Tekenbeten voorkomen en teken verwijderen bij mensen

Elke lente en zomer (april tot september) is het weer hetzelfde liedje: je hond of kat heeft één of meer teken. Voor het tekenseizoen zijn er talloze producten beschikbaar voor dieren, zoals tekenbanden, sprays, pilletjes, oliën en andere middelen om deze griezelige beestjes te voorkomen of te bestrijden. Maar hoe voorkom je een tekenbeet bij mensen? En hoe verwijder je een teek op de juiste manier? Preventieve maatregelen in combinatie met een grondige lichaamscontrole bieden een goede basis om tekenbeten te vermijden. Aangezien teken bacteriën, virussen en parasieten kunnen overdragen die ernstige aandoeningen zoals de ziekte van Lyme kunnen veroorzaken, is voorkomen nog steeds beter dan genezen.

• Voorkomen van teken voor een buitenactiviteit
• Opletten voor kledij tijdens een buitenactiviteit
• Tekenbeten voorkomen en teken van het lichaam verwijderen na een buitenactiviteit
• Hoe verwijder je een teek bij mensen?
• Wat je absoluut niet moet doen bij het verwijderen van een teek
• Wanneer een arts raadplegen?
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met tekenbeten en teken verwijderen bij mensen
• Bescherm jezelf tegen tekenbeten
• Inspecteer jezelf na buitenactiviteiten
• Verwijder teken op de juiste manier
• Bewaar de teek indien nodig
• Let op symptomen van ziekte na een tekenbeet
• Raadpleeg je arts voor controleafspraken
• Misvattingen rond tekenbeten voorkomen en teken verwijderen bij mensen
• Tekenbeten komen alleen voor in bosrijke gebieden
• Een tekenbeet merk je altijd direct
• Teken moeten altijd met olie of alcohol verwijderd worden
• Zieke teken kunnen altijd onmiddellijk een infectie overdragen
• Als een teek eruit ziet als een tekenbeet, is het veilig om hem zelf te verwijderen
• Na een tekenbeet is het niet nodig om medische hulp te zoeken
• Teken kunnen enkel ziekten zoals de ziekte van Lyme overdragen

Voorkomen van teken voor een buitenactiviteit

Insectenwerende middelen met een concentratie van 20 tot 30% DEET of Icaridin bieden effectieve bescherming voor de blootgestelde huid en kleding gedurende enkele uren. Het is belangrijk om de gebruiksrichtlijnen van elk product te volgen. Producten die Permethrine bevatten kunnen worden toegepast op kleding, laarzen, schoenen, broeken, sokken, tenten en andere kampeerspullen. Permethrine is een insecticide dat na behandeling ook na het wassen insectenwerend blijft. Geïmpregneerde kleding en andere materialen zijn ook te koop in buitensportwinkels of bij gespecialiseerde bedrijven. Wees voorzichtig bij het gebruik van insecticiden op de handen van kinderen, omdat zij vaak hun handen in hun ogen of mond wrijven. Kleine hoeveelheden zijn voldoende. Zwangere vrouwen moeten ook voorzichtig zijn met insecticiden, omdat deze mogelijk schadelijk kunnen zijn voor de foetus. Raadpleeg hiervoor altijd een arts. Andere producten die soms worden genoemd als preventieve middelen tegen teken zijn tea tree olie, lemon eucalyptus olie en knoflooktabletten. Het gebruik van deze middelen voor tekenpreventie is echter niet wetenschappelijk bewezen. Tea tree olie is bovendien giftig voor katten.

