Blaasjes op huid: symptomen en oorzaken van huidblaasjes

Blaasjes op de huid is een relatief vaak voorkomende klacht. Als zich met vloeistof gevulde blaasjes van verschillende groottes op je huid vormen, is dit een duidelijk teken dat er iets mis is met je lichaam. Ondanks vergelijkbare symptomen is het aantal mogelijke oorzaken echter groot en varieert het van huidletsel veroorzaakt door wrijving tot infectieziekten of auto-immuunziekten. Huidblaren en blaasjes zijn per definitie met vocht gevulde veranderingen in de huid die boven het huidniveau uitstijgen en minstens vijf millimeter groot zijn. Een blaasje is een holte in de opperhuid, gevuld met helder vocht. In medische termen wordt het ook wel vesikel of vesicle genoemd. Een blaasje is kleiner dan een blaar. Dikwijls wordt een grens van 1 centimeter gehanteerd. Er zijn verschillende soorten huiduitslag: naast vlekken, knobbeltjes, puistjes en puisten, verschijnen sommige soorten huiduitslag met kleine huidblaren (blaasjes) of grotere blaren (bulla).

• Wat zijn blaasjes op de huid?
• Verschil tussen blaasjes en blaren
• Plaatselijk of over hele lichaam
• Oorzaken van blaasjes op de huid
• Infecties
• Allergische reacties
• Wrijving, brandwonden, etc.
• Andere blaarvorming op de huid
• Symptomen van huidblaasjes
• Onderzoek en diagnose
• Afspraak maken met de huisarts
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Laboratoriumonderzoek
• Behandeling van blaasjes op de huid
• Zelfzorg bij huidblaasjes
• Prognose
• Complicaties van blaasjes op de huid: Van oppervlakkig ongemak tot diepgaande risico's
• Infectie
• Littekenvorming
• Pigmentveranderingen: Donkere en lichte vlekken
• Chronische huidproblemen: Het begin van een vicieuze cirkel
• Systemische complicaties
• Preventie

Wat zijn blaasjes op de huid?

Verschil tussen blaasjes en blaren

Blaasjes zijn met vocht gevulde holte in de opperhuid. Blaasjes (vesikels) worden onderscheiden van blaren (bulla). Blaasjes of vesikels zijn kleiner dan 1 cm, bulla of blaren groter. Dit onderscheid kan helpen om ziektes te herkennen. Blaasjes verschillen aanzienlijk van andere vormen van huiduitslag, zoals puisten, knobbeltjes en bultjes. Terwijl puisten gevuld zijn met etter, bevatten huidblaren per definitie andere, meestal heldere vloeistoffen of bloed of bloedbestanddelen. Een bloedblaar is gevuld met bloed in plaats van serum.

Plaatselijk of over hele lichaam

De met vloeistof gevulde blaasjes kunnen in principe in elke huidlaag ontstaan. Waar ze ontstaan, hangt bijvoorbeeld af van de oorzaak. Het lokale uiterlijk van huidblaasjes op het huidoppervlak hangt ook af van de onderliggende oorzaak. Blaasjes kunnen gelokaliseerd voorkomen, maar het is ook mogelijk dat ze in grote gebieden verschijnen, zodat het hele lichaam of grote delen van het lichaam zijn bedekt met kleine of grote belletjes. De huidveranderingen kunnen worden gedifferentieerd op basis van hun grootte en dus worden toegewezen aan verschillende mogelijke oorzaken.

Oorzaken van blaasjes op de huid

Omdat huidblaasjes zeer aspecifiek zijn, kunnen ze niet aan één enkele oorzaak worden toegewezen. Integendeel, er zijn een aantal mogelijke triggers. De belangrijkste triggers voor het ontstaan van blaasjes op de huid zijn de volgende:

Infecties

Blaarvorming op de huid is vaak een van de symptomen van een infectie met een ziekteverwekker. Dit kunnen zowel bacteriële infecties als infecties met virussen zijn. Een van de meest bekende virale infecties die leiden tot blaarvorming op de huid is infectie met herpesvirussen.

Terwijl de huidblaren bij klassieke koortsblaasjes (herpes simplex type 1) in het lipgebied verschijnen, verschijnen de blaren bij genitale herpes (herpes simplex type 2) in het genitale gebied. Waterpokken (varicella), gordelroos (herpes zoster) en, in geïsoleerde gevallen, staat eczema herpeticum ​​ook bekend om zijn blaasjes: snel uitbreidende heldere, latere pussige blaasjes, die vaak in groepjes bij elkaar liggen.

