Als je een partner of ouder hebt die psychisch ziek is

De partner of het kind van een psychisch zieke, heeft het niet bepaald gemakkelijk. Vaak staat het leven van zo iemand volledig in het teken van de psychisch zieke. Ook is er vaak onbegrip van de omgeving bij psychische ziekte.

Altijd alert op de psychische ziekte van de partner of de ouder

Partners of kinderen van psychisch zieke mensen zijn eigenlijk altijd alert op wat er kan gebeuren. Ze zien veranderingen op kilometers afstand aankomen en houden altijd rekening met een plan B. Binnen een gezin overheerst de ziekte van de persoon vaak volledig en moeten dingen vaak wijken. Dat betekent vaak ook dat het sociale leven er onder lijdt. Want je nodigt geen mensen uit als je weet dat het met iemand binnen het gezin niet goed gaat of dat diegene vreemd voor zich uit zit te prevelen in een psychotische bui. Soms worden mensen met een psychische ziekte ook agressief en ook dat is vaak een reden om geen anderen uit te nodigen.

Medicatie en een diagnose helpen wel, maar lossen de problemen niet op

Zolang mensen niet weten wat er precies aan de hand is, hangt ook dat nog als een donderbui boven een partner of een gezin. Is wel duidelijk wat er aan de hand is, en kunnen medicijnen daarbij helpen dan kan dat wat verlichting brengen. De ziekte kan daardoor beheersbaar worden.

Medicijngebruik in de gaten houden

Medicijntrouw is echter wel belangrijk voor mensen die een psychische aandoening hebben. En dat schort er nogal eens aan. Daarom wordt van partners of kinderen ook vaak verwacht dat zij dat deel in de gaten houden. Tevens blijft het voor de meeste psychiatrische patiënten belangrijk om regelmaat te hebben. Wil de partner eens een nacht doorhalen dan is dat soms voor de patiënt een probleem omdat hij of zij de veiligheid kwijtraakt die hij gewend is. Of de partner ziet een psychose aankomen, maar heeft een toneel avondje gepland. In dat geval weet de partner dat het niet verstandig is om weg te gaan, maar dat betekent wel zelf veel inleveren.

Opmerkingen van de omgeving

Vaak snappen mensen helemaal niets van een psychische ziekte. Als je partner schizofreen is, is de kans op psychosen bijvoorbeeld groot. Daar kan de patiënt niets aan doen en de partner is vaak bezig om de prikkels te beperken die dat kunnen voorkomen. Wie een manisch depressieve partner heeft weet dat er altijd een manie of een depressie op de loer ligt. Beide vragen om een andere aanpak. De omgeving denkt echter vaak, wat stelt hij of zij zich aan omdat ze zich niet kunnen voorstellen dat het stormt in iemands hoofd. Als een partner er voor zorgt dat hij of zij toch een aantal eigen activiteiten ontplooit om de problemen het hoofd te kunnen bieden, is het vaak overigens ook niet goed. De omgeving vindt vaak dat de partner of de kinderen altijd voor de psychiatrisch patiënt moeten zorgen.

Familiebeleid GGZ-instellingen

Het familiebeleid voor GGZ instellingen is vaak niet zo heel goed geregeld. De meeste mensen die meededen aan een enquête over hoe zij als familie werden behandeld als partner of kind van een psychiatrisch patiënt waren ontevreden over de begeleiding. In veel gevallen was er overigens ook helemaal geen begeleiding. Er werd niets verteld over de diagnose of de behandeling, zelfs als de patiënt had gezegd dat dit wel mocht. Ook worden er vaak geen afspraken gemaakt over wat de familie zelf kan doen tijdens de behandeling. Ook algemene informatie over bijvoorbeeld cursussen of informatieavonden werd vaak niet gedeeld. Zelf hulp krijgen was al helemaal uit den boze. De meeste familieleden van een psychiatrisch patiënt krijgen zelf geen ondersteuning, terwijl ze dat vaak wel heel goed kunnen gebruiken. Ook mensen die wettelijk recht hebben op informatie zoals ouders, mentoren of curatoren worden nauwelijks betrokken bij de behandelingen.

Steun voor familieleden van een psychiatrisch patiënt is onmisbaar

Ondersteuning van vrienden, maar ook van instellingen is heel belangrijk voor de familieleden van een psychiatrisch patiënt. De familie is vaak te veel gefocust op de patiënt en is minder met zichzelf bezig. Ook vraagt iemand vaak te weinig aandacht voor zichzelf. Dat kan iemand helemaal uitputten. Daar komt nog bij dat de omgeving bijna nooit vraagt hoe het met de naaste van de patiënt gaat, het draait altijd om de patiënt.

Welke problemen komen naasten van psychiatrisch patiënten tegen?

Mensen die een partner of ouder hebben die lijdt aan:

• Depressie
• Schizofrenie
• Autisme
• Borderline

Worstelen vaak met de volgende problemen:

1. Ze weten niet goed hoe ze met hun naast om moeten gaan
2. Ze weten niet goed wanneer de ziekte spreekt en wanneer de mens zelf
3. Ze hebben moeite met het aangeven van grenzen naar de zieke als die een groot beroep op hen doet
4. Ze kunnen de druk soms niet aan
5. Ze raken opgebrand
6. Kinderen ontberen vaak de zorg van zo’n ouder en raken daarvan in de war
7. Ze raken in een sociaal isolement

Hulp van buitenaf is belangrijk als je partner of ouder psychisch ziek is

Het is belangrijk dat partners of andere familieleden van een psychisch zieke iemand steun krijgen van anderen. Zo kunnen ze hun verhaal kwijt, maar kunnen ze gewoon ook eens iets anders doen dat zorgen. Die hulp van een netwerk moet dan wel blijvend zijn.

Ontspanning is belangrijk voor mantelzorgers

Mantelzorgers moeten ook de tijd nemen om te ontspannen. Het is belangrijk voor mantelzorgers om tijd voor zichzelf te nemen. Om weer op te laden, om iets leuks te doen, maar ook om die zware taak te kunnen blijven doen. En om het leven te leven zoals het bedoeld is, namelijk toch ook met leuke momenten.