Opletten voor kledij tijdens een buitenactiviteit

Activiteiten zoals wandelen door beboste gebieden, tuinieren, kamperen of buiten spelen zijn erg plezierig, maar vermijd contact met bladafval, struiken, grasvelden, planten of hoog gras, omdat teken zich vaak in deze vochtige omgevingen verschuilen. Loop bij voorkeur in het midden van wandelpaden en vermijd het zitten op de grond of op vochtige stenen muren. Teken overleven niet goed in omgevingen met minder dan 80% vocht, dus het is raadzaam om zonlicht op te zoeken. Teken springen of vliegen niet, maar kruipen over een dier of mens, hechten zich vast en voeden zich met bloed. Dichte schoenen, lange broeken, en kleding met lange mouwen zoals een hemd, trui of vest, evenals lange sokken, helpen ook om teken af te schrikken. Het in de sokken stoppen van de broek helpt verder bij het voorkomen van tekenbeten. Deze kledingadviezen zijn moeilijk toe te passen bij heet weer; dan zijn preventieve maatregelen belangrijker. Lichtgekleurde kleding maakt het makkelijker om teken te herkennen, vooral als ze klein zijn, zoals jonge teken (larven of nimfen), die meestal kleiner dan één millimeter zijn. Lang haar kan het beste bedekt, gevlochten of samengebonden worden. Een pet, hoed of kap voorkomt dat teken in het hoofdhaar kruipen.

Tekenbeten voorkomen en teken van het lichaam verwijderen na een buitenactiviteit

Na een buitenactiviteit is het cruciaal om je lichaam grondig te controleren en eventuele teken zo snel mogelijk te verwijderen. Als je huisdieren hebt, spuit ze dan buiten af met een slang om te voorkomen dat teken in huis terechtkomen en mogelijk de mensen in het gezin besmetten. Het is ook raadzaam om binnen de twee uur na een buitenactiviteit te douchen of te baden om teken die mogelijk nog op je lichaam kruipen af te spoelen. Controleer daarna je hele lichaam met behulp van een spiegel op aanwezige teken. Teekgevoelige plaatsen bevinden zich onder de armen, in en rond de oren, in de navel, achter de knieën, tussen de benen, rond de taille, de genitaliën en in het hoofdhaar. Het is ook belangrijk om al je kledij, jassen, meegenomen spullen en het materiaal van huisdieren te controleren, omdat teken zich kunnen verplaatsen in huis als ze van deze objecten vallen. Was je kleren na een wandeling, maar weet dat een teek vaak de was overleeft. Daarom is het effectief om de kledij eerst in een droger op hoge temperatuur gedurende één uur te plaatsen. Een kortere droogtijd van vijf tot tien minuten kan ook werken, vooral als de kledij niet nat is.

Hoe verwijder je een teek bij mensen?

Als je een teek hebt aangetroffen, is het belangrijk om deze correct te verwijderen om te voorkomen dat de teek ziekteverwekkers overdraagt. Gebruik een fijne punt pincet of een speciale tekenverwijderaar die je kunt kopen bij de drogist of apotheek.

Stap 1: Pak de teek met een pincet
Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast met een pincet. Grijp de teek niet bij de buik of het lichaam, omdat dit kan leiden tot het uitpersen van infectieuze stoffen in de huid. Zorg ervoor dat je de teek recht omhoog trekt, zonder te draaien, om te voorkomen dat delen van de teek in de huid achterblijven.

Stap 2: Trek de teek voorzichtig uit
Trek de teek langzaam en gelijkmatig uit de huid. Vermijd het trekken met kracht, aangezien dit kan leiden tot het achterblijven van delen van de teek. Zorg ervoor dat je de teek volledig verwijdert.

Stap 3: Desinfecteer de plek
Na het verwijderen van de teek, desinfecteer je het prikgebied met een antiseptisch middel om te voorkomen dat er een infectie optreedt. Bewaar de teek in een klein bakje of op een stukje plakband voor eventuele latere inspectie door een arts.

Wat je absoluut niet moet doen bij het verwijderen van een teek

Er zijn verschillende methoden die je beter kunt vermijden bij het verwijderen van een teek. Deze kunnen de situatie verergeren en het risico op ziekteoverdracht verhogen.

Gebruik geen olie of vaseline
Hoewel sommige mensen aanraden om olie of vaseline op de teek aan te brengen om deze "dood te maken" en los te laten, is dit geen effectieve methode. Het kan zelfs leiden tot het uitpersen van ziekteverwekkers uit de teek in je lichaam, waardoor het risico op infectie toeneemt.

Gebruik geen vuur of sigaretten
Het gebruik van een brandend voorwerp, zoals een sigaret of een lucifer, om de teek te verwijderen, kan de teek doden, maar het kan de ziekteverwekkers die zich in de teek bevinden vrijgeven. Dit kan leiden tot besmetting van de wond en de huid rondom de beet.

