Tropische ziekte in Europa door de tijgermug

De exotische tijgermug is ook in 2019 en 2020 gevaarlijk en een echt plaagdier. We weten dat de tropische mug heel enge ziekten kan overbrengen, maar denken dan aan landen die ver weg liggen. Maar ook Nederland, dat pas in 1970 het predicaat malariavrij kreeg, moet weer oppassen. De exotische tijgermug rukt op. In Brabant is het Centrum Monitoring Vectoren op drie plaatsen in Noord-Brabant begonnen met de bestrijding. Let op de plotselinge symptomen van ziek zijn door de tijgermug. Door zijn kleur is de tijgermug eerder een zebramug: zwart wit. Let op de chikungunya en het West Nijlvirus. De tijgermug werd al regelmatig in 2019 en eerdere jaren in Nederland (Oss, Weert, Montfoort) waargenomen.

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen waarschuwt voor de vele gevaarlijke muggen die ook in Europa worden aangetroffen. Ze veroorzaken gele koorts, dengue en de West-Nijlziekte. Opgepast dus.

Malaria is niet ver weg

Pas in 1970 kreeg Nederland het predicaat malariavrij. Niet lang geleden, en met een verdere klimaatverandering lijkt een terugkeer niet ver weg. Wereldwijd worden momenteel meer dan 200 miljoen mensen in de wereld besmet met malaria. Ook ziektes als gele koorts en dengue of knokkelkoorts worden door een mug overgebracht en maken vele slachtoffers.

De exotische tijgermug en de chikungunya

In maart 2005 stonden de kranten vol van chikungunyakoorts. In de Réunion was sprake van een grote epidemie. Tot eind januari 2006 werden enkele duizenden gevallen per week gemeld. Het hele eiland, ook de hogere gebieden, was door de epidemie getroffen. Na een beet van een besmette mug, kan de ziekte onopgemerkt blijven. Chikungunya is een virale infectieziekte en lijkt op knokkelkoorts. Normaal gesproken komt deze ziekte vooral voor in Afrika, het Indische subcontinent en Zuidoost-Azië. De symptomen zijn zeer herkenbaar en vervelend, maar zelden levensbedreigend:

• Ernstige artritis.
• Gewrichtspijnen.
• Plotseling opkomende rillingen en koorts
• Hoofdpijn.
• Misselijkheid en braken.
• Huiduitslag.
• Puntbloedingen en gezwollen handen en/of voeten.
• Gebrek aan eetlust.
• Bloedend tandvlees.

Verspreidingsgebieden chikungunya

We zien chikungunya in vele verstedelijkte gebieden in tropische landen, maar ook Italië. In het bijzonder gaat het om landen als:

• Benin.
• Burundi.
• Cambodja.
• Kameroen.
• Centraal-Afrikaanse Republiek.
• Comoren Reunion.
• Congo.
• Filippijnen.
• Gabon.
• Guinee.
• India.
• Indonesië.
• Italië.
• Kenia.
• Laos Thailand.
• Madagaskar.
• Malawi.
• Maleisië.
• Mauritius.
• Mayotte.
• Myanmar.
• Nigeria.
• Oeganda.
• Oost-Timor.
• Pakistan.
• Senegal.
• Seychellen.
• Singapore.
• Soedan.
• Sri Lanka.
• Taiwan.
• Tanzania.
• Vietnam.
• Zimbabwe.
• Zuid-Afrika.

Symptomen ziekte tijgermug

Binnen 4 à 7 dagen openbaren met een plotselinge en hoge koorts en hevige spier- en gewrichtspijnen aan armen en benen. Dit alles kan vele weken aanhouden. Vooral bij kinderen kan het ook leiden tot relatief onschuldige bloedingen aan het tandvlees of de neus. Het geeft koorts, uitslag en ernstige reumatische pijnen. Er is geen vaccin of preventieve behandeling voor. Hoewel veel minder ernstig als een ziekte als malaria, kan men overlijden als de weerstand minder goed is. Vooral ouderen lijken kwetsbaar.

De exotische tijgermug en Italië

Hoewel het chikungunyavirus afkomstig is uit Zuid-Oost Azië, wordt het inmiddels ruimschoots in vooral Italië waargenomen. Medio 2007 werden enkele honderden door de ziekte getroffen. Elf mensen zijn opgenomen in het ziekenhuis. Eén is er overleden. Niet echt onschuldig dus, ook al willen overheden en de toeristenindustrie ons dat graag doen geloven. Wat het nog benauwender maakt, is dat de dat de zwart-wit gestreepte veroorzaker van de ziekte, de tropische tijgermug, ook al in België is waargenomen.

