Allergische reactie op insectensteek: Symptomen & preventie

De meeste patiënten ervaren slechts lichte pijn en huidongemak door een steek van een bij, wesp, horzel of vuurmier. Echter, bij sommige patiënten kan een insectensteek een allergische reactie veroorzaken. Dit betekent dat het immuunsysteem overdreven reageert op het gif van het insect. Bij een allergische reactie op insectensteken produceert het lichaam na de eerste steek antilichamen, met name immunoglobuline E (IgE). Bij een volgende steek door hetzelfde soort insect, komt het gif in contact met dit specifieke IgE-antilichaam, wat leidt tot de afgifte van stoffen die een allergische reactie veroorzaken. Een allergische reactie op insectensteken vereist altijd medische behandeling, aangezien deze reacties levensbedreigend kunnen zijn.

• Soorten reacties op insectensteken en symptomen
• Normale reactie
• Grote lokale reactie
• Ernstige reactie: Allergie op insectensteken
• Symptomen van insectensteekallergie
• Anafylaxie
• Behandeling van insectensteken
• Niet-allergisch
• Allergisch
• Preventie van allergische reacties
• Allergie

Soorten reacties op insectensteken en symptomen

De ernst van de symptomen van een insectensteek kan variëren van mild tot ernstig.

Normale reactie

Een normale reactie op een insectensteek kan pijn, zwelling en roodheid rondom de prikplaats veroorzaken.

Grote lokale reactie

Een grote lokale reactie veroorzaakt een zwelling die verder reikt dan de prikplaats. Bijvoorbeeld, als iemand aan de enkel gestoken wordt, kan er een zwelling van het hele been optreden. Hoewel dit vaak alarmerend kan lijken, is het meestal niet ernstiger dan een normale reactie. Grote lokale reacties bereiken vaak een piek na ongeveer 48 uur en verbeteren daarna geleidelijk binnen vijf tot tien dagen.

Ernstige reactie: Allergie op insectensteken

De meest ernstige reactie op insectensteken is een allergische reactie, die onmiddellijke medische behandeling vereist.

Symptomen van insectensteekallergie

Een milde allergische reactie kan één of meer van de volgende symptomen op de plaats van de angel veroorzaken:

• een milde tot matige zwelling
• jeuk
• pijn
• puistjesachtige vlekken
• roodheid
• warmte

Anafylaxie

Bij een klein aantal mensen met een insectengifallergie kunnen de steken levensbedreigend zijn. Ernstige allergische reacties, bekend als anafylaxie, komen minder vaak voor maar vereisen dringende medische aandacht. Symptomen van anafylaxie kunnen onder andere zijn:

• bewustzijnsverlies
• coma
• diarree
• duizeligheid
• piepende ademhaling
• een scherpe daling van de bloeddruk
• zwelling van het gezicht, de keel of delen van de mond of tong
• een snelle pols
• maagkrampen
• misselijkheid
• netelroos, die verschijnt als een rode, jeukende uitslag en zich verspreidt naar gebieden voorbij de angel
• ademhalingsproblemen
• rusteloosheid en angst
• shock
• slikproblemen

Een spoedbehandeling is noodzakelijk bij anafylaxie.

Behandeling van insectensteken

Niet-allergisch

Patiënten die niet allergisch zijn, moeten na een insectensteek als volgt handelen:
Verwijder onmiddellijk alle ringen van de vingers als de steek op de hand heeft plaatsgevonden. Bijen laten vaak een gifzakje en een angel achter in de huid. Verwijder deze binnen dertig seconden om te voorkomen dat er meer gif in de huid terechtkomt. Gebruik een vingernagel of een voorwerp met een stijve rand, zoals een creditcard, om het gifzakje en de angel uit de huid te schuren. Knijp niet in het zakje en trek niet aan de vinger om te voorkomen dat er meer gif vrijkomt.
Was het prikgebied grondig met water en zeep en breng een antiseptisch middel aan.
Breng een verzachtende zalf aan, zoals hydrocortisoncrème of calaminelotion, en bedek het gebied met een droog, steriel verband.
Bij zwelling kan een koud kompres of cold pack helpen.
Een vrij verkrijgbare antihistaminicum kan jeuk, zwelling en netelroos verlichten. Kinderen jonger dan twee jaar en zwangere vrouwen dienen dit alleen te gebruiken na goedkeuring van een arts. Niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), zoals ibuprofen, kunnen ook worden gebruikt.

Allergisch

Bij een ernstige allergische reactie is onmiddellijke toediening van epinefrine (adrenaline) noodzakelijk. De patiënt kan zichzelf injecteren met epinefrine voordat de spoeddienst wordt gebeld. Deze injectie kan een ernstigere allergische reactie vaak voorkomen, maar de patiënt heeft nog steeds dringende medische zorg nodig, zelfs als de symptomen lijken te verdwijnen. Mensen die bekend zijn met een allergische reactie op insectensteken moeten altijd epinefrine bij zich dragen.

Preventie van allergische reacties

Het is niet altijd mogelijk om insectensteken volledig te voorkomen, maar enkele maatregelen kunnen het risico op steken door insecten verminderen:

• Gebruik insectenwerende middelen buiten.
• Draag schoenen en sokken buiten.
• Vermijd het dragen van parfums of felgekleurde kleding, omdat deze insecten kunnen aantrekken.
• Vermijd of verwijder planten en wijnstokken die insecten aantrekken in en rondom het huis.
• Herken en vermijd insectennesten. Honingbijen nestelen zich in bijenkorven, terwijl horzels en wespen hun nesten in struiken, bomen en gebouwen maken.
• Gebruik insectenschermen op ramen en deuren.
• Draag shirts met lange mouwen, lange broeken, sokken en schoenen in landelijke of beboste gebieden.
• Neem altijd iemand mee bij activiteiten zoals wandelen, varen, zwemmen, golfen of andere buitensporten als u lijdt aan ernstige allergieën.
• Spuit vuilnisbakken regelmatig in met insecticide en houd de deksels gesloten.

Allergie

Immunotherapie is bij ongeveer 97% van de patiënten effectief. Tijdens een reeks doktersbezoeken krijgt de patiënt geleidelijk toenemende doses gif om het immuunsysteem te trainen om weerstand te bieden tegen een toekomstige allergische reactie.

Lees verder

• Wespensteek: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• Bijensteek: Symptomen en behandeling van bijensteken
• Allergieën en allergische reactie: Contact met allergenen
• Skeeter-syndroom: Ernstige allergische reactie op muggenbeet
• Muggenbeet: Oorzaken muggenbeten & ziekten door beet van mug