Gianotti-Crosti-syndroom: Huidaandoening met rode bultjes

Het Gianotti-Crosti-syndroom is een goedaardige huidaandoening. De patiënt (vooral een kind) ontwikkelt een huiduitslag op de benen, de billen, de armen en het gezicht. De ziekte is het gevolg van een overgevoeligheidsreactie op een eerdere infectie, zoals klierkoorts, of een vaccinatie. De huidletsels jeuken soms mild maar veroorzaken verder geen andere symptomen. De behandeling is enkel ondersteunend gericht maar is niet altijd nodig omdat de ziekte spontaan verdwijnt binnen enkele weken.

• Synoniemen
• Epidemiologie van huidaandoening
• Oorzaken: Door infectie
• Virale infecties
• Bacteriële infecties
• Vaccinaties
• Symptomen: Milde rode bultjes
• Algemene tekenen van infectie
• Huiduitslag
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van Gianotti-Crosti-syndroom
• Prognose van huidziekte
• Preventie van huiduitslag

Synoniemen

Het Gianotti-Crosti-syndroom kennen artsen ook onder volgende benamingen:

• acral papular eruption of childhood
• acrodermatitis papulosa infantum
• acrodermatitis papulosa infantum
• het Crosti-Gianotti-syndroom
• infantiele lichenoïde acrodermatitis
• infantiele papulaire acrodermatitis
• papulaire acrodermatitis van de kindertijd
• papular acrodermatitis of childhood

Epidemiologie van huidaandoening

Het Gianotti-Crosti-syndroom is een zeldzame huidaandoening die het vaakst optreedt bij kinderen van zes maanden tot vijftien jaar. De ziekte komt vaker tot uiting bij kinderen met de huidaandoening eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid). Bij kinderen is er geen voorliefde voor het geslacht. Volwassenen zijn mogelijk ook getroffen, maar dan lijden vrouwen vaker dan mannen aan de ziekte. Mogelijk spelen hormonale veranderingen een rol spelen. De wereldwijd voorkomende huidaandoening is tot slot vaker aanwezig in de lente en de zomer dan in andere seizoenen.

Oorzaken: Door infectie

Het Gianotti-Crosti-syndroom is het gevolg van een reactie van het immuunsysteem op een onderliggende infectie, meestal een virale infectie.

Virale infecties

Het Gianotti-Crosti-syndroom is in verband gebracht met volgende virussen:

• adenovirus (symptomen aan luchtwegen en ogen)
• coxsackievirus
• cytomegalovirus
• echovirus
• enterovirus (virale infectie met griepachtige symptomen)
• Epstein-Barr-virus (klierkoorts, vaakst voorkomende oorzaak)
• hepatitis A
• hepatitis B
• hepatitis C
• humaan herpesvirus 6
• humaan immunodeficiëntievirus (een hiv-infectie)
• molluscum contagiosum-virus (huidinfectie met parelwitte letsels)
• parainfluenzavirus type 1 en type 2
• paravaccinia
• parvovirus B19
• respiratoir syncytieel virus (symptomen aan luchtwegen)
• rotavirus (diarree en braken bij baby's en kinderen)
• rubellavirus (huiduitslag aan gezicht, romp, armen en benen)

Bacteriële infecties

Ook een bacteriële infectie leidt mogelijk tot het Gianotti-Crosti-syndroom. Geassocieerde bacteriële infecties omvatten:

• Bartonella henselae
• Borrelia burgdorferi
• groep A B-hemolytische streptokokken
• meningokokkemie (sepsis en meningitis door bacteriën)
• Mycobacterium avium-intracellulare
• Mycoplasma pneumoniae (atypische longontsteking)

Vaccinaties

Ook na vaccinaties met een levend virusserum komt de ziekte mogelijk tot uiting zoals bij:

• bof (virale infectie met gezwollen oorspeekselklieren)
• difterie (bacteriële infectie aan keel en luchtwegen)
• H1N1
• hepatitis A
• hepatitis B
• influenza (griep)
• kinkhoest (bacteriële infectie met hoesten en ademnood)
• mazelen (virale infectieziekte met symptomen aan ogen en huid)
• pokken
• polio (virusziekte met gedeeltelijke of volledige verlamming)
• rubella
• tetanus (bacteriële infectie met spiersamentrekkingen)

