Babesiosis: Infectie door besmette teek

Babesiosis: Infectie door besmette teek Babesiosis is een infectie die een patiënt oploopt door een besmette teek. De rode bloedcellen zijn hierdoor geïnfecteerd. Dit veroorzaakt vaak geen of slechts milde, griepachtige symptomen, maar bij bepaalde patiënten zijn de symptomen ernstig. Een bloedonderzoek wijst uit dat de patiënt aan de ziekte lijdt, al is het mogelijk dat hierdoor ook nog andere infectieziekten aan het licht komen. Een behandeling met medicatie of een bloedtransfusie is voorhanden. In de meeste gevallen valt babesiosis te voorkomen door het hanteren van enkele voorzorgsmaatregelen. Onbehandelde babesiosis leidt mogelijk tot ernstige, levensbedreigende complicaties.

Synoniemen van babesiosis

Babesiosis is eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • Babesiose
  • Piriplasmosis
  • Redwater Fever
  • Roodwaterkoorts

Epidemiologie

Babesiosis is een zeldzame infectieziekte die mannen en vrouwen in gelijke aantallen treft. De ziekte komt voor op elke leeftijd, hoewel deze vaker optreedt bij patiënten boven de vijftig jaar. Verder zijn patiënten met een verzwakt immuunsysteem, patiënten bij wie de milt is verwijderd (splenectomie), ouderen en patiënten met een leverziekte of nieraandoening vaker en ook ernstiger getroffen door de ziekte. De geïnfecteerde teek is voorts aanwezig in grotere aantallen in de noordoostelijke kust in de staten New York, Massachusetts en Connecticut van de Verenigde Staten. Ook op eilanden voor de noordoostelijke kust (Long Island, Martha's Vineyard, Nantucket, en Block Island) is de teek aanwezig. Verder komt babesiosis ook voor in Washington, Californië, Georgia, New Jersey en Wisconsin. Een ernstigere vorm van babesiosis verschijnt in Europa. Omdat sommige getroffen patiënten enkele symptomen vertonen, krijgen zij vaak geen of een foute diagnose. Hierdoor is het moeilijk om de exacte frequentie van babesiosis te bepalen. Tot slot lopen patiënten babesiosis het vaakst op in de zomermaanden.

Oorzaken: Infectie door besmette teek

Micro-organismen

Babesiosis is een zeldzame infectieziekte veroorzaakt door eencellige micro-organismen (protozoa) behorend tot de familie Babesia. Deze micro-organismen zijn parasieten die de rode bloedcellen (erytrocyten) binnenvallen. Babesiosis treedt vooral op bij dieren, maar in zeldzame gevallen is een babesiosisinfectie ook mogelijk bij de mens. Er zijn meer dan honderd soorten Babesia. Babesia microti, Babesia divergens, Babesia bovis en B. duncani zijn de belangrijkste menselijke veroorzakers. In Europa zijn B. divergens en B. bovis meestal verantwoordelijk voor babesiosis. De belangrijkste oorzaak van babesiosis in het noordoosten van de Verenigde Staten is een infectie door B. microti. In Californië en Washington is de parasiet WA-1 de oorzaak van de aandoening.

Overdracht

De overdracht gebeurt door een beet van een geïnfecteerde teek. De hertenteek (Ixodes dammini of scapularis) is de meest voorkomende vector (overbrenger) die babesiosis overbrengt. In zeer zeldzame gevallen gebeurt de besmetting met babesiosis na een bloedtransfusie met bloed dat besmet is met het micro-organisme. Zeer sporadisch gebeurt de transmissie van een besmette moeder aan haar baby (tijdens de zwangerschap of bevalling). De overdracht van de parasieten gebeurt voorts niet van persoon tot persoon, zoals dat wel gebeurt bij de griep of verkoudheid (milde infectie met symptomen aan neus en keel).

Milde of ernstige symptomen

Een aantal geïnfecteerde patiënten vertonen geen symptomen (asymptomatisch). De incubatietijd bedraagt één tot vier weken. Dit houdt in dat de symptomen van babesiosis zich gewoonlijk ontwikkelen binnen één tot vier weken na de blootstelling aan de parasiet. De symptomen variëren sterk tussen patiënten.

Rode ogen bij conjunctivitis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Rode ogen bij conjunctivitis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Milde symptomen
Bij verder gezonde patiënten zijn de symptomen verder mild. Mogelijke symptomen omvatten koorts, koude rillingen, een algemeen ziek gevoel (malaise), hoofdpijn, buikpijn, nekstijfheid, vermoeidheid, een verlies van eetlust, misselijkheid, braken, zweten, spierpijn (myalgie) en/of gewrichtspijn (artralgie)). Af en toe ontstaat keelpijn, fotofobie (overgevoelig voor licht), conjunctivitis (oogbindvliesontsteking, bleekheid (pallor), emotionele labiliteit, depressie en hyperesthesie (overgevoeligheid, hetzij van het gehele lichaam of slechts van een lichaamsdeel).

