Reizen en gezondheid

Mensen gaan steeds vaker op vakantie en vakanties worden vaak ook nogal avontuurlijk gemaakt. Hoeveel risico je loopt op het krijgen van gezondheidsproblemen is onder meer afhankelijk van de bestemming, de verblijfsomstandigheden, de manier van reizen en de duur van de vakantie. Vooral een bezoek aan een tropisch land levert nog al eens gezondheidsproblemen op. Je kunt zelf voorzorgsmaatregelen nemen, om ziekten zoveel mogelijk te voorkomen. Laat je vaccineren als dat mogelijk is.

Gezondheidsrisico’s tijdens de vakantie

• Gezondheidsrisico’s tijdens de vakantie
• Wat kun je aan preventie doen voor en tijdens de vakantie?
• Enkele ziekten, waartegen vaccinatie mogelijk is
• Enkele ziekten, waarvoor geen vaccinatie mogelijk is

Gezondheidsrisico’s tijdens de vakantie

Hoeveel risico je loopt, tijdens vakantie of erna, om problemen te krijgen met je gezondheid hangt behalve van bovenstaand genoemde factoren ook af van je leeftijd, je gezondheidstoestand en de kwaliteit en bereikbaarheid van medische voorzieningen in het land waar je op vakantie bent gegaan. Veel problemen komen door infectieziekten, die via besmet water of voedsel worden overgedragen. Verder worden veel ziekten overgebracht door insecten, als muggen, luizen, vlooien of tseetseevliegen.

Als je al problemen hebt met je gezondheid, en medicijnen gebruikt, kan het verstandig zijn om vooraf met de huisarts of een reisadviescentrum te overleggen of het geplande vakantieland wel geschikt is, met de conditie waarin men verkeert.

Wat kun je aan preventie doen voor en tijdens de vakantie?

Muggenbescherming

Veel vervelende infectieziekten worden overgebracht door muggen of andere insecten. Het is dus zaak om preventieve maatregelen te nemen, om de kans op steken zoveel mogelijk te beperken. Dit kun je doen door onbedekte lichaamsdelen met Deet in te smeren en de armen en benen zoveel mogelijk bedekt te houden. Draag verder licht gekleurde kleding. In sommige landen is het verstandig om ook de bovenkleding met een insectendodend middel te impregneren. Als je Deet gebruikt, en verder ook een zonnebescherming product, besef dan dat de beschermende werking van het zonnebrandmiddel afneemt. Slaap verder onder een muskietennet en/of gebruik een muggenstekker in de kamer.

Tekenbescherming

Loop op paden en niet door hoog gras of struiken. Draag bedekkende kleding en bescherm onbedekte lichaamsdelen met Deet. Controleer je huid dagelijks op de aanwezigheid van teken.

Kijk goed uit wat je eet en drinkt

Voor het eten en na het toiletbezoek moeten de handen goed worden gewassen met zeep of met alcoholhoudende gel. Drink het liefst water en frisdrank uit afgesloten flessen, en kijk hoe het eten bereid wordt. Eet het liefst alleen goed doorkookte gerechten, die niet te lang daarvoor bereid zijn. Koop geen geschild fruit, maar doe het schillen zelf. Salades en ijs zijn beruchte ziekmakers. Als er vliegen op het eten zitten is de kans op besmetting erg groot.

Vaccinaties

Voor een groot aantal landen is het verstandig om je te laten vaccineren. Bijvoorbeeld voor tetanus, difterie, polio, hepatitis- A en/of B, gele koorts, Europese tekenencefalitis, rabiës, meningococcenmeningitis, Japanse encefalitis. Vraag van te voren na of voor de reisbestemming vaccinaties aangeraden worden, en zorg dat je er op tijd voor zorgt ze te krijgen.

Pas op met zwemmen en duiken

In sommige werelddelen wordt zwemmen of pootjebaden afgeraden i.v.m. het risico van het oplopen van een infectie met schistosoma. Let ook op gevaarlijke stromingen, giftige zeedieren en ga met duiken niet te diep om risico van decompressie te voorkomen.

Zonbescherming

Door de zon kan je huid erg verbranden, bovendien is er gevaar voor het krijgen van een zonnesteek. Bedek de huid en je hoofd voldoende en smeer je huid goed in met een middel met een hoge beschermingsfactor.

Wondverzorging

In de tropen is het extra gevaarlijk om open wondjes te hebben. Spoel de wond veelvuldig en goed schoon met stromend en schoon water, en controleer dagelijks of de wond niet aan het ontsteken is ( ook heel kleine wondjes).

Legionella besmetting voorkomen

Leidingwater in hotelkamers, die lang niet gebruikt zijn, kunnen zijn besmet met legionella. Laat de warme en koude kraan enkele minuten lopen, terwijl je zelf de badkamer verlaat en goed lucht. Zorg dat het water zon weinig mogelijk vernevelt.

