Gianotti-Crosti-syndroom: Huidaandoening met rode bultjes

Het Gianotti-Crosti-syndroom is een goedaardige huidaandoening die voornamelijk bij kinderen voorkomt. Kenmerkend is de huiduitslag die zich verspreidt over de benen, billen, armen en het gezicht. Deze aandoening is vaak een reactie van het immuunsysteem op een eerdere infectie of vaccinatie. Hoewel de huidletsels meestal mild jeuken, zijn er doorgaans geen andere symptomen. De behandeling is voornamelijk ondersteunend en niet altijd noodzakelijk, omdat de aandoening vaak spontaan verdwijnt binnen enkele weken.

• Synoniemen
• Epidemiologie van de huidaandoening
• Oorzaken: Infecties en vaccinaties
• Virale infecties
• Bacteriële infecties
• Vaccinaties
• Symptomen: Milde rode bultjes
• Algemene tekenen van infectie
• Huiduitslag
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van het Gianotti-Crosti-syndroom
• Prognose van de Huidaandoening
• Complicaties
• Preventie van het Gianotti-Crosti-syndroom

Synoniemen

Het Gianotti-Crosti-syndroom is bekend onder verschillende benamingen:

• acral papular eruption of childhood
• acrodermatitis papulosa infantum
• Crosti-Gianotti-syndroom
• infantiele lichenoïde acrodermatitis
• infantiele papulaire acrodermatitis
• papulaire acrodermatitis van de kindertijd
• papular acrodermatitis of childhood

Epidemiologie van de huidaandoening

Het Gianotti-Crosti-syndroom is een zeldzame aandoening die voornamelijk voorkomt bij kinderen van zes maanden tot vijftien jaar. Hoewel het bij zowel jongens als meisjes voorkomt, is er geen sterke voorkeur voor geslacht. Bij volwassenen kan de aandoening ook optreden, maar komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Hormonale veranderingen kunnen hierbij een rol spelen. De aandoening komt wereldwijd voor en is vaker te zien in de lente en zomer dan in andere seizoenen. Kinderen met een voorgeschiedenis van eczeem hebben mogelijk een verhoogd risico.

Oorzaken: Infecties en vaccinaties

Het Gianotti-Crosti-syndroom ontstaat als gevolg van een immuunreactie op een onderliggende infectie. Deze infecties zijn vaak viraal van aard, maar bacteriële infecties en vaccinaties kunnen ook een rol spelen.

Virale infecties

De aandoening is in verband gebracht met verschillende virale infecties:

• Adenovirus (veroorzaakt symptomen aan de luchtwegen en ogen)
• Coxsackievirus
• Cytomegalovirus
• Echovirus
• Enterovirus (veroorzaakt griepachtige symptomen)
• Epstein-Barr-virus (veroorzaakt klierkoorts, vaak de meest voorkomende oorzaak)
• Hepatitis A
• Hepatitis B
• Hepatitis C
• Humaan herpesvirus 6
• Humaan immunodeficiëntievirus (HIV)
• Molluscum contagiosum-virus (veroorzaakt huidinfecties met parelwitte letsels)
• Parainfluenzavirus type 1 en 2
• Paravaccinia
• Parvovirus B19
• Respiratoir syncytieel virus (veroorzaakt symptomen aan de luchtwegen)
• Rotavirus (veroorzaakt diarree en braken bij baby's en kinderen)
• Rubellavirus (veroorzaakt huiduitslag aan gezicht, romp, armen en benen)

Bacteriële infecties

Bacteriële infecties kunnen ook het Gianotti-Crosti-syndroom veroorzaken:

• Bartonella henselae
• Borrelia burgdorferi
• Groep A B-hemolytische streptokokken
• Meningokokkemie (veroorzaakt sepsis en meningitis)
• Mycobacterium avium-intracellulare
• Mycoplasma pneumoniae (veroorzaakt atypische longontsteking)

Vaccinaties

Het syndroom kan ook optreden na vaccinaties met levende virusserums, zoals:

• Bof (veroorzaakt gezwollen oorspeekselklieren)
• Difterie (veroorzaakt een bacteriële infectie van keel en luchtwegen)
• H1N1
• Hepatitis A
• Hepatitis B
• Influenza (griep)
• Kinkhoest (veroorzaakt hoesten en ademnood)
• Mazelen (veroorzaakt symptomen aan ogen en huid)
• Pokken
• Polio (veroorzaakt gedeeltelijke of volledige verlamming)
• Rubella
• Tetanus (veroorzaakt spiersamentrekkingen)

Symptomen: Milde rode bultjes

Algemene tekenen van infectie

Voordat de typische huiduitslag van het Gianotti-Crosti-syndroom zich manifesteert, kunnen patiënten de volgende symptomen van een infectie ervaren:

