Heartland-virus: Koorts en milde symptomen door tekenbeet

In 2009 dook in Missouri (Verenigde Staten) een mysterieus virus op dat mensen ziek kan maken: het Heartland-virus. Dit virus komt hoogstwaarschijnlijk door een tekenbeet bij mensen terecht. De virale infectie resulteert bij het merendeel van de patiënten in milde symptomen zoals vermoeidheid, diarree en koorts, al behoren andere klachten ook tot de mogelijkheden. De meeste patiënten genezen vanzelf, al is af en toe toch een ziekenhuisopname vereist. De virale infectie kent voorts goede vooruitzichten. Niettemin waarschuwen artsen dat mensen voorzorgsmaatregelen moeten nemen alvorens dichtbeboste gebieden te bezoeken, omdat zich daar teken schuilhouden en mensen kunnen besmetten.

• Epidemiologie virale infectie
• Oorzaken Heartland-virus: Door tekenbeet
• Risicofactoren virusziekte
• Symptomen: Koorts en milde klachten
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling ziekte
• Prognose tekenaandoening
• Complicaties
• Preventie tekenziekte
• Praktische omgangstips bij Heartland-virus
• Behandeling van koorts en symptomen
• Bescherming tegen teken en preventie
• Misvattingen rond heartland-virus
• Het heartland-virus is alleen gevaarlijk voor mensen die in landelijke gebieden wonen
• Het heartland-virus is een variant van het bekende Lyme-ziektevirus
• Het heartland-virus veroorzaakt altijd ernstige ziekte
• Als je geen tekenbeet hebt opgemerkt, kun je niet besmet raken met het heartland-virus
• Er is geen behandeling voor het heartland-virus
• Het heartland-virus komt overal ter wereld voor
• Als je geen ernstige symptomen hebt, hoef je je geen zorgen te maken over het heartland-virus

Epidemiologie virale infectie

Het Heartland-virus treft voornamelijk vijftigplussers. Anno september 2024 komt de ziekte voor in de staten Arkansas, Georgia, Illinois, Indiana, Iowa, Kansas, Kentucky, Missouri, North Carolina, Oklahoma en Tennessee in de Verenigde Staten. De symptomen van de virale infectie komen voornamelijk tot uiting tijdens de maanden mei tot en met september. De ontdekking van het virus dateert uit 2009, maar het werd pas in 2012 in de medische literatuur gerapporteerd. Sinds het beschrijven van de ziekte zijn er meer dan vijftig patiënten gerapporteerd, al lijden mogelijk veel meer mensen aan de ziekte.

Oorzaken Heartland-virus: Door tekenbeet

Het Heartland-virus behoort tot de familie van de flebovirussen. Flebovirussen komen wereldwijd voor. Een aantal varianten veroorzaken ziektesymptomen bij mensen, vaak na een beet van een besmette mug, teek of zandvlieg. Lone Star-teken, die ook mogelijk het alfa-gal-syndroom (allergisch voor vlees door tekenbeet) veroorzaken, brengen het virus over. Wetenschappers melden in 2015 in het tijdschrift Shots dat de Lone Star-teek niet de enige tekensoort is die het virus verspreidt. Zij concluderen dit naar aanleiding van de aanwezigheid van de virale infectie in het noorden van New England, waar de Lone Star-teek niet voorkomt. Live Science meldt eind oktober 2016 voorts dat verder onderzoek naar dit virus nodig is, alsook dat meer ziekten (zoals bijvoorbeeld het Heartland-virus) ontdekt zullen worden als gevolg van het steeds veranderende klimaat.

Risicofactoren virusziekte

Mensen die buitenshuis werken of buitenactiviteiten uitvoeren, lopen een hoger risico op besmetting met het Heartland-virus omdat zij sneller worden blootgesteld aan teken. De teek bevindt zich vooral in dichtbegroeide bossen.