Draai de teek niet tijdens het verwijderen
Het is belangrijk om de teek recht omhoog te trekken zonder te draaien. Het draaien van de teek kan ervoor zorgen dat delen van de teek achterblijven in de huid, wat het risico op infecties verhoogt.

Wanneer een arts raadplegen?

Als je na enkele dagen tot weken na een buitenactiviteit symptomen vertoont zoals koorts, koude rillingen, vermoeidheid, spierpijn, gewrichtspijn, gezwollen lymfeklieren (ook wel lymfadenopathie genoemd), huiduitslag, gezichtsverlamming of artritis (gewrichtsontsteking), zoek dan zo snel mogelijk medische hulp. De darminhoud van een besmette teek kan namelijk de ziekte van Lyme veroorzaken, een bacteriële infectie met symptomen die invloed kunnen hebben op huid, hart, hersenen, spieren en/of gewrichten. Andere ziekten kunnen ook door besmette tekenbeten worden overgedragen. Professionele medische hulp is noodzakelijk bij deze symptomen.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met tekenbeten en teken verwijderen bij mensen

Tekenbeten kunnen leiden tot infecties zoals de ziekte van Lyme en andere ziektes. Het is belangrijk om te weten hoe je tekenbeten kunt voorkomen en hoe je een teek veilig kunt verwijderen. Deze kennis helpt je om je gezondheid te beschermen en complicaties te voorkomen.

Bescherm jezelf tegen tekenbeten

Teken komen vooral voor in bosrijke en grasrijke gebieden. Als je naar buiten gaat, is het belangrijk om beschermende maatregelen te nemen. Draag lange kleding, zoals een lange broek en lange mouwen, zodat teken minder snel op je huid kunnen komen. Gebruik ook een insectenwerend middel dat DEET of picaridine bevat op je huid en kleding. Dit vermindert het risico op tekenbeten aanzienlijk.

Inspecteer jezelf na buitenactiviteiten

Na het wandelen in gebieden waar teken voorkomen, is het cruciaal om jezelf goed te inspecteren op teken. Ze kunnen zich vaak verstoppen in de huidplooien, zoals de liezen, oksels, de achterkant van de knieën en rond de oren. Controleer je huid grondig en zorg ervoor dat je ook je kinderen en huisdieren inspecteert. Als je een teek vindt, verwijder deze dan snel en op de juiste manier om infecties te voorkomen.

Verwijder teken op de juiste manier

Als je een teek hebt gevonden, is het belangrijk om deze correct te verwijderen. Gebruik een fijne pincet of een speciale tekentang. Grijp de teek zo dicht mogelijk bij de huid en trek hem langzaam en gelijkmatig recht omhoog, zonder te draaien. Vermijd het gebruik van je vingers of het verdrukken van de teek, aangezien dit kan leiden tot infectie. Nadat de teek is verwijderd, reinig de plek goed met water en zeep en houd de wond in de gaten voor tekenen van infectie.

Bewaar de teek indien nodig

Als je een teek hebt verwijderd, is het soms nuttig om de teek te bewaren in een afgesloten potje of zakje. Dit kan helpen voor identificatie door een arts in geval van infectie of ziekte. Als je je zorgen maakt over de teek of symptomen van ziekte hebt, kan je arts de teek onderzoeken om te zien of hij de ziekte van Lyme of andere infecties heeft overgedragen.

Let op symptomen van ziekte na een tekenbeet

Na een tekenbeet is het belangrijk om alert te blijven op symptomen van ziekte, zoals koorts, hoofdpijn, vermoeidheid en huiduitslag, vooral in de vorm van een 'bull’s-eye' uitslag rond de beet. Dit kan een teken zijn van de ziekte van Lyme, maar ook van andere infecties die door teken kunnen worden overgedragen. Als je deze symptomen ervaart, raadpleeg dan snel je arts voor behandeling, zoals antibiotica.

Raadpleeg je arts voor controleafspraken

Als je een teek hebt gevonden en verwijderd, kan het raadzaam zijn om controleafspraken te maken met je arts, vooral als je symptomen van ziekte opmerkt. Je arts kan bloedonderzoeken doen om te controleren op ziektes die door teken worden overgedragen, zoals de ziekte van Lyme of anaplasmose. Vroegtijdige opsporing en behandeling zijn cruciaal om complicaties te voorkomen.

