Geneeskundige methodiek: Longemfyseem

Longemfyseem is een aandoening van de luchtwegen. Bij longemfyseem worden afwijkingen gevonden in de kleinere luchtwegen, het longweefsel en de bloedvaten van de longen; vooral de longblaasjes raken in de loop der jaren beschadigd.

Inleiding

Longemfyseem is een aandoening van de luchtwegen. Bij longemfyseem worden afwijkingen gevonden in de kleinere luchtwegen, het longweefsel en de bloedvaten van de longen; vooral de longblaasjes raken in de loop der jaren beschadigd. Tegenwoordig wordt de term longemfyseem niet veel meer gebruikt. Men spreekt nu liever van COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) of in het Nederlands COLA (Chronische Obstructieve Long Aandoening).

De belangrijkste oorzaak van longemfyseem is roken. Longemfyseem kan ook ontstaan door langdurig werken in een omgeving met veel stofdeeltjes van steen of metaal in de lucht. Longemfyseem kan ook komen door veroudering. Dit zijn enkele risicofactoren van het ontstaan van COPD.

Epidemiologie

10-20% van de Nederlandse bevolking heeft last van chronische klachten van de longen, zoals kortademigheid, piepen, hoesten en/of sputum opgeven. Het aantal patiënten met COPD neemt toe bij het ouder worden, van 3,6% bij 40-jarigen tot 24,1% bij 70-jarigen.

Etiologie

Tien tot twintig procent van alle rokers krijgt longemfyseem. In een gezond lichaam wekt elke wond een genezingsreactie op, zodat het oorspronkelijke weefsel weer hersteld wordt. Bij rokers die emfyseem ontwikkelen werkt dit mechanisme niet goed, althans niet in de longen. Longweefsel herstelt niet en gaat verloren. Er zijn verschillende risicofactoren voor het ontstaan van COPD, dit zijn bijv. roken of meeroken, sommige beroepen waar bepaalde giftige stoffen voorkomen in de lucht, alcohol, luchtvervuiling, mogelijk vitamine C tekort. Dit zijn omgevingsfactoren die je zelf kan beïnvloeden.
Er zijn ook nog aangeboren factoren zoals een laag geboortegewicht, erfelijkheid, overgevoeligheid van de longen.

Pathosfysiologie

Longemfyseem wordt gekenmerkt door een overmatige slijmproductie in de luchtwegen, meestal heb je dan ook last van grote hoeveelheden sputum.
Er is bij emfyseem een verlies van de longblaasjes, met een vernietiging van het capillairbed (een bed van haarvaatjes). De kleine luchtwegen, met een diameter kleiner dan 2 mm, zijn vernauwd en verminderd in aantal. Sommige delen kunnen nog normaal zijn, terwijl andere delen vergrotingen van de luchthoudende ruimten vertonen.

Symptomatologie

Klachten ontstaan vaak pas na het veertigste levensjaar. Je hebt last van hoesten en geeft slijm op. Ook adem je vaak piepend en brommend. Er is verzwakt adem geruis. Je wordt sneller kortademig en moe, vooral bij inspanning zoals traplopen. Verkoudheden en andere luchtweginfecties geven meer klachten en gaan minder snel over.

Onderzoek/diagnostiek

Eerst neem je een anamnese af bij mevrouw De Korte. Hierbij vraag je of ze rookt of gerookt heeft of dat ze vaak in een omgeving is waar veel rokende mensen zijn, of het meer in de familie voorkomt, wat voor werk ze vroeger gedaan heeft, hoeveel eenheden alcohol mevrouw gebruikt per dag. Daarna ga je luisteren naar de ademhaling. Je kan hierbij gebruik maken van een apparaatje waarbij je goed kan horen of er bijv. ruis is in de longen. Ook kan je een piekstroommeting doen, hiermee meet je de luchtstroom die een patiënt heeft als na maximale inademing zo snel en zo krachtig mogelijk wordt uitgeademd, dit geeft voornamelijk de doorgankelijkheid aan van de grote luchtwegen.
Dit zijn enkele testen die je kan gebruiken bij je onderzoek. Eventueel kan er nog een sputumonderzoek gedaan worden bij de huisartsenpraktijk.

Als je dit allemaal hebt gedaan bij mevrouw De Korte kan je kijken in hoeverre ze COPD heeft.

Therapie

De ziekte geneest niet, want geen enkele medische behandeling is in staat de longen weer normaal maken. Wel kun je de chronische ontsteking en verdere beschadiging van je longen verminderen door te stoppen met roken. Het kan enkele maanden duren voordat de klachten afnemen. En als je niet rookt, kun je het best op de volgende punten letten:

• Stop met roken en vraag anderen niet te roken in uw omgeving.
• Vermijd prikkels zoals verflucht en veel stof.
• Zorg voor een goede ventilatie van woon-, slaap- en werkruimte en keuken.
• Laat je elk jaar inenten tegen de griep.
• Verbeter je conditie door regelmatig te wandelen, fietsen of zwemmen (bijvoorbeeld drie keer per week een halfuur).
• Vermijd overgewicht, maar ook ondergewicht.

Er zijn ook medicijnen die kunnen helpen. Dit is bijv:
Luchtwegverwijders zijn middelen die de verkramping in de luchtwegen opheffen, zodat u weer makkelijker kunt ademen. Deze middelen moet u inhaleren.

Prognose/beloop

Er zijn een aantal negatieve invloeden die van invloed kunnen zijn op het beloop van de ziekte van mevrouw De Korte. Dit zijn bijv. haar leeftijd, de zorgen om haar man, het niet meer kunnen verzorgen van de huishouding. Dit levert allemaal stress op bij mevrouw De Korte. Hier kan je dan samen een oplossing voor zoeken. Aangezien haar leeftijd zal de conditie van mevrouw De Korte niet meer veel verbeterd worden.

Complicaties

Verschillende complicaties die je kan krijgen bij longemfyseem zijn onder andere longkanker, cor pulmonale (chronische verhoogde druk in de kleine bloedsomloop waarbij er problemen komen in de rechterkamer van het hart)
Een andere complicatie is longontsteking.