Ernstige symptomen
Bij patiënten waarbij de milt verwijderd is of die een verzwakt immuunsysteem hebben, treedt mogelijk een ernstige vorm van babesiosis op, die levensbedreigend is indien onbehandeld. Ook bij patiënten boven de vijftig jaar zijn de symptomen vaak ernstiger. Een andere vorm van babesiosis in Europa is geassocieerd met een ernstigere uiting van symptomen. Ernstige symptomen omvatten bijvoorbeeld geelzucht (icterus), een verminderde nierfunctie, acute ademhalingsinsufficiëntie, kortademigheid, congestief hartfalen (slecht rondpompen van bloed door het hart), leverfalen en nierfalen (verminderde of afwezige nierfunctie) en een miltinfarct (belemmerde bloedtoevoer naar milt met buikpijn).

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De arts bevraagt eerst de patiënt over de mogelijke aanwezigheid van een tekenbeet in het recente verleden. Bij een lichamelijk onderzoek bemerkt de arts de symptomen. Hij identificeert mogelijk ook een vergrote milt (splenomegalie) en een vergrote lever (hepatomegalie). Ook de koorts komt bij vrijwel elke patiënt voor.

Diagnostisch onderzoek
Een bloedonderzoek is nodig. Hieruit blijkt ook dat 1 op de 4-5 patiënten de ziekte van Lyme (bacteriële infectie door tekenbeet met symptomen aan huid en hart, hersenen, spieren en/of gewrichten) heeft. Deze patiënten presenteren zich veelal met ernstige, chronische symptomen. Soms blijkt eveneens uit het bloedonderzoek dat de patiënt besmet is met ehrlichiose (bacteriële infectie door tekenbeet). In zeldzame gevallen lijden patiënten zelfs aan deze drie aandoeningen (babesiosis, de ziekte van Lyme en ehrlichiose).

Differentiële diagnose
De symptomenreeks van volgende aandoeningen lijkt op deze van babesiosis. Daarom zijn deze aandoeningen bruikbaar als de differentiële diagnose:

Behandeling met medicatie of bloedtransfusie

De meeste gezonde patiënten met babesiosis herstellen spontaan want bij hen ontstaan geen of slechts weinig symptomen. Patiënten met een verzwakt immuunsysteem krijgen een behandeling met antiparasitaire geneesmiddelen of antibiotica. Bij patiënten met ernstige symptomen is medicatie of een bloedtransfusie effectief.

Prognose is variabel

Doordat babesiosis zich op verschillende manieren presenteert, is de prognose ook heel variabel. Sommige patiënten vertonen namelijk geen symptomen, anderen slechts milde griepachtige symptomen en nog andere patiënten zijn ernstig getroffen, wat mogelijk leidt tot ernstige complicaties of zelfs de dood. In de meeste gevallen herstelt de patiënt binnen enkele weken tot maanden van de ziekte. Soms is een langdurig herstel nodig, dat meer dan één jaar duurt.

Complicaties

Complicaties van babesiosis zijn:

Af en toe komt een patiënt ook te overlijden aan babesiosis.

Preventie

Bij het reizen naar tekengevoelige gebieden draagt de patiënt het best lange mouwen, een lange broek, en een hoed. Door het dragen van lichtgekleurde kleding zijn teken meer zichtbaar. Ook zijn insecten werende middelen nuttig. Daarnaast is het uiteraard nodig om zich volledig te laten controleren op de aanwezigheid van teken na een bezoek aan een tekengevoelig gebied.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Babesiosis (tekenkoorts)Babesiosis (tekenkoorts)De ziekte babesiosis wordt veroorzaakt door een eencellig organisme dat via een tekenbeet wordt verspreid. De Babesia ge…
Babesiose bij hondenBabesiose staat ook wel bekend onder de namen tekenkoorts en piroplasmose. Het is een ziekte die onder andere voorkomt b…
Wat te doen bij een tekenbeetEen teek is een klein insect dat zich voedt met bloed van dieren of mensen. Teken leven voornamelijk in bossen en struik…

Berylliose: Metaalvergiftiging door blootstelling berylliumBerylliose: Metaalvergiftiging door blootstelling berylliumBerylliose is een vorm van metaalvergiftiging veroorzaakt door het vaak beroepsmatig inademen van stof, damp of verbindi…
Ameloblastoom: Goedaardige, pijnloze tumor in de kaakAmeloblastoom: Goedaardige, pijnloze tumor in de kaakEen ameloblastoom is een kaakgezwel, ontstaan uit emailvormend epitheel van de tandaanleg. Deze tumor of cyste is veelal…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: James K. Lindsey, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Babesiosis, http://rarediseases.org/rare-diseases/babesiosis/, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Babesiosis, http://www.cdc.gov/parasites/babesiosis/, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Background, http://emedicine.medscape.com/article/212605-overview#showall, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Biology, http://www.cdc.gov/parasites/babesiosis/biology.html,geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Clinical Presentation, http://emedicine.medscape.com/article/212605-clinical-presentation#showall, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Differential Diagnoses, http://emedicine.medscape.com/article/212605-differential-diagnoses#showall, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Disease, http://www.cdc.gov/parasites/babesiosis/disease.html, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Epidemiology & Risk Factors, http://www.cdc.gov/parasites/babesiosis/epi.html, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Human babesiosis, Infect Dis Clin North Am. Author manuscript; available in PMC 2014 Apr 24., Published in final edited form as:, Infect Dis Clin North Am. 2008 Sep; 22(3): 469–ix., doi: 10.1016/j.idc.2008.03.010, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3998201/, geraadpleegd op 21 juli 2016
  • Afbeelding bron 1: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 31-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.