Hangman's fracture: breuk in de nekwervel C2

Een Hangman's fracture is een type nekfractuur die vaak optreedt bij een verhanging. Daarnaast kan deze breuk ontstaan als gevolg van een val, verkeersongeluk of impact bij een contactsport doordat een hyperextensie van de nek optreedt. Een Hangman's fracture hoeft lang niet altijd tot verlamming te leiden wanneer deze ontstaan bij een ongeval. Chirurgisch ingrijpen kan dan blijvend letsel voorkomen.

Hangman's fracture van de nek

• Wat is een Hangman's fracture?
• Hoe ontstaat een Hangman's fracture?
• Prognose en herstel

Wat is een Hangman's fracture?

De Hangman's fracture of Hangman's fractuur is de naam die wordt gegeven aan een breuk van beide pars interarticularis, delen van de nekwervel C2 of tweede halswervel. De benaming voor deze specifieke breuk is afkomstig uit het Engels en wordt ook in het Nederlands gebruikt. In circa één op de vijf wervelbreuken en ruim de helft van de nekbreuken gaat het om een fractuur in de C2. In bijna een kwart van de C2 fracturen gaat het om een Hangman's fracture.

Andere typen nekfracturen zijn onder andere de Jefferson fractuur (C1 wervel), clay-shoveler's fractuur (C6 of C7 wervel), flexie teardrop fractuur, wervelcompressiefractuur, Chance fractuur en de Holdsworth fractuur. Het type fractuur is vaak te herleiden naar de beweging die de patiënt maakte op het moment dat deze ontstond.

Hoe ontstaat een Hangman's fracture?

De Hangman's fracture dankt zijn naam aan het feit dat bij dood door verhanging (zelfmoord of voltrekking van de doodstraf) vaak deze breuk optreedt. Heel vaak is het echter ook het gevolg van een val, verkeersongeluk of een harde impact bij een contactsport zoals rugby of American Football. Amerikaans onderzoek heeft aangetoond dat het risico op dit specifieke trauma het grootst is bij ouderen die een val maken en motorrijders die met hoge snelheid rijden. Ook ontstaat de breuk vaak doordat automobilisten die een aanrijding krijgen en geen gordel gebruiken met hun kin op het stuur van de auto slaan.

Aan de basis van een Hangman's fracture ligt vrijwel altijd een hyperextensie van het hoofd. Bij een verhanging wordt de knoop van het touw net onder de kin van de persoon in kwestie geplaatst en door de val oefent het gehele lichaamsgewicht dan een dusdanige kracht uit op de nek dat een dergelijke fractuur ontstaat. Dit gebeurt overigens lang niet bij alle verhangingen. Door een verdraaiing van de nek kan ook een ander type breuk ontstaan. Een teken dat sprake is van een Hangman's fracture is een miose of verkleining van de pupil in één oog als teken van een beschadiging van het sympathische zenuwstelsel.

Prognose en herstel

Wanneer een Hangman's fracture optreedt als gevolg van een verhanging dan is dit vrijwel altijd dodelijk door de voortdurende druk op de wervels. Is het echter het gevolg van een val dan kan de prognose best goed zijn. Het is niet ongewoon dat iemand een ziekenhuis binnenwandelt met nekklachten en er uiteindelijk sprake blijkt te zijn van een dergelijke breuk. Alleen als er een dusdanige druk op de wervelkolom is uitgeoefend dat de C2 ernstig gesubluxeerd is geraakt van de wervel C3 dan zal het ruggenmerg beschadigd raken met verlamming tot gevolg.

Vaak is er een chirurgische ingreep noodzakelijk. Het gaat dan om een spondylodese, een operatie waarbij twee of meer nekwervels aan elkaar worden verbonden door middel van osteosynthesemateriaal. Vaak is het dragen van een frame dat het hoofd verbindt met een een korset noodzakelijk, om er zo voor te zorgen dat de nek gefixeerd blijft en optimaal kan herstellen. Patiënten houden hier dikwijls enkele littekentjes op het voorhoofd aan over, op de plek waar het frame met schroeven bevestigd was.