Door deze praktische tips op te volgen, kun je het risico op tekenbeten en de bijbehorende gezondheidsproblemen aanzienlijk verminderen.

Misvattingen rond tekenbeten voorkomen en teken verwijderen bij mensen

Tekenbeten kunnen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals de ziekte van Lyme, maar er bestaan veel misvattingen over hoe je teken moet verwijderen of voorkomen. Het is belangrijk om te weten wat wel en niet waar is, om risico’s te minimaliseren en snel de juiste actie te ondernemen bij een tekenbeet.

Tekenbeten komen alleen voor in bosrijke gebieden

Veel mensen denken dat je alleen tekenbeten kunt oplopen in bosrijke gebieden of dichtbegroeide natuur. Hoewel teken vaak in bossen worden aangetroffen, kunnen ze ook in graslanden, tuinen of parken zitten. Teken zijn wijdverspreid en kunnen zich ook in jouw voet of op andere delen van je lichaam bevinden, zelfs als je geen bos in gaat.

Een tekenbeet merk je altijd direct

Er wordt vaak gedacht dat een tekenbeet altijd direct voelbaar is. Dit is echter niet het geval. De beet van een teek kan pijnloos zijn, waardoor mensen zich niet altijd bewust zijn van de beet totdat de teek groter wordt. Zelfs als je geen pijn voelt, is het belangrijk om na een wandeling of activiteit te controleren op teken, vooral in gebieden zoals de gezicht of onder de armen.

Teken moeten altijd met olie of alcohol verwijderd worden

Er bestaat een misvatting dat je teken het beste kunt verwijderen door olie of alcohol op de teek aan te brengen. Dit kan echter het tegenovergestelde effect hebben en de teek nog dieper in de huid dringen, wat het risico op infecties vergroot. Het is het beste om een teek met een speciale tekentang recht omhoog te trekken zonder te draaien om deze op de juiste manier te verwijderen.

Zieke teken kunnen altijd onmiddellijk een infectie overdragen

Sommige mensen denken dat als een teek een ziekte draagt, deze onmiddellijk een infectie overbrengt. Dit is niet altijd het geval. De meeste ziektes, zoals de ziekte van Lyme, worden pas overgedragen nadat de teek een langere tijd aan de huid vastzit, vaak 24 tot 48 uur. Het is belangrijk om een teek zo snel mogelijk te verwijderen om het risico op infecties te minimaliseren.

Als een teek eruit ziet als een tekenbeet, is het veilig om hem zelf te verwijderen

Het is een misvatting dat elke teek veilig zelf verwijderd kan worden als hij zichtbaar is. Hoewel veel tekenbeten eenvoudig thuis kunnen worden behandeld, kunnen sommige teken gevaarlijker zijn dan andere, zoals de teken die ziekte dragen. Als je twijfelt of als de teek diep vastzit, is het altijd verstandig om medische hulp in te schakelen voor een veilige verwijdering.

Na een tekenbeet is het niet nodig om medische hulp te zoeken

Een veelvoorkomende misvatting is dat er geen medische hulp nodig is na een tekenbeet, tenzij je symptomen van ziekte vertoont. Dit is niet altijd juist. Ook als je geen symptomen hebt, kan het nuttig zijn om je huisarts te raadplegen voor advies, vooral als je in een risicogebied hebt gewandeld. In sommige gevallen kan er een bloedtest nodig zijn om eventuele infecties zoals borstkanker of andere aandoeningen vroegtijdig op te sporen.

Teken kunnen enkel ziekten zoals de ziekte van Lyme overdragen

Hoewel de ziekte van Lyme vaak wordt genoemd in verband met teken, kunnen teken ook andere ziekten overdragen, zoals anaplasmose, babesiose en huidziekte. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de verschillende ziektes die door teken kunnen worden verspreid, en je behandelingsopties te begrijpen als je een teek hebt verwijderd.

Lees verder

• Tekenziekten: Door tekenbeten overgedragen infecties
• Heartland-virus: Koorts en milde symptomen door tekenbeet
• Ziekte van Lyme: Bacteriële infectie door tekenbeet
• Babesiosis: Infectie door besmette teek
• Ehrlichiose: Bacteriële infectie door tekenbeet