Aan de andere kant kunnen bacteriën zoals stafylokokken en streptokokken ook huidveranderingen veroorzaken met blaarvorming. Deze omvatten het besmettelijke impetigo contagiosa (impetigo in het gezicht wordt ook wel ‘krentenbaard’ genoemd) dat voorkomt bij kinderen, of wondroos (bulleuze erysipelas). Het infectieuze spectrum wordt afgerond door schimmelinfecties. Een goed voorbeeld is voetschimmel, die, afhankelijk van het type schimmel, leidt tot de vorming van blaasjes onder de voetzool.

Allergische reacties

Een allergische reactie kan ook worden geassocieerd met de vorming van blaasjes op de huid. De meeste gevallen worden veroorzaakt door zogenaamde allergische contactdermatitis. Het aangetaste deel van de huid komt in direct contact met een allergene stof. Een mogelijke trigger is het volledige assortiment allergenen, van medicijnen (vooral zalven) tot geurstoffen en nikkel tot schoonmaakmiddelen.

Insectenbeten kunnen ook vergelijkbare effecten hebben, bijvoorbeeld als je allergisch bent voor het gif van honingbijen of bepaalde soorten wespen.

Wrijving, brandwonden, etc.

De meest bekende oorzaken van huidblaasjes op de huid komen door externe invloeden (externe triggers). De meest voorkomende is de vorming van blaasjes door wrijving. Of het nu gaat om te strakke of niet goed passende schoenen, of om extreme stress en wrijving door een lange wandeling: wrijving leidt tot de bekende blaren en blaasjes op de voeten en tenen.

Blaar- en blaasvorming is ook een duidelijk zichtbaar symptoom van tweedegraads brandwonden. Dit laatste kan ook optreden als gevolg van verhoogde UV-straling als gevolg van ernstige zonnebrand. Blaarvorming door UV-licht is echter typisch, vooral in het geval van een zonneallergie (polymorfe lichtdermatose). Hierbij krijg je rode, jeukende blaasjes, bultjes of vlekjes; ze zitten alleen op de huid waar zonlicht op gekomen is. Bevriezing of contact met bijtende of extreem basische stoffen kunnen ook blaasjes veroorzaken.

Andere blaarvorming op de huid

Naast infecties, externe oorzaken en allergische reacties, zijn er een aantal andere ziekten van de huid en slijmvliezen die kunnen leiden tot de vorming van blaasjes en blaren. De meest voorkomende vertegenwoordigers zijn de metabole ziekten zoals porfyrie (een verzamelnaam voor een groep van vrij zeldzame stofwisselingsziekten die ontstaan doordat je lichaam onvoldoende heem aanmaakt), de genetische huidziekte epidermolysis bullosa (een groep huidaandoeningen waarbij je snel blaren en wonden heeft), pemfigoïd, voorheen bulleus pemfigoïd (BP) of parapemphigus genoemd (auto-immuunziekte van de huid), diabetes mellitus (diabetische bullae zijn blaren die spontaan ontstaan op handen, voeten en onderbenen) en herpes gestiationis (een huidziekte met blaren en ernstige jeuk, die zeer zelden in de zwangerschap optreedt). Flink jeukende heldere blaasjes en soms zelfs grote blaren in de handpalmen, tussen de vingers en/of voetzolen en tenen, kunnen wijzen op blaasjeseczeem. Dit is een bijzondere vorm van eczeem dat zich met name manifesteert aan de handen en/of voeten.

Symptomen van huidblaasjes

Blaasjes op de huid zijn op zich geen ziekte, maar zijn een symptoom van een ziekte of een allergie of mechanische beschadiging van het weefsel. De vorming van met vocht gevulde blaasjes kan zich voordoen in verschillende groottes en intensiteiten, evenals in verschillende delen van het lichaam. Deze vormen een indicator van de onderliggende oorzaak.

De inhoud van de blaasjes bestaat niet uit vast weefsel of etter (pus), maar van bloed of heldere vloeistoffen. Blaasvorming gaat vaak gepaard met andere symptomen zoals jeuk. Mogelijke andere symptomen zoals koorts, misselijkheid of hoesten geven de arts een indicatie van de onderliggende ziekte. Het is echter interessant dat de bubbels of blaasjes afhankelijk van de oorzaak in verschillende vormen verschijnen.

