Bijensteek: Symptomen en behandeling van bijensteken

Een bijensteek is een verwonding die wordt veroorzaakt door een bij. Wanneer een bij steekt, laat ze een gifzakje achter dat giftige stoffen in het lichaam introduceert. Dit kan leiden tot pijn, roodheid en zwelling van het getroffen huidgebied. Deze symptomen verdwijnen doorgaans binnen een dag of enkele dagen, hoewel het belangrijk is om de angel zo snel mogelijk te verwijderen om verdere problemen te voorkomen. Bij een allergische reactie op het bijengif of bij meerdere bijensteken kan medische hulp noodzakelijk zijn. Om het risico op bijensteken te verminderen, is het raadzaam om geen felgekleurde of witte kleding te dragen, die bijen kan aantrekken.

• Symptomen van een bijensteek
• Gewone steek
• Ernstige allergische reactie
• Wanneer is medische hulp nodig
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Angel onmiddellijk verwijderen
• Gewone steek
• Ernstige allergische reactie
• Preventie van bijensteken
• Langetermijnbeheer en Immunotherapie

Symptomen van een bijensteek

Gewone steek

De meeste mensen ervaren milde symptomen op de plek waar ze zijn gestoken, zoals een brandend gevoel, jeuk, pijn, roodheid en zwelling. De pijn die gepaard gaat met een bijensteek houdt meestal enkele uren aan en verbetert daarna. In sommige gevallen kan er echter een ernstige zwelling optreden op de plaats van de angel.

Ernstige allergische reactie

Bij sommige mensen kan een bijensteek leiden tot een ernstige allergische reactie, bekend als anafylaxie (anafylactische shock). De symptomen van deze ernstige reactie kunnen zeer snel optreden en omvatten:

• ademhalingsproblemen
• bewustzijnsverlies
• braken
• buikpijn
• diarree
• duizeligheid of flauwvallen
• lage bloeddruk (hypotensie)
• loopneus
• pijnlijke huiduitslag of netelroos
• snelle hartslag (tachycardie)
• snelle zwelling rond de ogen, lippen, tong of keel
• epileptische aanvallen
• heesheid
• hoofdpijn
• jeuk
• koorts
• maagkrampen
• misselijkheid
• rode ogen
• slikproblemen
• wheezing (piepende ademhaling)

Wanneer is medische hulp nodig

Zoek altijd medische hulp als je de volgende symptomen ervaart na een bijensteek:

• Ernstige ademhalingsproblemen
• Hevig zwellende gezichtskenmerken
• Bewustzijnsverlies of flauwvallen
• Aanhoudend braken of diarree
• Overmatige zwelling of huiduitslag die zich verspreidt

Bij ernstige symptomen zoals anafylaxie, is het cruciaal om onmiddellijk een arts te raadplegen of naar de dichtstbijzijnde spoedeisende hulp te gaan.

Diagnose en onderzoeken

Als iemand vermoedt dat hij allergisch is voor het gif van een bijensteek, is medisch onderzoek noodzakelijk om dit te bevestigen. Een veelgebruikte test is de huidpriktest, waarmee directe allergische reacties op verdachte allergenen (uitlokkende stoffen) worden onderzocht. Daarnaast kan een intradermale test worden uitgevoerd, waarbij een kleine hoeveelheid verdacht allergeen in de huid wordt geïnjecteerd om te beoordelen hoe gevoelig de persoon hierop reageert. Verder is bloedonderzoek nodig om de aanwezigheid van serumspecifieke antilichamen te meten.

Behandeling: Angel onmiddellijk verwijderen

Het is cruciaal om de angel onmiddellijk te verwijderen om te voorkomen dat het gif zich verder verspreidt. Dit kan worden gedaan met een creditcard, botermes of een ander bot voorwerp door voorzichtig over de angel te wrijven. Gebruik geen pincet, omdat dit de gifzak kan doorboren en de klachten kan verergeren. Na het verwijderen van de angel moet het gebied worden gereinigd met water en zeep. Bij een gewone steek zonder allergische reactie kan de prikwonde thuis goed worden behandeld. Bij meerdere beten of tekenen van een allergische reactie is medische hulp noodzakelijk.

Gewone steek

Koel het getroffen huidgebied met ijs gewikkeld in een handdoek of een koud kompres gedurende tien minuten, gevolgd door een pauze van tien minuten, en herhaal dit proces. Het verhogen van het gebied waar de angel zich bevond kan de zwelling verminderen. Vrij verkrijgbare antihistaminica en een hydrocortisoncrème kunnen helpen bij het verlichten van zwelling en jeuk. Voor pijnverlichting kunnen aspirine, Advil of paracetamol (Tylenol) worden gebruikt. Aspirine moet echter vermeden worden bij kinderen jonger dan negentien jaar vanwege het risico op het syndroom van Reye (een ernstige aandoening die de lever en hersenen aantast).

Ernstige allergische reactie

Bij een ernstige allergische reactie is onmiddellijke medische hulp nodig. Als EHBO bij een bijensteek niet direct beschikbaar is, kan eerste hulp op zichzelf nuttig zijn. Personen die weten dat ze allergisch zijn voor bijensteken, dienen altijd een injectie met epinefrine bij zich te hebben. Medische hulp is ook noodzakelijk, zelfs als de symptomen lijken te verbeteren, omdat een bijensteek soms een vertraagde allergische reactie kan veroorzaken.

Preventie van bijensteken

Om het risico op bijensteken te verminderen, zijn de volgende voorzorgsmaatregelen belangrijk:

• Loop niet blootsvoets in het gras en draag geen sandalen, vooral niet tijdens het werken in de tuin. Draag sokken, schoenen en handschoenen.
• Kies voor lange broeken en lange mouwen bij buitenactiviteiten.
• Blijf rustig en beweeg niet als je bijen in de buurt ziet. Vermijd het slaan of meppen naar bijen; wacht tot ze vanzelf weggaan.
• Bedek frisdranken en geopende blikjes om te voorkomen dat bijen worden aangetrokken.
• Bedek vuilnisbakken buitenshuis met goed sluitende deksels.
• Gebruik geen zoete of bloemige parfums en vermijd felgekleurde, witte of pastelkleurige kleding.
• Installeer deur- en raamschermen en houd autoramen gesloten om bijen buiten te houden.
• Personen die allergisch zijn voor bijensteken dragen best een medische waarschuwingsarmband of -ketting en nemen altijd noodmedicatie mee.
• Overweeg immunotherapie (allergie-injecties) om je lichaam langzaam aan te laten passen aan allergenen en de ernst van de symptomen bij toekomstige steken te verminderen.

Langetermijnbeheer en Immunotherapie

Voor mensen die regelmatig ernstige allergische reacties op bijensteken ervaren, kan immunotherapie een effectieve behandeling zijn. Deze therapie houdt in dat je gedurende een langere periode regelmatige allergie-injecties krijgt met toenemende hoeveelheden van het allergeen. Het doel is om het immuunsysteem te trainen om minder heftig te reageren op de allergenen. Dit kan leiden tot een significante vermindering van de symptomen of zelfs tot het verdwijnen van de allergische reactie op bijensteken.

Lees verder

• Wespensteek: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• EHBO bij insectenbeten (wespen, bijen, mieren en teken)
• Allergische reactie op insectensteek: Symptomen & preventie
• Dazenbeten: Beet door paardenvliegen met pijn aan huid
• Muggenbeet: Oorzaken muggenbeten & ziekten door beet van mug