Symptomen: Milde rode bultjes

Algemene tekenen van infectie

Voorafgaand aan de typische tekenen van het Gianotti-Crosti-syndroom, heeft de patiënt tekenen van een infectie, zoals

• afteuze mondzweren
• conjunctivitis (een oogbindvliesontsteking)
• een algemeen ziek gevoel
• een keelontsteking
• een virale longontsteking
• een zwelling van de lever (hepatomegalie)
• een zwelling van de milt (splenomegalie)
• gewrichtspijn
• gezwollen lymfeklieren
• keelpijn
• koorts
• malaise (een algemeen ziek gevoel)
• rhinitis (ontsteking van het neusslijmvlies)
• rillingen

Huiduitslag

De patiënt ontwikkelt vervolgens plotseling (in enkele dagen tijd) een huiduitslag op de dijen en billen die zich verspreidt naar de armen en het gezicht. De romp en hoofdhuid worden meestal (doch niet altijd) gespaard, net als de kniekuil en de elleboogplooi. De uitslag bestaat uit symmetrisch verdeelde, uniforme roze en rode en later paarse vlekken of bulten (papulaire huiduitslag) die variëren in grootte van één tot tien millimeter. De stevige huidletsels zijn meestal groter bij jongere kinderen en kleiner bij oudere kinderen en adolescenten. De vlekjes of bultjes vloeien mogelijk samen tot een grotere plaque. Soms ontwikkelen zich met vloeistof gevulde blaasjes. Meestal jeuken de huidletsels niet maar sommige patiënten ervaren wel jeuk. De huidletsels houden meestal minstens tien dagen tot soms enkele weken aan.

Diagnose en onderzoeken

De huidarts (dermatoloog) voert een lichamelijk onderzoek uit, hetgeen de diagnose meestal bevestigt. Een bloedonderzoek spoort de onderliggende infectie en mogelijke veranderingen in het bloedbeeld en de leverfunctie op. Voorts is soms een huidbiopsie nodig om andere medische aandoeningen met vergelijkbare symptomen uit te sluiten zoals:

• acrodermatitis enteropathica
• acrodermatitis o.b.v. aminozuurstofwisselingsstoornis
• acropustulosis infantum
• atopische dermatitis (atopisch eczeem: huidziekte met jeuk)
• erythema elevatum diutinum
• erythema multiforme (reactie op medicatie of infectie)
• Henoch-Schönlein purpura (ontsteking van bloedvaten)
• insectenbeten
• keratosis pilaris (huidaandoening met rode bultjes op de huid)
• Langerhans celhistiocytose (multisystemische aandoening)
• lichen planus (ziekte met symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
• lichenoïde medicatiereactie
• papulaire urticaria
• pityriasis lichenoides (huiduitslag met bultjes of vlekjes)
• scabiës (schurft: besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een mijt)
• septische verspreiding van kokken
• toxicodermie
• urticaria pigmentosa
• vasculitis n.n.o.

Behandeling van Gianotti-Crosti-syndroom

Voor het Gianotti-Crosti-syndroom bestaat geen specifieke behandeling. De behandeling is daarom ondersteunend gericht. Het gebruik van een vochtinbrengende crème verlicht de jeuk. Daarnaast is steroïde crème of orale (via de mond ingenomen) antihistaminica beschikbaar indien de patiënt ernstige jeukklachten heeft. Deze behandelingen verkorten echter de ziekteduur niet. Verder behandelt de arts wel alle onderliggende infecties indien aanwezig.

Prognose van huidziekte

De prognose van de huidziekte is uitstekend. De aandoening verdwijnt meestal spontaan en zonder behandeling binnen de twaalf weken. Als hepatitis B aanwezig is, geneest de lever volledig binnen de zes maanden tot vier jaar. Meestal laat de aandoening geen littekens achter, maar soms is wel sprake van hyperpigmentatie (verdonkerde huid) of hypopigmentatie (lichtere huidskleur) op plaatsen waar de plaques aanwezig geweest zijn. Ook zijn er geen langdurige complicaties geassocieerd met het Gianotti-Crosti-syndroom.

Preventie van huiduitslag

Omdat het syndroom geassocieerd is met virussen, is het voorkomen van een virale infectie de enige manier om ook het Gianotti-Crosti-syndroom te voorkomen. Mensen (vooral kinderen) moeten bijgevolg regelmatig de handen goed wassen (goede handhygiëne) en het contact met zieke patiënten vermijden.