Enkele ziekten, waartegen vaccinatie mogelijk is

Hepatitis A

Hepatitis A is een ontsteking van de lever, die besmettelijk is. Het wordt door een virus overgedragen via het eten, drinken of via voorwerpen die besmet zijn geraakt met besmette uitwerpselen. De ziekte gaat gepaard met geelzucht. Het symptoom wat het langst kan aanhouden is vermoeidheid. Je loopt het grootste risico in derdewereldlanden. Vaccinatie beschermt je gedurende zeker een jaar.

Hepatitis B

Hepatitis B is een ontsteking van de lever, die besmettelijk is. De ziekte wordt overgedragen via besmet bloed of via seksueel contact, maar kan eventueel ook via besmet speeksel worden overgebracht. De ziekte gaat vaak spontaan over, maar kan ook leiden tot een chronische ziekte met levercirrose of leverkanker als gevolg. Risico op deze ziekte loop je vooral in Azië, Latijns-Amerika en Afrika. Vaccinatie helpt in meer dan 95% van de gevallen tot een levenslange bescherming. Voor deze vaccinatie moet je drie injecties halen.

Gele koorts

Gele koorts komt vooral voor in bepaalde landen in Afrika en Zuid-Amerika. De ziekte verloopt meestal dodelijk en wordt overgebracht door muggen. Een vaccinatie tegen gele koorts helpt gedurende tien jaar voor 100% zeker. In een aantal landen is een officieel internationaal vaccinatiebewijs vereist. Een aantal mensen mogen niet worden gevaccineerd, als zwangere vrouwen, mensen met een verminderde immuniteit en sommige bejaarde personen.

Buiktyfus

Buiktyfus wordt veroorzaakt door een bacterie, salmonella typhi,en verspreid zich via besmet eten of drinken. Buiktyfus komt voor op het Indische subcontinent, in Indonesië, Afrika en enkele Latijns-Amerikaanse landen, in tropen en sub-tropen. Vaccin geeft voor drie bescherming voor 60 à 70% van de mensen. Mensen met een verminderde afweer, een verminderde maagzuurproductie, met een pacemaker of vaatprothesen lopen extra risico. Besmette personen kunnen met antibiotica behandeld worden.

Enkele ziekten, waarvoor geen vaccinatie mogelijk is

Malaria

Malaria is een infectieziekte die wordt overgebracht door muggen. Het ziektebeeld gaat gepaard met koortsaanvallen, hoofdpijn, gewrichtspijn, maag- en darmklachten. Als de ziekte niet snel behandeld wordt, kunnen levensbedreigende complicaties optreden als orgaanfalen en coma en kan leiden tot een dodelijke afloop. Goede muggenbescherming is belangrijk, verder is medicamenteuze preventie vaak nodig. Wie koorts krijgt, tot drie maanden na terugkeer uit de tropen, moet gecontroleerd worden op Malaria.

Hepatitis C

Hepatitis C wordt overgebracht via besmet bloed en heel soms via seksueel contact. De ziekte lijkt qua verloop en verschijnselen veel op hepatitis B. Contact met bloed ( gebruikte naalden bij drugsgebruikers) en onbeschermd seksueel contact is van belang ter voorkoming.

Hepatitis E

Hepatitis E is een ontsteking van de lever, die meestal via besmet water plaatsvindt. Vooral voor zwangere vrouwen is het een gevaarlijke ziekte, die tot de dood kan leiden. Goede voedselhygiëne is van belang ter voorkoming.

Schistosomiasis

Besmetting kan plaatsvinden door te baden in zoet water, waarin zich de larven bevinden. Symptomen die kunnen optreden zijn jeukende huiduitslag, na twee tot zes weken kunnen griepachtige verschijnselen optreden met koorts, jeukende uitslag, braken, hardnekkige hoest. Na één tot drie maanden kunnen darmklachten of blaasproblemen ontstaan. De aandoening komt voor in Afrika, sommige delen van Zuid-Amerika, het Nabije en Verre Oosten.

West Nile-virus

Deze infectieziekte wordt overgebracht door muggen. De ziekte komt voor in Afrika, Zuid- en Oost Europa en in het Amerikaanse continent. Symptomen zijn griepachtige verschijnselen als koorts en spierpijn. Heel af en toe verloopt de ziekte bij iemand met een aantasting van het centrale zenuwstelsel. Maatregelen tegen muggenbeten zijn van belang. Behandeling is symptomatisch.

Dit zijn slechts enkelen van de vele mogelijke ziekten, die u kunt oplopen tijdens een vakantie in verre oorden. Het is belangrijk om voor u op reis gaat, zich te laten informeren over heersende ziekten in het gebied van waar de reis naar toe gaat en mogelijk preventieve maatregelen te nemen. Laat u, indien mogelijk, altijd op tijd vaccineren en bescherm jezelf zoveel mogelijk tegen muggenbeten en let erop om veilig om te gaan met eten en drinken.