Symptomen: Koorts en milde klachten

Milde klachten

Het merendeel van de patiënten ervaart geen of milde klachten. Koorts is een kenmerkend symptoom van de ziekte. Daarnaast kunnen tal van andere niet-specifieke klachten voorkomen zoals:

• blauwe plekken (door een tekort aan bloedplaatjes)
• diarree
• een huiduitslag
• een verlies van eetlust
• gewichtsverlies
• gewrichtspijn
• hoofdpijn
• maagpijn
• misselijkheid
• spierpijn
• vermoeidheid
• zwakte

Ernstige klachten

Het virus kan zich mogelijk snel verspreiden en terechtkomen in de lever, het pancreas, het hart, de longen, de darmen, de nieren, de testes, de huid, de spieren en de hersenen. In ernstige gevallen kan de patiënt bijvoorbeeld last hebben van nierfalen, verwardheid, …

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

In juli 2020 was er geen specifiek onderzoek beschikbaar om het Heartland-virus te identificeren. De diagnose richt zich daarom op het uitsluiten van andere potentiële oorzaken. De arts bevraagt de patiënt over de aanwezige klachten en voert vervolgens een klinisch onderzoek uit. Een bloedonderzoek kan aanwijzingen geven zoals leukopenie (tekort aan witte bloedcellen), trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes) en licht tot matig verhoogde levertransaminasen.

Differentiële diagnose

De klinische tekenen en symptomen kunnen de arts doen denken aan ehrlichiose of anaplasmose, twee andere tekenaandoeningen die een bacteriële infectie veroorzaken. De arts kan daarom doxycycline voorschrijven. Omdat de ziekte echter viraal van aard is, zal een antibioticum niet effectief zijn.

Behandeling ziekte

Er zijn geen specifieke geneesmiddelen of vaccins beschikbaar voor een infectie met het Heartland-virus. De meeste patiënten hebben geen medische behandeling nodig en herstellen spontaan of met ondersteunende medicijnen van de tekenziekte. Patiënten met ernstige symptomen, zoals uitdrogingsverschijnselen (dehydratie) door chronische diarree, worden opgenomen in het ziekenhuis. De arts dient hen intraveneus vocht toe en behandelt eventuele koorts of pijn.

Prognose tekenaandoening

Normaal gesproken is de prognose uitstekend, maar bij oudere patiënten met andere symptomen kan een infectie met het Heartland-virus bijdragen aan een slechtere uitkomst, inclusief overlijden. Soms kunnen patiënten overlijden aan een ziekte die verergerd is door de virale infectie.

Complicaties

In ernstige gevallen kunnen complicaties optreden zoals nierfalen, verwardheid en andere ernstige symptomen, afhankelijk van de organen die door het virus zijn aangetast. Het verloop kan variëren van relatief mild tot potentieel levensbedreigend, vooral bij oudere patiënten of degenen met reeds bestaande gezondheidsproblemen.

Preventie tekenziekte

Omdat er geen preventieve medicatie of vaccin beschikbaar is, adviseren artsen om tekenbeten te voorkomen. Dit kan worden bereikt door lange mouwen en broeken te dragen, insectenwerende middelen te gebruiken, dichtbegroeide en beboste gebieden te vermijden, en altijd een grondige lichaamscontrole uit te voeren na buitenactiviteiten.

Praktische omgangstips bij Heartland-virus

Behandeling van koorts en symptomen

Het Heartland-virus kan milde symptomen zoals koorts, vermoeidheid, spierpijn en misselijkheid veroorzaken. Het is belangrijk om de symptomen goed te beheren door voldoende rust te nemen en veel water te drinken om uitdroging te voorkomen. Koorts kan worden behandeld met koortswerende medicijnen zoals paracetamol, maar het is belangrijk om de aanbevolen dosis niet te overschrijden en bij ernstige koorts contact op te nemen met een arts.

Bij spierpijn of gewrichtspijn kan lichte lichamelijke activiteit helpen om stijfheid te verminderen, maar overmatige inspanning moet worden vermeden. Raadpleeg een arts voor verdere behandeling of als de symptomen verergeren.

Bescherming tegen teken en preventie

Het Heartland-virus wordt verspreid door tekenbeten, dus het voorkomen van tekenbeet is essentieel. Draag beschermende kleding, zoals lange mouwen en lange broeken, en gebruik insectenwerende middelen met DEET bij buitenactiviteiten, vooral in bosrijke gebieden. Controleer het lichaam na buitenactiviteiten grondig op teken, en verwijder deze snel en zorgvuldig met een tekentang.