Onderzoek en diagnose

Afspraak maken met de huisarts

De oorzaak van de blaasvorming is vaak duidelijk. Als je bijvoorbeeld tijdens het lopen een blaasje krijgt, als je huidcontact hebt gehad met een mogelijk allergeen, of als je ernstige zonnebrand hebt opgelopen. In deze gevallen kun je vaak zelf actie ondernemen. Als de oorzaak echter niet bekend is, wordt aangeraden om een afspraak te maken met je huisarts voor het stellen van een juiste diagnose.

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Een tijdige diagnose is bijvoorbeeld belangrijk voor de snelle behandeling van infectieziekten zoals waterpokken of gordelroos. Dit is de enige manier om het risico op infectie te minimaliseren. Aan het begin van het medisch onderzoek vindt er een vraaggesprek met de arts plaats. De dokter stelt verschillende belangrijke vragen, zoals:

• Hoe lang bestaan ​​de klachten al?
• Gaan de blaasjes gepaard met jeuk of doen ze pijn op de huid?
• Waar bevinden de huidblaasjes zich?
  Blaasjeseczeem op de handen / Bron: Haendels, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
• Waar en wanneer verschenen de huidblaasjes voor het eerst?
• Zijn er nog andere symptomen behalve de blaasjes
• Is er recent contact geweest met mensen die lijden aan infectieziekten?
• Zijn allergieën voor bepaalde stoffen bekend?
• Slik je bepaalde medicijnen, kruidenmiddelen of supplementen?
• Ben je onlangs begonnen met het gebruik van een nieuw medicijn?
• Heb je reeds bestaande aandoeningen?

Met behulp van deze vragen kan de arts de mogelijke oorzaken verkleinen en verdere geschikte onderzoeken starten. Daarna volgt het lichamelijk onderzoek. Als een eenvoudige diagnose à vue niet genoeg is, gebruikt de arts een vergrootglas of een microscoop met gereflecteerd licht om de blaasjes op de huid beter te kunnen bekijken.

Laboratoriumonderzoek

In de regel worden sommige afscheidingen tijdens het onderzoek uit de blaasjes verwijderd. De arts stuurt dit naar het laboratorium om de mogelijke ziekteverwekker te identificeren. Afhankelijk van het vermoeden van de arts zijn verdere huidtesten, allergietesten of bloedonderzoeken nodig om de oorzaak en de best mogelijke behandeling vast te stellen.

Behandeling van blaasjes op de huid

De behandeling van huidbaasjes en -blaren hangt voornamelijk af van de oorzaak. Dit geldt vooral voor ernstigere auto-immuunziekten en stofwisselingsziekten. Speciale behandelingen zijn ook vereist voor bevriezing en brandwonden. Alleen als de onderliggende aandoening, infectie, allergie etc. uitvoerig wordt behandeld, verdwijnen ook de blaasjes. Enkele voorbeelden van behandeling voor veel voorkomende oorzaken van huiduitslag met blaasvorming zijn:

• Gordelroos: tijdens de genezingsfase van enkele weken worden meestal antivirale middelen gegeven. Pijnstillers worden ook gebruikt om de vaak voorkomende zenuwpijn te bestrijden. De blaasjes zelf worden behandeld met speciale lotions die ze uitdrogen.
• Waterpokken: omdat waterpokken vanzelf weggaan en geen pijn veroorzaken, worden alleen medicijnen (antihistaminica) en lotions gebruikt om de jeuk te verlichten.
• Bacteriële infecties: jeukwerende medicijnen worden ook gebruikt voor jeukende bacteriële infecties. Afhankelijk van de bacterie die de klachten veroorzaakt en de intensiteit van de infectie, schrijft de arts antibiotica voor.

Zelfzorg bij huidblaasjes

Je kunt jezelf ook helpen met zonnebrand, oppervlakkige brandwonden, blaren en blaasjes op de voeten of insectenbeten. Ga bij zonnebrand direct uit de zon en koel je huid af met een lauwe douche, bad of natte doeken. Daarna de aangedane huid insmeren met aftersun of bodylotion met verzorgende bestanddelen, zoals aloë vera.

