Gianotti-Crosti syndroom: symptomen, oorzaak en behandeling

Het Gianotti-Crosti syndroom (GCS) is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door de ontwikkeling van rode bulten op het gezicht, de armen en benen en de billen. Het is een huidaandoening die vanzelf geneest en geen behandeling behoeft. Gianotti-Crosti syndroom is een overgevoeligheidsreactie op een eerdere infectie, vaak een virale infectie. Het treedt relatief vaak op bij de ziekte van Pfeiffer (klierkoorts). Het Gianotti-Crosti Syndroom komt vooral voor bij kinderen van 3 maanden tot 15 jaar, met een piek bij kinderen van 1-6 jaar. Meer dan 90% van de patiënten is jonger dan 4 jaar. Er is geen behandeling om het beloop van de huiduitslag te bespoedigen. Een milde corticosteroïd crème kan voorgeschreven worden bij (hevige) jeukklachten.

• Wat is het gianotti-Crosti syndroom (GCS)?
• Synoniemen
• Oorzaak Gianotti-Crosti Syndroom
• Virale infecties
• Bacteriële infecties
• Vaccinaties
• Wie krijgen het Gianotti-Crosti Syndroom?
• Symptomen Gianotti-Crosti Syndroom
• Huiduitslag op armen, benen, gezicht en billen
• Beloop
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Diagnostisch onderzoek
• Differentiële diagnose
• Behandeling Gianotti-Crosti Syndroom
• Prognose
• Preventie

Wat is het gianotti-Crosti syndroom (GCS)?

Het Gianotti-Crosti syndroom (GCS) is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door de ontwikkeling van rode bulten op het gezicht, de extremiteiten en de billen. De aandoening is zelflimiterend door opbouw van afweer tegen de ziekteverwekker, en verdwijnt gewoonlijk binnen ongeveer 3 weken. De onderliggende oorzaak is vaak een virale infectie. De naam verwijst naar de Italiaanse onderzoekers die deze huidaandoening voor het eerst beschreven. CGS werd voor het eerst beschreven door Gianotti in 1955 en door Crosti en Gianotti in 1957.

Synoniemen

Het Gianotti-Crosti-syndroom staat ook bekend onder de volgende benamingen:

• acral papular eruption of childhood
• acrodermatitis papulosa infantum
• acrodermatitis papulosa infantum
• het Crosti-Gianotti-syndroom
• infantiele lichenoïde acrodermatitis
• infantiele papulaire acrodermatitis
• papulaire acrodermatitis van de kindertijd
• papular acrodermatitis of childhood

Oorzaak Gianotti-Crosti Syndroom

De huidaandoening is het gevolg van een reactie van het immuunsysteem op een onderliggende infectie. Vaak betreft het een virusinfectie. De belangrijkste veroorzakers zijn het Epstein-Barr virus (de veroorzaker van de ziekte van Pfeiffer), het Hepatitis B virus, Coxsackie virus, Echo virussen en RS virus.

Virale infecties

Het Gianotti-Crosti-syndroom is in verband gebracht met de volgende virussen:

• adenovirus
• coxsackievirus (een veroorzaker van hand-voet-mondziekte)
• cytomegalovirus (CMV)
• echovirus
  Waterwratjes / Bron: E van Herk, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• enterovirus
• Epstein-Barr-virus (verwekker van Pfeiffer, een andere benaming is klierkoorts, vanwege opgezette klieren)
• hepatitis A, hepatitis B en hepatitis C
• humaan herpesvirus 6 (HHV6, zesde ziekte)
• humaan immunodeficiëntievirus (hiv)
• molluscum contagiosum-virus (waterwratjes)
• parainfluenzavirus type 1 en type 2
• paravaccinia
• parvovirus B19 (verwekker van de vijfde ziekte)
• respiratoir syncytieel virus (RS-virus)
• rotavirus
• rubellavirus (veroorzaker van rodehond)

Bacteriële infecties

Een bacteriële infectie kan ook leiden tot het Gianotti-Crosti-syndroom:

• bartonella henselae
• borrelia burgdorferi (veroorzaker van de ziekte van Lyme)
• groep A B-hemolytische streptokokken
• meningokokkemie
• mycobacterium avium-intracellulare
• mycoplasma pneumoniae (een infectie van de luchtwegen die veroorzaakt wordt door een bacterie)

Vaccinaties

Ook na vaccinaties met een levend virusserum kun je last krijgen van GCS:

• bof;
• difterie;
• hepatitis A en B;
• influenza (griep), waaronder Mexicaanse griep;
• kinkhoest;
• mazelen;
• waterpokken;
• polio;
• rubella (rodehond);
• tetanus.

