Leydig-celtumor in testikels bij jongens & mannen: Symptomen
De tussencellen van Leydig zijn celgroepen in het interstitiële testisweefsel. Deze cellen in de testikels (teelballen, zaadballen) produceren het mannelijke hormoon testosteron. Een Leydig-celtumor is een zeldzame testikeltumor die zich ontwikkelt uit Leydig-cellen bij zowel jongens als mannen. Leydig-celtumoren zijn meestal goedaardig, maar ongeveer 10% zijn kwaadaardig. Symptomen komen niet altijd tot stand maar eventuele tekenen bestaan uit ongemak of pijn in de zaadbal en een knobbeltje of zwelling in beide teelballen. De arts verwijdert de tumor of de teelballen. Een maandelijks zelfonderzoek van de testes verlaagt het risico op een laattijdige diagnose van teelbalkanker. Hierdoor stijgen uiteindelijk de overlevingspercentages.- Epidemiologie: Meestal bij jongens en mannen
- Mechanisme
- Oorzaken van tumor aan teelballen
- Risicofactoren
- Risicogroepen
- Symptomen aan testikels: Pijn en zwelling van zaadbal
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling van Leydig-celtumor
- Kanker
- Goedaardig gezwel
- Prognose van teelbalkanker
- Complicaties van vorm van testikelkanker
- Preventie van Leydig-celtumoren
- Praktische tips voor het leven met / omgaan met Leydig-celtumor in testikels bij jongens & mannen
- Volg je controleafspraken goed op
- Zorg voor voldoende emotionele steun
- Let goed op je lichamelijke gezondheid
- Communiceer met je arts over vruchtbaarheid
- Vermijd overmatige fysieke inspanning bij herstel
- Houd je geestelijke gezondheid in de gaten
- Informeer jezelf goed over de aandoening
- Misvattingen rond Leydig-celtumor in testikels bij jongens en mannen
- Een Leydig-celtumor komt alleen bij volwassenen voor
- Alle Leydig-celtumoren zijn kwaadaardig
- De tumor veroorzaakt altijd zichtbare symptomen
- Leydig-celtumoren hebben geen invloed op de hormonale balans
- Bloedonderzoeken zijn voldoende om een Leydig-celtumor te diagnosticeren
- Een operatie is de enige behandelmogelijkheid
- De impact van een Leydig-celtumor is altijd ernstig
Epidemiologie: Meestal bij jongens en mannen
Leydig-celtumoren vormen een zeer klein aantal van alle testikeltumoren (1-3%). De tumoren komen het vaakst tot uiting bij mannen tussen de dertig en zestig jaar. Deze tumor treft sporadisch kinderen tussen vijf en tien jaar oud en dan veroorzaakt de tumor een vroegtijdige puberteit. Zowel goedaardige (90%) als kwaadaardige (10%) varianten zijn bekend van een Leydig-celtumor. De kwaadaardige varianten komen alleen bij volwassenen voor. De tumoren komen voornamelijk bij mannen in de testikels tot stand en zijn in de meeste gevallen goedaardig. Ze zijn echter ook beschreven bij vrouwen (in de eierstokken) en zijn dan meestal kwaadaardig.Mechanisme
Leydig-celtumoren ontstaan uit de Leydig-cellen in de testikels, die verantwoordelijk zijn voor de productie van testosteron. Deze tumoren kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn en de tumorcellen kunnen abnormale hoeveelheden hormonen produceren, wat leidt tot een verstoring van het hormonale evenwicht in het lichaam. Het mechanisme achter de ontwikkeling van deze tumoren is nog niet volledig begrepen, maar het wordt vaak geassocieerd met genetische afwijkingen en omgevingsfactoren.Hormonale invloeden
Een belangrijk kenmerk van Leydig-celtumoren is de verhoogde productie van testosteron, wat kan leiden tot symptomen zoals virilisatie bij vrouwen of voortijdige puberteit bij jongens. Deze hormonale verstoring speelt een cruciale rol in de manifestatie van de aandoening.