Prognose

In de meeste gevallen vormen blaasjes geen onderdeel van een levensbedreigende aandoening. De meeste huidblaasjes verdwijnen zonder behandeling, maar kunnen in de tussentijd wel pijn, jeuk en ongemak veroorzaken. De hoeveelheid blaasjes die je hebt en of deze zijn gescheurd of geïnfecteerd zijn geraakt, bepalen vaak mede de prognose. Bij snelle diagnose en behandeling, is de prognose vaak gunstiger.

Complicaties van blaasjes op de huid: Van oppervlakkig ongemak tot diepgaande risico's

Ofschoon blaasjes op de huid vaak een onschuldig ogend verschijnsel zijn, kan het verhaal achter deze vochtige bubbelachtige uitslag veel complexer zijn. Wat begint als een kleine vesikel kan uitgroeien tot een probleem dat diep in de huid of zelfs in het lichaam doordringt. De mogelijke complicaties zijn divers en hangen af van de onderliggende oorzaak van de blaasjes. Laten we de belangrijkste risico's en complicaties verkennen.

Infectie

Blaasjes vormen een kwetsbare plek op de huid, en zodra deze openbarsten of beschadigd raken, kunnen ze fungeren als een toegangspoort voor bacteriën zoals Staphylococcus aureus of Streptococcus pyogenes. Wat begon als een eenvoudig blaasje kan leiden tot cellulitis of zelfs een ernstigere bloedvergiftiging (sepsis). Wanneer bacteriën de wond binnendringen, raakt de huid ontstoken, rood, gezwollen en pijnlijk, en als het onbehandeld blijft, kan de infectie zich door het lichaam verspreiden.

Littekenvorming

Bij blaasjes veroorzaakt door ernstige wrijving, brandwonden of infecties zoals herpes, kan er bij het genezingsproces littekenweefsel ontstaan. Deze littekens zijn vaak het gevolg van diepere huidbeschadiging en kunnen blijvend zijn, vooral als de blaasjes worden opengereten of herhaaldelijk terugkeren. Zelfs bij kleinere blaasjes kan voortdurend krabben leiden tot beschadigingen die de huid niet volledig kan herstellen, wat resulteert in ontsierende plekken.

Pigmentveranderingen: Donkere en lichte vlekken

Na de genezing van blaasjes kan er een verandering optreden in de pigmentatie van de huid. Hyperpigmentatie (donkere vlekken) of hypopigmentatie (lichtere plekken) kan zich ontwikkelen als reactie op de ontsteking en het genezingsproces. Vooral bij mensen met een donkere huidskleur kan dit leiden tot langdurige vlekken die moeilijk te corrigeren zijn zonder medische tussenkomst.

Chronische huidproblemen: Het begin van een vicieuze cirkel

In sommige gevallen, vooral wanneer de blaasjes het gevolg zijn van auto-immuunziekten zoals pemphigus of bulleus pemfigoïd, kunnen deze huidproblemen chronisch worden. De huid blijft kwetsbaar, en het optreden van blaasjes komt keer op keer terug. Dit kan een aanhoudende, slopende cyclus van blaasjesvorming, pijn, en genezing zijn, met ernstige gevolgen voor de levenskwaliteit.

Systemische complicaties

Blaasjes kunnen een symptoom zijn van onderliggende aandoeningen zoals virale infecties (bijv. herpes, waterpokken), auto-immuunziekten of allergieën. Wanneer blaasjes deel uitmaken van een ernstiger ziektebeeld, zoals bij impetigo, erysipelas, of systemische lupus erythematodes (SLE), kunnen de complicaties verder gaan dan de huid. Koorts, vermoeidheid, en zelfs orgaanschade kunnen optreden als de onderliggende aandoening zich verder ontwikkelt.

Preventie

Blaasjes die worden veroorzaakt door wrijving op de huid van je voeten, kun je preventieve maatregelen treffen:

• Draag altijd comfortabele, ademende en goed passende schoenen.
• Als je lange tijd gaat wandelen, gebruik dan wandelsokken om wrijving te verminderen.
• Tijdens het lopen voel je mogelijk een blaasje of blaar opkomen. Stop dan met wandelen en bescherm dit deel van de huid met een verbandje of pleister om verdere wrijving te voorkomen.

Lees verder

• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Blaren op de huid: symptomen, oorzaken en behandeling
• Blaasjes op de handen: oorzaken blaasjes op handpalmen
• Blaasjes op voet (en hand): oorzaken voet- & handblaasjes
• Blaasjes op de tong: oorzaken van zweertjes en tongblaasjes