Het is ook belangrijk om de omgeving te controleren op teken, vooral in tuinen of parken waar gras en struiken aanwezig zijn. Het onderhouden van een nette tuin kan helpen om tekenpopulaties te verminderen.

Misvattingen rond heartland-virus

Het heartland-virus is een relatief onbekend virus dat wordt overgedragen door teken en dat steeds meer aandacht krijgt vanwege zijn impact op de gezondheid. Er zijn verschillende misvattingen over dit virus die het begrip ervan kunnen belemmeren.

Het heartland-virus is alleen gevaarlijk voor mensen die in landelijke gebieden wonen

Hoewel het heartland-virus aanvankelijk voornamelijk werd waargenomen in landelijke gebieden, wordt het tegenwoordig ook steeds vaker gedetecteerd in stedelijke regio’s. Het virus wordt overgedragen door teken die niet beperkt zijn tot een specifiek type omgeving, wat betekent dat iedereen, ongeacht zijn locatie, risico kan lopen op blootstelling.

Het heartland-virus is een variant van het bekende Lyme-ziektevirus

Hoewel beide virussen door teken worden overgedragen, zijn het verschillende virussen. Het heartland-virus heeft een ander genetisch profiel dan het bacteriële veroorzaker van de ziekte van Lyme en kan andere symptomen veroorzaken, zoals koorts, vermoeidheid en misselijkheid, die niet typisch zijn voor Lyme-ziekte.

Het heartland-virus veroorzaakt altijd ernstige ziekte

Niet iedereen die geïnfecteerd raakt met het heartland-virus ontwikkelt ernstige ziekte. Veel mensen kunnen mildere symptomen ervaren of zelfs helemaal geen symptomen vertonen. De ernst van de ziekte varieert per persoon, afhankelijk van factoren zoals de algehele gezondheid, leeftijd en het immuunsysteem van de geïnfecteerde persoon.

Als je geen tekenbeet hebt opgemerkt, kun je niet besmet raken met het heartland-virus

Hoewel tekenbeten vaak de oorzaak zijn van infectie met het heartland-virus, kunnen de symptomen in sommige gevallen optreden zonder dat een tekenbeet opgemerkt is. De teken zijn vaak zo klein dat het moeilijk kan zijn om ze te zien, vooral in de vroege stadia van de infectie. Dit maakt het belangrijk om regelmatig je huid te controleren en voorzorgsmaatregelen te nemen, zelfs als je geen tekenbeet hebt gezien.

Er is geen behandeling voor het heartland-virus

Er is geen specifieke antivirale behandeling voor het heartland-virus, maar veel mensen herstellen met medische zorg en ondersteunende behandeling, zoals het behandelen van de symptomen. Antibiotica worden vaak gebruikt om secundaire infecties te behandelen die kunnen optreden als gevolg van het virus, maar ze helpen niet tegen het virus zelf.

Het heartland-virus komt overal ter wereld voor

Het heartland-virus komt voor in bepaalde regio’s van de Verenigde Staten, met name in het Midwesten en Zuiden. Het virus is nog niet op grote schaal verspreid naar andere delen van de wereld, en gevallen buiten de Verenigde Staten zijn zeldzaam. Het is dus geen wereldwijd voorkomend virus, maar meer geconcentreerd in specifieke gebieden.

Als je geen ernstige symptomen hebt, hoef je je geen zorgen te maken over het heartland-virus

Hoewel mildere gevallen van het heartland-virus vaak vanzelf kunnen genezen, is het belangrijk om symptomen zoals koorts, vermoeidheid en misselijkheid serieus te nemen, vooral als je onlangs in een gebied hebt verbleven waar teken actief zijn. Het virus kan leiden tot ernstige complicaties, zoals lever- of nierproblemen, vooral bij ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem, dus het is raadzaam om medische hulp te zoeken bij verdachte symptomen.

Lees verder

• Tekenbeten voorkomen en teken verwijderen bij mensen
• Tekenziekten: Door tekenbeten overgedragen infecties
• Colorado-tekenkoorts: Virale infectie door besmette houtteek
• Powassan-virus: Neurologische symptomen door tekenbeet
• Ehrlichiose: Bacteriële infectie door tekenbeet