Wie krijgen het Gianotti-Crosti Syndroom?

Het Gianotti-Crosti Syndroom komt vooral voor bij kinderen van 3 maanden tot 15 jaar, met een piek bij kinderen van 1-6 jaar. Meer dan 90% van de patiënten is jonger dan 4 jaar.

Symptomen Gianotti-Crosti Syndroom

Huiduitslag op armen, benen, gezicht en billen

De belangrijkste symptomen van het Gianotti-Crosti syndroom zijn:

• rode huiduitslag
• uitslag vooral op armen, benen, billen en in het gelaat
• soms gaan de plekken over in blaasjes
• lichte koorts
• gezwollen lymfeklieren
• onderliggende virale infectie

Beloop

Binnen enkele dagen ontstaat de huiduitslag. Het gaat om iets verheven rode, licht schilferende plekken aan de armen, benen, billen en in het gezicht van zo'n 5-10 mm in doorsnede. Normaal gesproken is de huid van de romp nauwelijks of niet aangedaan. De uitslag kan worden geassocieerd met een acute infectieuze ziekte of immunisatie. In een enkel geval gaan de rode plekken over in met helder vocht gevulde blaasjes. Deze blaasjes drogen vervolgens in. De uitslag is meestal gedurende 2-4 weken aanwezig, maar soms zelfs 4 maanden. Het kan gepaard gaan met een milde jeuk. Soms heeft de patiënt ook last van lichte koorts en vergrote lymfeklieren in oksels en liezen. Wanneer Hepatitis B de boosdoener is, kan de patiënt last hebben van een vergrote lever en verstoorde leverfuncties.

Complicaties

Het Gianotti-Crosti syndroom zelf heeft geen complicaties, maar deze doen zich mogelijk wel voor bij de onderliggende infectie of aandoening.

Onderzoek en diagnose

Diagnostisch onderzoek

Op basis van het klinische beeld kan door de huisarts of dermatoloog de diagnose worden gesteld. Soms wordt aanvullend weefselonderzoek gedaan. Ook kan op indicatie het bloed onderzocht worden op een leverfunctiestoornis en een onderliggende virusinfectie.

Differentiële diagnose

Andere medische aandoeningen met vergelijkbare symptomen moeten worden uitgesloten:

• acrodermatitis enteropathica
• acrodermatitis o.b.v. aminozuurstofwisselingsstoornis
• acropustulosis infantum (acropustulosis of infancy, infantiele acropustulosis)
• atopisch eczeem
• erythema elevatum diutinum
  Erythema multiforme / Bron: Grook Da Oger, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• erythema multiforme
• Henoch-Schönlein purpura
• insectenbeten
• keratosis pilaris
• Langerhans celhistiocytose
• lichen planus
• lichenoïde medicatiereactie
• papulaire urticaria
• pityriasis lichenoides
• scabiës (schurft)
• septische verspreiding van kokken
• toxicodermie
• urticaria pigmentosa
• vasculitis n.n.o.

Behandeling Gianotti-Crosti Syndroom

Gianotti-Crosti syndroom is een goedaardige, zelflimiterende aandoening die geen behandeling behoeft. De huiduitslag verdwijnt gewoonlijk na 3 tot 6 weken. Systemische behandeling met antihistaminica kan in enige mate jeuk verlichten. Ook kan een corticosteroïd crème voorgeschreven worden tegen de jeuk.

Prognose

De prognose van het Gianotti-Crosti syndroom is goed. De symptomen verdwijnen normaal gesproken binnen 2-8 weken. Herhaling of recidief is onwaarschijnlijk, maar komt soms voor. Als hepatitis B aanwezig is, heeft de lever tussen 6 maanden en 4 jaar nodig om volledig te herstellen. Soms is er sprake van persisterende hepatitis.

Preventie

Gianotti-Crosti syndroom wordt vooral geassocieerd met een virusinfectie. Daarom is het voorkomen van een virale infectie de enige manier om het Gianotti-Crosti-synroom te voorkomen. Geadviseerd wordt om regelmatig de handen grondig wassen en het contact met zieke mensen te vermijden.

Lees verder

• Huiduitslag met rode vlekken, puntjes en bultjes op de huid
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling