Meer over diabetes

Er verschijnen steeds meer berichten in de media en op het internet over diabetes. Ook vroeger hoorde je er wel over, maar dan was het vaak meer bij ouderen. Tegenwoordig is diabetes één van meest voorkomende ziektes die zelfs al bij twintigers en dertigers word geconstateerd. Maandelijks komen er rond de 5500 nieuwe patiënten bij. Tijd om eens wat informatie over diabetes op te zoeken en te kijken óf en hoe je het kunt voorkomen dat je een diabetes patiënt wordt.

Steeds meer mensen krijgen diabetes

In een artikel van de internetsite www.DeMorgen.be staat te lezen dat, over de gehele wereld genomen, het aantal mensen met diabetes type 2 is verdubbeld in de afgelopen 15 jaar. We hebben het dan in totaal over 347 miljoen mensen, waarvan ongeveer 740.000 mensen in Nederland. En dat is nog niet alles want men denkt dat er zeker nog 250.000 mensen zijn in Nederland die diabetes hebben maar dat nog niet weten. En wanneer het zo doorgaat zal het totale aantal over de hele wereld gerekend nog verder stijgen tot 438 miljoen mensen in 2030.

Wat is de oorzaak van deze stijging?

De stijging betreft vooral diabetes type 2 dat voorheen nog ouderdomsdiabetes werd genoemd omdat het meestal voorkwam bij mensen boven het 40ste levensjaar. De laatste 10-15 jaar is dat totaal veranderd en ook verdubbeld. Zelfs bij kinderen word nu diabetes type 2 al geconstateerd. 10 jaar geleden ging het om 1% van de kinderen, dat nu inmiddels al gestegen is naar 5%. Artsen en onderzoekers geven aan dat deze, toch forse, toename te wijten is aan een ongezonde levensstijl van vaak te vette voeding, te weinig beweging en stress.

Diabetes: de verschillen

Diabetes type 1

Vaak hebben mensen met diabetes type 1 de ziekte al vanaf hun jeugd waardoor de naam ‘jeugddiabetes’ is ontstaan, maar diabetes type 1 kan op elke leeftijd optreden. De oorzaak is te vinden in het afweersysteem. Het afweersysteem vergist zich en ruimt ‘per ongeluk’ de insuline cellen op. 1 op de 10 mensen met diabetes heeft type 1.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 werd altijd ‘ouderdomsdiabetes’ genoemd, maar eigenlijk is dat allang niet meer van toepassing omdat steeds meer mensen al op jongere leeftijd diabetes 2 ontwikkelen. In principe kan iedereen diabetes type 2 krijgen maar er lijkt wel een duidelijke oorzaak in een ongezonde levensstijl te liggen. 9 op de 10 mensen met diabetes heeft type 2.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes, ook wel genoemd: zwangerschapssuiker is een tijdelijke vorm van diabetes die kan ontstaan na de 24ste week van de zwangerschap. Meestal is een aanpassing van de voedingsgewoonten voldoende. Soms is tijdelijk het spuiten van insuline nodig. Gelukkig verdwijnt deze soort van diabetes wanneer het kindje geboren is.

De normale gang van zaken

Normaal gesproken worden alle suikers (ook koolhydraten als brood, rijst en aardappelen) in het lichaam omgezet in glucose. De alvleesklier maakt dan vervolgens insuline aan waarmee de glucose zo omgezet kan worden zodat het door de lichaamscellen kan worden opgenomen en als energie kan dienen. Wanneer de cellen voldaan zijn gaat de glucose verder naar de lever die het opslaat als glycogeen. Glycogeen is een soort van opslag als noodrantsoen. Wanneer het aanbod van suikers en koolhydraten zó hoog is dat het ook niet meer als glycogeen kan worden opgeslagen word het verbonden met het vetweefsel. Uiteraard merken we dat wanneer we in gewicht aankomen. Vetcellen kunnen eeuwig blijven uitbreiden.

De abnormale gang van zaken

Diabetes kan ontstaan door een erfelijkheidsfactor (type1) maar, in 85-90% van de gevallen ligt de oorzaak in vele jaren van ongezonde (vaak vette) voeding, zwaarlijvigheid en stress, want ook stress kan de glucosespiegel laten stijgen.

Wanneer de bloedsuikerspiegel vaak en langdurig verhoogd is gaat de alvleesklier steeds meer insuline aanmaken. De bedoeling is dan dat de cellen deze insuline opnemen maar wanneer er zoveel toevoer is dan ‘staken’ de cellen gedeeltelijk de opname omdat het aanbod gewoon te hoog is. Ondertussen blijft de alvleesklier maar aan het produceren (want de bloedsuikerspiegel blijft te hoog) en raakt op den duur uitgeput of stopt er zelfs helemaal mee. In dat geval spreken we dan van diabetes.

Wát de oorzaak ook geweest is, de alvleesklier produceert dan niet meer voldoende insuline en uiteindelijk komen de cellen glucose (en dus energie) tekort waardoor ze overgaan tot het verbranden van eiwitten en vetten om tóch maar aan energie te komen. Dit alles (diabetes dus) kan de volgende schade veroorzaken:

• Mensen met diabetes kunnen op termijn ook te maken krijgen met de volgende gevolgen:
• Een grotere kans op hart en vaat problemen.
• Oogproblemen (retinopathie). Kan in ernstige gevallen leiden tot blindheid.
• Levensbedreigende trombose en aderverkalking.
• Nierschade
• Grotere kans op dementie bij ouderen.

Wat is een Hyper of een Hypo?

Hyper

Wanneer de bloedsuikerspiegel te hoog blijft - boven de 10 mmol/l- noemt men dat hyperglycemie. Door het insulinetekort krijgen de cellen niet voldoende glucose binnen waardoor de volgende symptomen kunnen ontstaan:
Moe, slaperig, dorst, droge tong, wazig zien, geen eetlust, last van de ademhaling. In ernstige gevallen zou men bewusteloos of zelfs in coma kunnen raken. De oplossing hiervoor is door insuline te spuiten zodat op die manier de normale werking zijn doorgang kan vinden.

Hypo

Get tegenovergestelde kan ook. Door een te lage bloedsuikerspiegel is er dan een tekort aan glucose in het bloed aanwezig - onder de 3 mmol/l- waardoor ook weer de cellen een tekort krijgen. Men noemt dit ‘hypoglycemie’. De symptomen van de hypo zijn:
Stemmingswisselingen, hoofdpijn, bleekheid, moe, duizelig, zweten, moeilijker praten, trillen, droge mond, wazig zien en ook hier uiteindelijk bewusteloosheid. Een snelle oplossing is dan het eten van druivensuiker, zoetigheid, een glaasje frisdrank enz. zodat de bloedsuikerwaardes weer stijgen, maar in ernstiger gevallen moet het middel Glucagon ingespoten worden. Glucagon zorgt ervoor dat er snel weer glucose in het bloed komt.

Een vermoeden van diabetes?

Er zijn een aantal symptomen waardoor je het vermoeden zou kunnen krijgen dat je met diabetes te maken hebt. Wanneer dit zo is, ga dan naar je huisarts om de bloedwaardes te testen zodat je er op tijd bij bent en medicatie kunt gaan nemen voordat er verdere schade optreedt. De meest opvallende symptomen zijn:

• Veel dorst hebben
• Veel plassen
• Vaak honger hebben (zelfs wanneer je net gegeten hebt)
• Vaker blaasontsteking
• Last van de ogen hebben, zoals ontstekingen, rode en/of ontstoken ogen, wazig zien
• Zich duf, suf en moe voelen
• Impotentie
• Uitdroging van mond en/of tong

Tenslotte...

Wanneer je dit alles gelezen hebt zul je begrijpen dat diabetes een ziekte is die je moet zien te voorkomen. Wanneer je het eenmaal hebt komt je er nooit meer vanaf. Soms kun je het gewoon niet voorkomen omdat je het via erfelijkheid hebt doorgekregen, maar al die andere mensen, en ook jij dus, kunnen er nog alles aan doen om diabetes te helpen voorkomen. Gezonde voeding, beweging en ontspanning en rust zijn daarbij de keywords.

Heb je het vermoeden? Ga dan jezelf laten testen zodat je zo snel mogelijk medicijnen krijgt en ergere schade aan de insuline productie kunt voorkomen.

Lees verder

• Bloedsuikerspiegel te hoog?