Genetische en moleculaire factoren
Er is enige aanwijzing dat genetische factoren bijdragen aan de ontwikkeling van Leydig-celtumoren. Mutaties in genen die betrokken zijn bij celgroei en differentiatie kunnen de regulatie van Leydig-cellen verstoren, wat leidt tot tumorvorming.
Oorzaken van tumor aan teelballen
De oorzaak van Leydig-celtumor is niet volledig begrepen, maar het wordt vaak beschouwd als een goedaardige tumor die ontstaat uit de Leydig-cellen in de testikels. Er zijn geen specifieke omgevingsfactoren of erfelijke oorzaken die consistent worden geassocieerd met deze tumor.Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die bijdragen aan de ontwikkeling van Leydig-celtumoren in de testikels bij jongens en mannen.Testiculaire aandoeningen
Jongens met aangeboren afwijkingen van de testikels of met een geschiedenis van cryptorchisme (niet-ingedaalde testikels) lopen een verhoogd risico. Dit komt doordat een onregelmatige testiculaire ontwikkeling mogelijk de kans op tumorgroei vergroot.
Genetische predispositie
Er zijn aanwijzingen dat bepaalde genetische factoren, zoals mutaties in tumoronderdrukkende genen, de kans op het ontwikkelen van Leydig-celtumoren verhogen.
Hormonale verstoringen
Langdurige blootstelling aan hormonale verstoringen, bijvoorbeeld door gebruik van bepaalde medicijnen of blootstelling aan endogene of exogene hormonen, kan het risico op Leydig-celtumoren verhogen.
Risicogroepen
De risicogroepen voor Leydig-celtumoren omvatten zowel kinderen als volwassenen, maar de prevalentie verschilt per leeftijdsgroep.Kinderen en jongeren
Bij kinderen, vooral bij diegenen met cryptorchisme of andere testiculaire afwijkingen, is de kans op het ontwikkelen van een Leydig-celtumor groter.
Volwassen mannen
Hoewel minder frequent, kunnen volwassenen in de leeftijd van 30 tot 50 jaar ook getroffen worden, vaak met een kwaadaardiger verloop.
Etniciteit en genetica
Onderzoek suggereert dat etnische en genetische factoren de kans op het ontwikkelen van een Leydig-celtumor kunnen beïnvloeden. Er is echter meer onderzoek nodig om deze verbanden beter te begrijpen.
Symptomen aan testikels: Pijn en zwelling van zaadbal
Sommige mannen hebben geen symptomen. Andere mannen kampen wel met tekenen door de Leydig-celtumor:- een overmatige groei van borstweefsel (gynaecomastie): Dit is echter mogelijk een normaal verschijnsel bij adolescente jongens die geen teelbalkanker hebben.
- een uitbreiding van een zaadbal of verandering in aanvoelen
- een verlies van libido
- een verminderde spermaproductie
- erectiestoornissen
- knobbeltjes of zwelling in beide zaadballen
- ongemak of pijn in de zaadbal
- onvruchtbaarheid
- pijn in de onderbuik of rug
- symptomen in andere lichaamsdelen, zoals de longen, de buik, het bekken, de rug of de hersenen wanneer de kanker zich heeft verspreid (metastasen)
- zwaarte in het scrotum (de balzak)
Alarmsymptomen
Alarmsymptomen van Leydig-celtumoren kunnen variëren afhankelijk van de hormonale effecten van de tumor.Virilisatie
Bij jongens kan een Leydig-celtumor virilisatie veroorzaken, wat betekent dat ze symptomen van mannelijke geslachtskenmerken vertonen, zoals vergroting van de penis of stemverandering.
Pijn en zwelling
Een testiculaire zwelling of pijn in de testikel kan wijzen op de aanwezigheid van een tumor. Dit is echter geen specifieke indicatie voor Leydig-celtumoren, aangezien andere testiculaire tumoren ook vergelijkbare symptomen kunnen vertonen.