• Afteuze mondzweren
• Conjunctivitis (oogbindvliesontsteking)
• Een algemeen ziek gevoel
• Keelontsteking
• Virale longontsteking
• Hepatomegalie (zwelling van de lever)
• Splenomegalie (zwelling van de milt)
• Gewrichtspijn
• Gezwollen lymfeklieren
• Keelpijn
• Koorts
• Malaise (algemeen ziek gevoel)
• Rhinitis (ontsteking van het neusslijmvlies)
• Rillingen

Huiduitslag

De huiduitslag ontwikkelt zich meestal plotseling binnen enkele dagen en verschijnt eerst op de dijen en billen. Deze uitslag verspreidt zich vaak naar de armen en het gezicht, terwijl de romp, hoofdhuid, kniekuil en elleboogplooi meestal gespaard blijven. De uitslag bestaat uit symmetrisch verdeelde, uniforme roze, rode en later paarse vlekken of bultjes (papulaire huiduitslag) variërend van één tot tien millimeter. Bij jongere kinderen zijn de huidletsels vaak groter dan bij oudere kinderen en adolescenten. Soms kunnen de vlekjes of bultjes samensmelten tot grotere plaques of zich ontwikkelen tot met vloeistof gevulde blaasjes. Meestal jeuken de huidletsels niet, maar sommige patiënten ervaren wel jeuk. De uitslag houdt meestal minstens tien dagen tot enkele weken aan.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van het Gianotti-Crosti-syndroom wordt meestal gesteld door een bloedonderzoek en lichamelijk onderzoek door een dermatoloog. Dit helpt bij het opsporen van de onderliggende infectie en eventuele veranderingen in het bloedbeeld en de leverfunctie. Soms is een huidbiopsie nodig om andere aandoeningen met vergelijkbare symptomen uit te sluiten, zoals:

• Acrodermatitis enteropathica
• Acrodermatitis door aminozuurstofwisselingsstoornissen
• Acropustulosis infantum
• Atopische dermatitis (atopisch eczeem: huidziekte met jeuk)
• Erythema elevatum diutinum
• Erythema multiforme (reactie op medicatie of infectie)
• Henoch-Schönlein purpura (ontsteking van bloedvaten)
• Insectenbeten
• Keratosis pilaris (huidaandoening met rode bultjes op de huid)
• Langerhans-celhistiocytose (multisystemische aandoening)
• Lichen planus (ziekte met symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
• Lichenoïde medicatiereactie
• Papulaire urticaria
• Pityriasis lichenoides (huiduitslag met bultjes of vlekjes)
• Scabiës (schurft: besmettelijke huidziekte veroorzaakt door een mijt)
• Septische verspreiding van kokken
• Toxicodermie
• Urticaria pigmentosa
• Vasculitis n.n.o.

Behandeling van het Gianotti-Crosti-syndroom

Er is geen specifieke behandeling voor het Gianotti-Crosti-syndroom. De behandeling is gericht op het verlichten van symptomen en is meestal ondersteunend. Een vochtinbrengende crème kan helpen bij het verlichten van jeuk. In geval van ernstige jeuk kan een steröïde crème of orale antihistaminica worden voorgeschreven, hoewel deze behandelingen de duur van de aandoening niet verkorten. De arts zal ook alle onderliggende infecties behandelen indien aanwezig.

Prognose van de Huidaandoening

De prognose van het Gianotti-Crosti-syndroom is over het algemeen uitstekend. De aandoening verdwijnt meestal spontaan binnen twaalf weken zonder blijvende schade. Als hepatitis B aanwezig is, kan de lever volledig herstellen binnen zes maanden tot vier jaar. Meestal laat de aandoening geen littekens achter, maar in sommige gevallen kan er hyperpigmentatie (verdonkerde huid) of hypopigmentatie (lichtere huidkleur) optreden op de plekken waar de uitslag heeft gezeten. Langdurige complicaties zijn niet geassocieerd met het Gianotti-Crosti-syndroom.

Complicaties

Hoewel het Gianotti-Crosti-syndroom doorgaans een goedaardige aandoening is, kunnen er enkele complicaties optreden:

• Infecties: In zeldzame gevallen kunnen secundaire bacteriële infecties ontstaan door krabben aan de jeukende huiduitslag.
• Hyperpigmentatie of Hypopigmentatie: Na de genezing kunnen sommige patiënten blijvende veranderingen in huidkleur ervaren, zoals hyperpigmentatie of hypopigmentatie.
• Psychologische Impact: Vooral bij oudere kinderen kan de zichtbare huiduitslag psychologische stress of sociale ongemakken veroorzaken.
• Verdere Onderliggende Aandoeningen: Hoewel zeldzaam, kunnen de symptomen van het Gianotti-Crosti-syndroom overlappen met andere aandoeningen die een zorgvuldige evaluatie vereisen.

Preventie van het Gianotti-Crosti-syndroom

Aangezien het Gianotti-Crosti-syndroom vaak wordt veroorzaakt door virale infecties, is het voorkomen van deze infecties de beste manier om de aandoening te vermijden. Mensen, vooral kinderen, dienen regelmatig hun handen grondig te wassen (goede handhygiëne) en contact met zieke personen te vermijden.