De klimaatverandering en een tropische ziekte in Europa

Het chikungunyavirus is waarschijnlijk naar het Westen gekomen via toerisme of vervoer van goederen. Ernstiger is het dat de tijgermug hier kan overleven en oprukt naar het Noorden. Ernstiger is het dat het chikungunyavirus ook bij ons kan worden overgebracht. De vraag is wat een verdere klimaatopwarming ook in dit opzicht nog kan betekenen. Minister Klink van Volksgezondheid nam een paar jaar terug het probleem al zeer serieus. Hij liet onderzoeken of de tijgermug werkelijk meekomt met wegtransporten uit Zuid-Europa en bereidde een onderzoek voor naar de aanwezigheid van tijgermuggen bij de import van autobanden. Inmiddels is duidelijk dat de mug ook met de autobanden meekomt.

De voorzorgsmaatregelen tegen het chikungunyavirus

In de Réunion gelden al enige tijd zeer strenge maatregelen, waaronder een verplichte melding bij de gezondheidsinstellingen en de verplichting om de mug met bestrijdingsmiddelen te verdelgen. In Italië en daarboven is men wat gemakzuchtiger, omdat de piek vanzelf over zou gaan, wanneer de weersomstandigheden in het najaar verslechteren. Maar dit is natuurlijk geen garantie, dat het niet binnenkort of komende voorjaar verhevigd de kop op zal steken. U kunt zelf ook een paar maatregelen nemen, als u in gebied komt waar het chikungunya virus heerst. Bedek uw huid goed en smeer het in de daarvoor bestemde middelen. Een goede klamboe kan ook zeer effectief zijn. Bovendien is bekend dat muggen niet houden van tocht. Daarmee kunt u in uw hotelkamer gelukkig ook rekening houden.

Exotische tijgermug enorme plaag in Venetië

In juni 2010 was er een enorme plaag van tijgermuggen in Venetië. De bevolking is gevraagd om vleermuizenkasten te plaatsen. Vleermuizen kunnen immers elk elke nacht weer een paar duizend muggen opeten, maar of dat voldoende zal zijn om daarmee een epidemie te voorkomen is nog maar de vraag. Een waar gevaar voor de volksgezondheid.

Het West Nijlvirus en symptomen

Het West Nijlvirus behoort tot de Flavivirussen, die ook verantwoordelijk zijn voor knokkelkoorts en gele koorts. Dit virus wordt overgebracht op mensen en zoogdieren door geïnfecteerde muggen, in het bijzonder de tijgermug. De incubatietijd
varieert van twee tot veertien dagen. Maar niet iedereen wordt als hij besmet is ook ziek. Anderen kun juist erg ziek worden van het West-Nijl virus. Bekende symptomen kunnen zijn:

• Koorts;
• Hoofdpijn;
• Pijn;
• Huiduitslag op de romp;
• Braken;
• Opgezette lymfeklieren;
• Stijve nek;
• Spierzwakte;
• Tremoren;
• Verminderd bewustzijn;
• Stuipen;
• Hersenontsteking;
• Hersenvliesontsteking;
• Desoriëntatie;
• Coma;
• Verlamming;
• Overlijden.

Waar is de exotische Tijgermug in Nederland

De tijgermug rukt nu ook steeds verder op in Nederland. Gevaarlijk want een tijgermug kan maar liefst 20 virussen bij zich dragen. Nederland blijkt voor deze exoot een prima leefgebied te zijn: veel stilstaand water en een redelijk gematigd klimaat. Het begint inmiddels zulke vormen aan te nemen dat ook het RIVM de tijgermug in de gaten houdt.

Bestrijding tropische mug in Brabant

Het Centrum Monitoring Vectoren is op 29 juli 2010 op drie plaatsen in Noord-Brabant begonnen met de bestrijding van drie exotische muggensoorten. Het gaat om muggen en larven van de Aziatische tijgermug, de Amerikaanse bandenmug en de Gele koortsmug. Uit het buitenland weten we dat deze muggen ziekten kunnen overbrengen op mensen en dieren. Het is de bedoeling dat deze muggen geen kans krijgen om zich in Nederland te vestigen. Maar of dat gaat lukken is nog maar de vraag. De tijgermug huist hier, zoals aangegeven, namelijk al langer. In 2013 zien we de tijgermug weer in eigen land. Hij is in juli 2013 waargenomen in Oss, Weert, Montfoort, en in de periode 2014-2020 op meer plekken in Nederland. Het ligt voor de hand dat de tijgermug zich inmiddels verder door ons gehele land verspreidt.

Slot

Zo krijgt het RIVM het wel erg druk met de actuele q-koorts, Mexicaanse griep, en de gevolgen van de tijgermug. Ook Schiermonnikoog kan hier inmiddels volop over mee praten. Dat belooft nog wat voor 2020, zeker als ons klimaat merkbaar gaat opwarmen.

Lees verder

• Malaria: Malaria, malariagebieden en andere tropische ziekten 2020 (special)