Heartland-virus: Koorts en milde symptomen door tekenbeet

In 2009 dook in Missouri (Verenigde Staten) een mysterieus virus op dat mensen ziek kan maken: het Heartland-virus. Dit virus komt hoogstwaarschijnlijk door een tekenbeet bij mensen terecht. De virale infectie resulteert bij het merendeel van de patiënten in milde symptomen zoals vermoeidheid, diarree en koorts, al behoren andere klachten ook tot de mogelijkheden. De meeste patiënten genezen vanzelf, al is af en toe toch een ziekenhuisopname vereist. De virale infectie kent voorts goede vooruitzichten. Niettemin waarschuwen artsen dat mensen voorzorgsmaatregelen moeten nemen alvorens dichtbeboste gebieden te bezoeken, omdat zich daar teken schuilhouden en mensen kunnen besmetten.

• Epidemiologie virale infectie
• Oorzaken Heartland-virus: Door tekenbeet
• Risicofactoren virusziekte
• Symptomen: Koorts en milde klachten
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling ziekte
• Prognose tekenaandoening
• Complicaties
• Preventie tekenziekte

Epidemiologie virale infectie

Het Heartland-virus treft voornamelijk vijftigplussers. Anno september 2024 komt de ziekte voor in de staten Arkansas, Georgia, Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Kentucky, Missouri, North Carolina, Oklahoma en Tennessee in de Verenigde Staten. De symptomen van de virale infectie komen voornamelijk tot uiting tijdens de maanden mei tot en met september. De ontdekking van het virus dateert uit 2009, maar het werd pas in 2012 in de medische literatuur gerapporteerd. Sinds het beschrijven van de ziekte zijn er meer dan vijftig patiënten gerapporteerd, al lijden mogelijk veel meer mensen aan de ziekte.

Oorzaken Heartland-virus: Door tekenbeet

Het Heartland-virus behoort tot de familie van de flebovirussen. Flebovirussen komen wereldwijd voor. Een aantal varianten veroorzaken ziektesymptomen bij mensen, vaak na een beet van een besmette mug, teek of zandvlieg. Lone Star-teken, die ook mogelijk het alfa-gal-syndroom (allergisch voor vlees door tekenbeet) veroorzaken, brengen het virus over. Wetenschappers melden in 2015 in het tijdschrift Shots dat de Lone Star-teek niet de enige tekensoort is die het virus verspreidt. Zij concluderen dit naar aanleiding van de aanwezigheid van de virale infectie in het noorden van New England, waar de Lone Star-teek niet voorkomt. Live Science meldt eind oktober 2016 voorts dat verder onderzoek naar dit virus nodig is, alsook dat meer ziekten (zoals bijvoorbeeld het Heartland-virus) ontdekt zullen worden als gevolg van het steeds veranderende klimaat.

Risicofactoren virusziekte

Mensen die buitenshuis werken of buitenactiviteiten uitvoeren, lopen een hoger risico op besmetting met het Heartland-virus omdat zij sneller worden blootgesteld aan teken. De teek bevindt zich vooral in dichtbegroeide bossen.

Symptomen: Koorts en milde klachten

Milde klachten

Het merendeel van de patiënten ervaart geen of milde klachten. Koorts is een kenmerkend symptoom van de ziekte. Daarnaast kunnen tal van andere niet-specifieke klachten voorkomen zoals:

• blauwe plekken (door een tekort aan bloedplaatjes)
• diarree
• een huiduitslag
• een verlies van eetlust
• gewichtsverlies
• gewrichtspijn
• hoofdpijn
• maagpijn
• misselijkheid
• spierpijn
• vermoeidheid
• zwakte

Ernstige klachten

Het virus kan zich mogelijk snel verspreiden en terechtkomen in de lever, het pancreas, het hart, de longen, de darmen, de nieren, de testes, de huid, de spieren en de hersenen. In ernstige gevallen kan de patiënt bijvoorbeeld last hebben van nierfalen, verwardheid, …

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

In juli 2020 was er geen specifiek onderzoek beschikbaar om het Heartland-virus te identificeren. De diagnose richt zich daarom op het uitsluiten van andere potentiële oorzaken. De arts bevraagt de patiënt over de aanwezige klachten en voert vervolgens een klinisch onderzoek uit. Een bloedonderzoek kan aanwijzingen geven zoals leukopenie (tekort aan witte bloedcellen), trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes) en licht tot matig verhoogde levertransaminasen.

Differentiële diagnose

De klinische tekenen en symptomen kunnen de arts doen denken aan ehrlichiose of anaplasmose, twee andere tekenaandoeningen die een bacteriële infectie veroorzaken. De arts kan daarom doxycycline voorschrijven. Omdat de ziekte echter viraal van aard is, zal een antibioticum niet effectief zijn.

Behandeling ziekte

Er zijn geen specifieke geneesmiddelen of vaccins beschikbaar voor een infectie met het Heartland-virus. De meeste patiënten hebben geen medische behandeling nodig en herstellen spontaan of met ondersteunende medicijnen van de tekenziekte. Patiënten met ernstige symptomen, zoals uitdrogingsverschijnselen (dehydratie) door chronische diarree, worden opgenomen in het ziekenhuis. De arts dient hen intraveneus vocht toe en behandelt eventuele koorts of pijn.

Prognose tekenaandoening

Normaal gesproken is de prognose uitstekend, maar bij oudere patiënten met andere symptomen kan een infectie met het Heartland-virus bijdragen aan een slechtere uitkomst, inclusief overlijden. Soms kunnen patiënten overlijden aan een ziekte die verergerd is door de virale infectie.

Complicaties

In ernstige gevallen kunnen complicaties optreden zoals nierfalen, verwardheid en andere ernstige symptomen, afhankelijk van de organen die door het virus zijn aangetast. Het verloop kan variëren van relatief mild tot potentieel levensbedreigend, vooral bij oudere patiënten of degenen met reeds bestaande gezondheidsproblemen.

Preventie tekenziekte

Omdat er geen preventieve medicatie of vaccin beschikbaar is, adviseren artsen om tekenbeten te voorkomen. Dit kan worden bereikt door lange mouwen en broeken te dragen, insectenwerende middelen te gebruiken, dichtbegroeide en beboste gebieden te vermijden, en altijd een grondige lichaamscontrole uit te voeren na buitenactiviteiten.

Lees verder

• Tekenbeten voorkomen en teken verwijderen bij mensen
• Tekenziekten: Door tekenbeten overgedragen infecties
• Colorado-tekenkoorts: Virale infectie door besmette houtteek
• Powassan-virus: Neurologische symptomen door tekenbeet
• Ehrlichiose: Bacteriële infectie door tekenbeet