Borstvoeding: vragen en antwoorden

Het verblijf in het ziekenhuis na een bevalling wordt almaar korter. Jonge ouders zijn snel terug thuis en kunnen niet altijd rekenen op de hulp van anderen. Vooral als het een eerste baby betreft, kunnen ze hier echter wel nood aan hebben. Een jonge moeder kan problemen ondervinden bij de borstvoeding, maar het goede nieuws is dat er voor de meeste problemen een remedie is.

De juiste woorden

Moedermelk is het enige biologische voedingsmiddel dat aangemaakt wordt door het menselijk lichaam. De melk heeft een extreem hoge voedingswaarde. Bovendien past de samenstelling van de moedermelk zich aan aan de noden van het kindje in functie van de groei en de ontwikkeling.

De eerste melk die men colostrum noemt, is bijzonder rijk aan witte bloedlichaampjes en immunoglobulines die een rol spelen bij het afweersysteem (antistoffen) die nodig zijn om de pasgeboren baby te beschermen. De melk bevat ook vitaminen en mineralen die verhinderen dat het kindje uitdroogt. Moedermelk ruikt net zoals de moeder, de baby herkent de geur en laat zich zo makkelijker voeden. De melk evolueert tijdens de borstvoedingperiode: eerst is de vloeistof licht om de dorst van de baby te lessen, daarna wordt de melk vetter om de honger van het kindje te stillen. Om bloedingziekte te voorkomen geeft men 2 mg vitamine K bij de geboorte en een tweede dosis tussen de tweede en zevende dag en daarna 2 mg per week tot het einde van de periode waarin de baby uitsluitend borstvoeding krijgt. Vraag in elk geval raad aan uw arts.

In de praktijk vraagt het opstarten van de borstvoeding een aantal aanpassingen waarbij hulp geboden wordt door vroedvrouwen in samenwerking met verpleegkundigen van Kind & Gezin die gespecialiseerd zijn in het verstrekken van advies aan moeders die borstvoeding geven. In de praktijk vraagt het opstarten van de borstvoeding een aantal aanpassingen waarbij hulp geboden wordt door vroedvrouwen in samenwerking met verpleegkundigen van Kind & Gezin die gespecialiseerd zijn in het verstrekken van advies aan moeders die borstvoeding geven.

Vragen en antwoorden

Een jonge moeder kan zich heel wat vragen stellen over borstvoeding en het verloop ervan. Wij geven alvast een overzicht van een paar vaak gestelde vragen.

Hoe weet ik dat mijn baby genoeg melk krijgt?

Er zijn verschillende tekenen die u daarbij helpen: men kan de baby horen slikken en als zijn oortje en zijn slaap bewegen dan wijst dat er op dat de baby goed zuigt. Een baby plast zes a acht keer per dag en door zijn luiers te controleren kunt u nagaan of de baby al dan niet uitdroogt. Stoelgang maakt een baby gemiddeld drie keer per dag en die moet zacht zijn en geelachtig als de darmpjes functioneren zoals het hoort.
U hoeft uw baby niet te wegen na elke voeding. Tijdens de eerste levensmaanden komt een baby gemiddeld dertig gram per dag bij. Na vier maanden bedraagt zijn lichaamsgewicht ongeveer het dubbel van dat bij de geboorte.

Wat is de ideale duur van een voeding?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) beveelt een voeding met moedermelk alleen aan tot de leeftijd van zes maanden en hoe dan ook luidt het advies om de babyvoeding niet te diversifiëren voor de leeftijd van vier maanden en dat om tekorten of overschotten te vermijden. In de praktijk duurt de borstvoeding vaak net zo lang als het zwangerschapsverlof van de moeder.

Hoe kan je de melkproductie verbeteren?

Moedermelk volstaat om aan de behoeften van de zuigeling te voldoen tijdens hoe meer de melkproductie gestimuleerd wordt. Een evenwichtige voeding rijk aan zuivelproducten levert de nodige portie calcium tijdens de borstvoedingsperiode (1 gram calcium en 400 eenheden vitamine D per dag).

Hoe kan je tepelkloven vermijden?

In negen gevallen op de tien zijn tepelkloven te wijten aan een slechte positie van de baby tijdens het voeden. Als de baby zijn hoofdje moet draaien om te kunnen zuigen dan moet hij zich teveel forceren. In dat geval moet de houding van de baby aangepast worden.

Aan het einde van de voeding volstaat het om uw pink in het mondje van de baby te glijden om het zuignapeffect te stoppen. Was de borsten een keer per dag met een overvette zeep en masseer ze met een hydraterende crème of een druppeltje moedermelk na elke voeding. De melk heeft namelijk ook antiseptische en helende invloed. Tussen de voedingen door kan men speciale kompressen of cups gebruiken om wrijving te voorkomen. Als er tekenen van verstopping optreden (gezwollen borsten, pijn, koorts, enz.) dan moet men meteen de huisarts raadplegen. Hij kan een behandeling instellen die tien dagen duurt zonder met voeden te moeten stoppen.

Mag men geneesmiddelen nemen als men borstvoeding geeft?

Als een moeder geneesmiddelen neemt komt slechts een kleine dosis (ongeveer 1%) via de melk bij het kindje terecht. Moeders kunnen heel wat geneesmiddelen nemen zonder dat de baby daar schade van ondervindt. Praat er wel over met uw arts. Geneesmiddelen nemen op eigen initiatief is geen goed idee. Het wordt dan ook afgeraden. Zijn geneesmiddelen noodzakelijk, dan gaat de voorkeur indien mogelijk uit naar de inhaleervorm. Neem nooit geneesmiddelen zonder er eerst met uw dokter over te praten.

Geneesmiddelen die zeker niet genomen mogen worden zijn verdovende middelen, geneesmiddelen om kanker te bestrijden, ciclosporine, anticoagulantia, amiodarone en chloramphenicol, om maar een paar voorbeelden te geven. Vrouwen die zwanger zijn of vermoeden dat ze dat zijn, mogen geen röntgenonderzoeken ondergaan.

Als een langdurige behandeling voorgeschreven wordt dan moet de arts geval per geval oordelen of de borstvoeding al dan niet moet worden stopgezet. Daarbij houdt hij rekening met de leeftijd van het kind. Vaak wordt aanbevolen om het geneesmiddel vlak na de voeding te nemen zodat het kindje via de voeding niet geconfronteerd wordt met de piekdosis. Ook de apotheker kan advies verstrekken.