: besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een mijt)
- waterpokken (infectie met algemene symptomen en huiduitslag)
Medicijnen verlichten de jeuk / Bron: Stevepb, PixabayBehandeling via medicatie
Om jeuk te verlichten, kan de arts een antihistaminicum voorschrijven. Dit medicijn helpt de overgevoeligheidsreactie te verminderen. In sommige gevallen zijn topische (op de huid toegepaste) of orale (via de mond ingenomen) corticosteroïden nodig om de jeuk en ontsteking te verminderen. De juiste medicatie kan de huiduitslag helpen genezen, waardoor de patiënt minder krabt en complicaties worden voorkomen.Voordelen van vroege diagnose en behandeling
Een tijdige diagnose en behandeling van prurigo infantum kunnen helpen de ernst van de symptomen te verminderen en complicaties te voorkomen. Door snel te handelen kunnen ouders de kwaliteit van leven van hun kind verbeteren en de kans op terugkerende symptomen minimaliseren.Prognose van huidaandoening
De prognose van prurigo infantum is meestal goed, vooral als de aandoening tijdig wordt behandeld. Hoewel het een chronische aandoening kan zijn, ervaren veel kinderen een vermindering van symptomen naarmate ze ouder worden, vooral wanneer de atopische neiging afneemt. Bij een klein aantal kinderen kunnen de symptomen echter aanhouden of zelfs terugkeren.Zelflimiterend verloop
In veel gevallen wordt prurigo infantum gezien als een zelflimiterende aandoening, wat betekent dat de symptomen na verloop van tijd kunnen afnemen of verdwijnen. Dit komt vaak voor wanneer kinderen ouder worden en hun immuunsysteem zich aanpast, waardoor de ontstekingsreactie minder intens wordt. Bij een tijdige behandeling kan de aandoening sneller afnemen en kunnen de symptomen goed onder controle worden gehouden.
Langdurige symptomen
In sommige gevallen kunnen de symptomen langer aanhouden, vooral als de onderliggende atopische aandoening, zoals eczeem, niet goed wordt beheerd. Kinderen met een ernstig verzwakte huidbarrière of een sterke genetische aanleg voor atopie kunnen mogelijk langduriger last hebben van prurigo infantum. Het is belangrijk om deze gevallen regelmatig te controleren om infecties en verdere complicaties te voorkomen.
Complicaties bij prurigo infantum
Hevig krabben kan leiden tot huidzweren en huidinfecties. Het krabben kan ook littekens veroorzaken en leiden tot hyperpigmentatie (donkerdere huidverkleuring) of hypopigmentatie (lichtere huidverkleuring).Preventie van insectenbeten bij kinderen
Hoewel prurigo infantum niet volledig te voorkomen is, kunnen bepaalde maatregelen helpen om het risico op uitbraken te verminderen. Preventieve benaderingen richten zich vaak op het beheersen van omgevingsfactoren, het verbeteren van de huidgezondheid en het verminderen van allergische reacties die de aandoening kunnen verergeren.Beheersing van omgevingsfactoren
Blootstelling aan omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling, pollen of chemicaliën kan bijdragen aan de uitbraak van prurigo infantum. Het is belangrijk om het kind zoveel mogelijk blootstelling aan dergelijke irriterende stoffen te vermijden. Het beperken van de blootstelling aan roken, het vermijden van overmatige hitte of kou, en het gebruik van luchtbevochtigers in droge klimaten kan helpen de huid in goede conditie te houden.
Verbeteren van de huidbarrière
Een belangrijke preventieve maatregel is het verbeteren van de huidbarrière, wat kan helpen de kans op uitbraken van prurigo infantum te verminderen. Dit kan worden bereikt door het regelmatig aanbrengen van vochtinbrengende crèmes die de huid hydrateren en beschermen. Het is essentieel om producten te gebruiken die geschikt zijn voor gevoelige huid, aangezien veel gangbare huidverzorgingsproducten de aandoening kunnen verergeren.
