Hart- en vaatziekten: Belangrijkste ziekten en hun symptomen

De term "hart- en vaatziekten" is een algemene verzamelnaam voor meerdere ziekten en aandoeningen van het hart en/of de bloedvaten. Als groep van aandoeningen zijn hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer één bij zowel mannen als vrouwen. Meer dan 30% van de mensen overlijdt aan een hart- of vaatziekte. Maar welke ziekten vallen nu onder deze categorie? En wat zijn de belangrijkste symptomen, klachten en indicatoren, die wijzen op een hart- of vaatziekte? Hoe herken je ze?

Wat zijn hart- en vaatziekten?

Hart- en vaatziekten zijn ziekten of aandoeningen aan het hart of de bloedvaten. Dat wil zeggen dat ofwel het hart, dat zuurstofrijk bloed rond moet pompen om ons lichaam te kunnen laten functioneren, ziek is ofwel dat het transportsysteem in de vorm van de aderen of slagaderen is aangedaan. Een combinatie van beide komt ook regelmatig voor.

Hart- en vaatziekten worden vaak in één adem genoemd en dat heeft een heel specifieke reden. De oorzaak van beide typen aandoeningen is vaak hetzelfde en dat is de afsluiting van een bloedvat door bijvoorbeeld slagaderverkalking (met een moeilijk woord ook wel atherosclerose genoemd), een bloeding of een bloedstolsel (trombose).

Wat zijn de belangrijkste hart- en vaatziekten?

De meest voorkomende hart- en vaatziekten zijn een hartinfarct, angina pectoris, een beroerte (CVA) en vernauwingen van de slagaders in de benen (in de volksmond beter bekend als etalagebenen).

Hartinfarct

Bij een hartinfarct sterft een stukje van de hartspier af als gevolg van zuurstofgebrek. De oorzaak is in vrijwel alle gevallen een afsluiting van één van de kransslagaderen. Het hartinfarct is met stip doodsoorzaak nummer één in Nederland en dat terwijl maar liefst 30% van de infarcten door de patiënt zelf niet eens wordt opgemerkt.

Angina Pectoris
Angina Pectoris is de Latijnse benaming van kramp of pijn op de borst. Ook bij deze aandoening is er sprake van zuurstofgebrek bij de hartspier door een vernauwing van een kransslagader. Het gevolg is de gekende pijn op de borst, die meestal wordt ervaren als een drukkend gevoel dat vooral optreedt bij emoties en inspanning.

Beroerte of Cardio Vasculair Accident (CVA)

Bij een beroerte of CVA is er sprake van een herseninfarct of een hersenbloeding in het brein. In 80% van de gevallen gaat het om een infarct, waarbij een bloedvat in de hersenen tijdelijk verstopt raakt. Bij een hersenbloeding scheurt er een ader, waardoor er veel bloed in de hersenen terecht komt. In beide gevallen worden de hersenen vaak ernstig beschadigd en een beroerte kan ofwel tot de dood leiden ofwel tot verder moeten leven met ernstige beperkingen.

Vernauwing van de kransslagaders (etalagebenen)

Bij een vernauwing van een kransslagader in of naar de benen toe kan er een zuurstoftekort ontstaan in de spieren. Hierdoor wordt de doorbloeding heel erg beperkt. Dit geeft heel veel pijn bij staan en lopen, waardoor mensen met deze aandoening vaak even moeten stoppen met lopen tot de pijn weer is weggeëbd. Steeds meer mensen worden tegenwoordig opgenomen met klachten die wijzen op een vernauwing van de kransslagaderen.

Wat zijn de belangrijkste symptomen of klachten bij hart- en vaatziekten?

Voorkomen is beter dan genezen en daarom is het ook raadzaam om alert te zijn op signalen, die wijzen op een naderend infarct of beroerte. Tijdige behandeling kan de ernstige gevolgen van hart- en vaatziekten vaak ondervangen en vroeg ingrijpen is dan ook essentieel. Wanneer de volgende signalen en symptomen frequent voorkomen kan dat een reden zijn om te kiezen voor een grondige check-up:

• Pijn op de borst in rust of bij inspanning (zowel drukkende als stekende pijn)
• Hartkloppingen en/of een onregelmatige hartslag
• Blijvende vermoeidheid
• Benauwdheid of kortademigheid
• Transpireren, misselijk en/ of onwel worden
• Uitvalsverschijnselen (niet meer goed kunnen bewegen, praten of zien bijvoorbeeld)
• Krachtverlies in armen of benen
• Pijn in de aderen
• Pijn in de benen bij het lopen of in rust