Geneeskundig methodiek: Collum-fractuur

Ik heb hier het ziektebeeld van een collum-fractuur uitgewerkt. De oorzaken, symptomen, therapie enz worden erin uitgewerkt.

Epidemiologie

Een gebroken heup is een probleem dat regelmatig voorkomt omdat vaak oudere mannen en vrouwen vallen in of rondom hun eigen huis.

Etiologie

De oorzaak kan verschillend zijn: van een stoepje dat niet wordt gezien, een matje waarover uitgegleden
wordt tot duizeligheidsklachten die aanleiding zijn voor een valpartij. Indien nodig zal dit in deze opname
nog nader worden onderzocht.

Pathofisiologie

Dijbeenhalsbreuk (collum-fractuur): deze ligt in het bovenste gedeelte van het dijbeen
ongeveer 2,5 - 5 cm van de heupkop af. Deze breuk ligt binnen het heupkapsel.
Hierdoor kan de bloedvoorziening naar de afgebroken kop in gevaar komen en afsterven.

Symptomatologie

Na de val is er sprake van veel pijn. Het is meestal niet meer mogelijk om te lopen of staan op het aangedane been. Vaak ligt het been naar buiten gedraaid en lijkt het korter.

Onderzoek en diagnostiek

Bij binnenkomst in het ziekenhuis zijn er röntgenfoto’s genomen van beide heupen. Op de foto is te zien waar precies het bot gebroken is en hoever de verschillende stukken uit elkaar staan.
Wanneer blijkt dat de heup gebroken is wordt in overleg met u en uw familie een besluit genomen over een operatie.

Therapie

De eerste zes tot acht weken na de operatie moet u met krukken blijven lopen, indien afwijkend dan is dit in overleg met fysiotherapeut of orthopeed.
Gedurende de eerste twee maanden na de operatie is het belangrijk dat u een aantal zaken goed in acht neemt om de breuk zo snel mogelijk te laten genezen.

• In deze periode moeten de benen enigszins gespreid worden gehouden bij het zitten en liggen. Legt u een kussen tussen uw benen als u in bed ligt. Probeer op uw rug te slapen, zodat uw benen in de goede houding blijven liggen. Als u op uw zijde gaat liggen zorg dan dat er altijd een kussen tussen de knieën ligt.
• Uw knie niet in de richting van uw neus brengen, bijvoorbeeld om uw nagels te knippen.
• Niet op de ‘gewone manier’ de kous en schoen aantrekken van het geopereerde been. Als u stevige instapschoenen draagt, heeft u alleen een lange schoenlepel nodig om uw schoenen aan te trekken. Bij veterschoenen zal u bij het strikken van veters gedurende twee maanden hulp nodig hebben.
• Niet bukken vanuit een stoel.
• Niet te ver over de tafel buigen.
• Niet bukken vanuit een staande houding met de benen naast elkaar. De fysiotherapeut leert u hoe u iets van de grond kunt rapen met het geopereerde been naar achteren uitgestrekt.
• Niet hurken.
• Niet met de benen over elkaar gaan zitten.
• Niet op een lage stoel of kruk gaan zitten.
• Los staan kan en mag, u moet alleen opletten dat u niet gaat lopen of tegelijkertijd een draaibeweging maakt. Staan, bijvoorbeeld bij een aanrecht, kan en mag dus.
• Overbelasting moet u vermijden.

Prognose/ beloop

Een gebroken heup is een medische urgentie. De beste kans op herstel en de minste kans op complicaties indien de patient zo snel mogelijk weer uit het bed kan, al is het maar zitten op een stoel. Daarom zal men, hoe matig de conditie ook is, bijna altijd kiezen voor een operatie om de botten aan elkaar te zetten, of een prothese te plaatsen, zodat de patient weer snel uit bed kan.

Complicaties

Decubitus (doorliggen) bleek bij deze patiënten het meest voor te komen, gevolgd door urineweginfectie, longontsteking en wondinfectie. Een speciaal drukverlagend matras kan het optreden van decubitus terugdringen. Ook sondevoeding is heilzaam, doordat het de voedingstoestand verbetert.
Net als bij iedere andere operatie kunnen ook bij een gebroken heupoperatie complicaties optreden zoals
wondinfectie, trombose of nabloeding.
Het risico van infectie blijft altijd bestaan