Dazenbeten: Beet door paardenvliegen met pijn aan huid

Dazen zijn vliegende insecten die vooral in de zomer vaak in de natuur en bij waterplaatsen te vinden zijn. Een daas bezit de anatomie en kracht om via een schaarbeweging bij mensen een soort snijwonde te veroorzaken in de huid. Beten door dazen zijn bijgevolg pijnlijk en jeuken daarnaast vaak. Sommige mensen ontwikkelen ernstige allergieën voor paardenvliegbeten, maar dit is zeldzaam. Het vermijden van dazen is in de zomer lastig, maar meestal is het niet moeilijk om de dazenbeten te behandelen. Mensen herstellen wel van de wonde veroorzaakt door een dazenbeet, maar veelal duurt dit langer en is de huid ook meer vatbaar voor de infectie.

• Synoniemen
• Wat zijn dazen?
• Kenmerken
• Uiterlijk
• Symptomen van dazenbeet op huid
• Beet
• Ernstige reactie op dazenbeet
• Behandeling van beet door paardenvliegen
• Preventie van beet door steekvlieg
• Prognose en complicaties van dazenbeten

Synoniemen

Dazen kennen heel wat synoniemen zoals

• blinde dazen
• blinde muggen
• blinde vliegen
• bouwen
• brems
• bremster
• daps
• dazerikken
• paardenvliegen
• steekvliegen

Wat zijn dazen?

Kenmerken

Dazen zijn vliegende insecten die het meest voorkomen in landelijke gebieden, paardenstallen, bossen en grasvelden waar ze zich voeden met bloed van grote zoogdieren. Ook zijn ze aanwezig in stedelijke gebieden in de buurt van hun broedplaatsen waar water is, zoals een meer, een vijver en een zwembad. De bloedzuigende geleedpotigen komen voor in verschillende soorten. Paardenvliegen bijten grote dieren (paarden, vee, honden en mensen) als onderdeel van hun levenscyclus. Alleen vrouwelijke dazerikken bijten. Mannelijke paardenvliegen hebben niet de goede monddelen om dieren en/of mensen te bijten. Vrouwelijke paardenvliegen hebben een grote hoeveelheid bloed nodig voor de voortplanting, namelijk tot 0,5 milliliter. Dazen zijn in staat om binnen een paar minuten tot 200 milligram bloed op te zuigen. Dit is vergelijkbaar met een muggenbeet, een tekenbeet en een beet van andere geleedpotigen. De steekvlieg is speciaal aangepast om zoveel mogelijk bloed te krijgen. Tijdens het opensnijden van de huid, geven dazen een antistollingsmiddel af om te voorkomen dat het bloed gaat stollen. Paardenvliegen steken vaker tijdens warm en zonnig weer wanneer er weinig wind is. Ze bijten mensen vooral overdag in het midden van de zomermaanden.

Uiterlijk

Dazen zijn ongeveer 1 tot 2,5 cm groot. Ze zijn donker gekleurd: een gestreept schild en een zwarte buik. Verder zijn stekvliegen sterke vliegers. Ze kunnen hun gastheren op een afstand uitkiezen met hun grote ogen. Ze hebben tot slot gekartelde tanden die de huid open snijden.

Symptomen van dazenbeet op huid

Beet

In vergelijking met andere insectenbeten zijn paardenvliegbeten erg pijnlijk en genezen ze traag. Dit is te wijten aan de manier van bijten. De beet van een paardenvlieg is een soort snijwonde, in plaats van een klein gaatje. De monddelen van de steekvlieg gebruiken een soort schaarachtige beweging voor het maken van een wonde. De vlieg maakt een vegende beweging om bloed te drinken na het doorsnijden van de huid. De vlieg verankert zich aan de huid terwijl hij het bloed drinkt, met behulp van kleine haken langs de monddelen. Paardenvliegbeten ontwikkelen zich binnen enkele minuten tot grote, rode, jeukende, opgezwollen bultjes. Het rode letsel is omgeven door een verhoogd huidoppervlak. Voor de meeste mensen zijn ze volkomen ongevaarlijk, maar ze zijn buitengewoon vervelend en ook pijnlijk. Sommige mensen melden bovendien dat ze zich warm, zwak, misselijk of duizelig voelen door de dazenbeet.

Ernstige reactie op dazenbeet

Zeer zelden reageren mensen erg allergisch op een paardenvliegbeet. Mensen met een ernstige allergische reactie op een steekvliegenbeet zijn altijd eerder gebeten. Het immuunsysteem van deze mensen past zich vervolgens aan voor een toekomstige reactie, maar is overgevoelig voor de toekomstige beten. Een anafylactische shock (ernstige allergische reactie) is een medische noodsituatie waarbij volgende tekenen optreden:

• ademhalingsproblemen
• braken
• diarree
• duizeligheid
• een gezwollen gezicht
• een gezwollen keel
• een gezwollen tong
• een vlekkerige huiduitslag
• een ziek gevoel
• gezwollen handen
• gezwollen lippen
• gezwollen ogen
• jeuk
• misselijkheid
• slikproblemen
• wheezing (piepend geluid bij uitademing)
• zwakte

Mensen met ernstige allergieën moeten steeds een spoedepinefrine-injectie bij zich hebben voor de behandeling van toekomstige steken en beten door insecten.

Behandeling van beet door paardenvliegen

De behandeling van een paardenvliegbeet is hetzelfde als bij andere insektensteken. Het is belangrijk om de huidwonde te reinigen met gewoon warm water, antiseptische zeep en met een schone doek. De zwelling verminderen is mogelijk door een koud kompres of een ijspak aan te brengen op de beet gedurende tien minuten.

Preventie van beet door steekvlieg

Het is moeilijk om paardenvliegen te vermijden in de zomer. Wel is het mogelijk om de steken zo veel mogelijk te voorkomen, bijvoorbeeld door de huid bedekt te houden met kleding met lange mouwen die licht van kleur is. Ook is het aanbevolen om steeds schoenen en een lange broek te dragen. Verder wandelen mensen het best niet in lang gras. De huid bedekt houden met kleding met lange mouwen die licht van kleur is, is een goed advies. In de zomer blijven mensen weg van het water, omdat dazen daar dan broeden. De ramen sluiten voorkomt voorts dat de dazen in huis binnenvliegen. Tot slot is het gebruik van een insectenwerend middel zoals DEET (diethyltoluamide) nuttig.

Prognose en complicaties van dazenbeten

Paardenvliegen zijn meestal niet erg schadelijk voor de mens. De persoon herstelt wel van dit type insectenbeet, maar de genezing duurt langer dan bij andere soorten insectensteken en insectenbeten. De wonden zijn ook meer vatbaar voor een huidinfectie. Tekenen van een huidinfectie zijn roodheid, pus of andere afscheiding uit de bijtwonde, een toename van pijn en zwelling. Het is aanbevolen om een arts op te zoeken bij dit type wondinfectie, want vaak is een behandeling met antibiotica vereist.

Lees verder

• Wespensteek: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• Bijensteek: Symptomen en behandeling van bijensteken
• Allergische reactie op insectensteek: Symptomen & preventie
• EHBO bij insectenbeten (wespen, bijen, mieren en teken)
• Muggenbeet: Oorzaken muggenbeten & ziekten door beet van mug