Tetanus, wat is tetanus?

Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie genaamd Clostridium tetanie. Tetanus wordt veroorzaakt doordat deze bacterie zich in een wond kan nestelen en dus iedereen kan het in principe krijgen. Deze bacterie komt overal in de wereld voor en met name in ontlasting van plantenetende dieren, in aarde en bij mensen. Op zicht is de aanwezigheid van de bacterie geen probleem enkel in het geval men een risicovolle verwonding oploopt.

Tetanus Besmetting

• Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie genaamd Clostridium tetanie.
• Tetanus wordt veroorzaakt doordat deze bacterie zich in een wond kan nestelen en dus iedereen kan het in principe krijgen.
• Deze bacterie komt overal in de wereld voor en met name in ontlasting van plantenetende dieren, in aarde en bij mensen. Op zicht is de aanwezigheid van de bacterie geen probleem enkel in het geval men een risicovolle verwonding oploopt.
• Met name verwondingen waar weinig zuurstof bij komt zijn gevaarlijk want de bacterie voelt zich het beste bij zuurstofarme omgevingen.
• Indien de bacterie de kans krijgt om uit te groeien zal er een gif vrijkomen hetwelk een verlammend effect zal hebben op de zenuwen en daarmee krampen zal veroorzaken.

Risicovolle verwondingen

Hieronder ziet u een overzicht van verwondingen die risicovol zijn voor het oplopen van Tetanus:

• Verwondingen opgelopen op straat en/of in de tuin
• Verwondingen die geïnfecteerd zijn
• Open botfrakturen
• Bijtwonden door dier en/of mens
• 2e en 3e graads verbrandingen
• Diepe steek - prik en/of snijwonden
• Verbrijzelingswonden
• Slecht bloedende verwondingen die niet goed schoongemaakt zijn
• Verwondingen met bijvoorbeeld mest, aarde of straatvuil erin
• Wonden met afgestorven weefsel erin

Ziektebeeld

Bij tetanus zullen de eerste ziekteverschijnselen pijn, tinteling, stijfheid en zwelling van de opgelopen verwonding zijn. Vervolgens zullen verhoogde spieractiviteiten en reflexen rondom de verwonding volgen. Tevens zullen er kramp aanvallen over het gehele lichaam plaatsvinden veroorzaakt door prikkels (zelfs de kleinste prikkel) van buitenaf. Tetanus kenmerkt zich voornamelijk door een stijfheid die optreed in de kaakspieren, slikproblemen en nekstijfheid. Bij Tetanus zal de patiënt wel altijd bij bewustzijn blijven.

Complicaties van de ziekte

Indien men geen hulp en/of behandeling zoekt nadat de eerste ziekteverschijnselen zich voordoen kan deze ziekte een dodelijke afloop hebben. Echter bij een goede behandeling is er een volledig herstel mogelijk zonder eventuele nagevolgen.

Behandeling

Voorop staat dat men bij iedere verwonding die men oploopt zorg draagt dat de wond zeer goed schoon gemaakt wordt en gedesinfecteerd. Indien men niet of onvoldoende is beschermd tegen deze bacterie middels vaccinaties dan wordt in de regel de patiënt alsnog of opnieuw gevaccineerd. Deze vaccinatie bestaat uit twee injecties. De eerste injectie bevat anti stoffen die een onmiddellijke bescherming geven tegen de bacterie. De tweede injectie bevat een vaccin welke de eigen afweerstoffen productie bevorderd en waarbij dus een verdere bescherming wordt opgebouwd.

Vaccinaties

Sinds 1939 is er in Nederland een tetanusvaccin. In de regel worden de vaccins in Nederland gegeven aan zuigelingen in de leeftijd van 3,4,5 en 11 maanden. Deze vaccinatie wordt dan gegeven in een zogenaamd cocktailvaccin, dus in combinatie met kinkhoest, difterie en polio. Deze cocktail is genaamd D.K.T.P. (Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Polio). Dit vaccin wordt vervolgens herhaald als het kind de leeftijd van 4 en 9 jaar heeft, eveneens weer in cocktail vorm echter zonder het kinkhoest vaccin. (D.T.P. vaccin genaamd)

Voorst wordt het vaccin opnieuw toegediend indien men een risicovolle verwonding oploopt. Welke vorm van vaccinatie hangt af van het vaccinatie verleden van de patiënt. Hierbij speelt natuurlijk een rol of de patiënt wel of niet eerder is gevaccineerd en eventueel hoe lang het is geleden dat deze patiënt is gevaccineerd.

Eventuele gevolgen van de vaccinatie:

Bij zowel de eerste, tweede en volgende vaccinaties zijn er reacties op het vaccin mogelijk. Enkele reacties kunnen zijn:

• Zwelling en pijn en zelfs mogelijk een ontsteking op de plaats van de inenting. Meestal treden deze reacties op binnen 12 tot 24 uur na de inenting.
• Koorts, hoofdpijn en een griepgevoel. Deze reactie treedt meestal op binnen enkele uurtjes na de vaccinatie.

Verdere weetjes

• Mensen die al koorts hebben een verhoogd risico lopen om Tetanus te krijgen.
• Dat men GEEN immuniteit verkrijgt bij het doorlopen van de ziekte.
• Tetanus meer voorkomt bij mensen boven de 40 jaar.