Hormonale afwijkingen
Symptomen van verhoogde testosteronniveaus kunnen optreden, zoals acne, versnelde lichaamsbeharing of veranderingen in de seksuele functie.
Diagnose en onderzoeken
Een bloedonderzoek is nodig / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen lichamelijk onderzoek onthult meestal een stevige knobbel in één van de testikels. Wanneer de arts met een lamp schijnt op het scrotum, schijnt het licht niet door de knobbel. Dit onderzoek staat in medische termen bekend als ‘transilluminatie’.
Andere onderzoeken omvatten:
- een bloedonderzoek voor het opsporen van tumormarkers: alfa-fetoproteïne (AFP), humaan choriongonadotrofine (bèta-HCG) en lactaatdehydrogenase (LDH)
- een CT-scan van de borst, de buik en het bekken om te controleren of de kanker zich heeft verspreid
- een echografie van het scrotum
- een onderzoek van het testikelweefsel (gebeurt meestal nadat de arts de gehele testikel operatief heeft verwijderd = orchiectomie)
Kankerstadium
De behandeling is gebaseerd op het kankerstadium:
- Stadium I-kanker heeft zich niet buiten de zaadbal verspreid.
- Stadium II-kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren in de buik (lymfekliermetastasen).
- Stadium III-kanker heeft zich voorbij de lymfeklieren verspreid (mogelijk tot in de lever, de longen of de hersenen).
Behandeling van Leydig-celtumor
Kanker
De behandeling van een Leydig-celtumor is afhankelijk van het stadium. De arts voert een operatie uit om de zaadbal te verwijderen (orchiectomie) verwijderen wanneer de tumor kwaadaardig is. Mogelijk verwijdert hij ook nabijgelegen lymfeklieren (lymfadenectomie). Verder behandelt de arts de tumor met behulp van chemotherapie.Goedaardig gezwel
Wanneer de tumor goedaardig is, kan de arts mogelijk ook een testikelsparende operatie uitvoeren. Aangezien Leydig-celtumoren zeldzaam zijn, zijn deze behandelingen anno oktober 2020 niet zo vaak bestudeerd als behandelingen voor andere soorten testikeltumoren.Prognose van teelbalkanker
Testikelkanker is één van de meest behandelbare en geneesbare kankers. De vooruitzichten zijn erger als de arts de tumor niet in een vroeg stadium detecteert. Ook zijn de vooruitzichten slechter wanneer een patiënt een oudere leeftijd heeft en wanneer de tumor groter is dan 5 cm in diameter. Na een operatie waarbij de arts de testikels verwijderd heeft, is een langdurige opvolging nodig om recidieven of metastasen van de testis uit te sluiten. Een bloedonderzoek en beeldvormende onderzoeken moeten periodiek worden herhaald.Complicaties van vorm van testikelkanker
De kanker kan zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam. De meest voorkomende sites zijn de buik, de longen, de wervelkolom en het retroperitoneale gebied (het gebied in de buurt van de nieren achter de andere organen in de buikstreek). Mogelijke complicaties van een operatie bestaan uit bloedingen, een infectie en mannelijke onvruchtbaarheid (als de arts beide testikels verwijderd heeft).Preventie van Leydig-celtumoren
Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen voor Leydig-celtumoren, aangezien de exacte oorzaak van de ziekte vaak onbekend is. Er zijn echter enkele algemene richtlijnen die het risico kunnen verminderen.Gezonde levensstijl
Het handhaven van een gezonde levensstijl met een evenwichtig voedingspatroon en regelmatige lichaamsbeweging kan bijdragen aan een betere algehele gezondheid en mogelijk het risico op tumoren verlagen.
Vroege detectie
Jongens met risicofactoren zoals cryptorchisme moeten regelmatig gecontroleerd worden om vroegtijdige tekenen van testiculaire tumoren te detecteren. Het monitoren van hormonale veranderingen kan ook nuttig zijn.
