Hyperkaliëmie: een teveel aan kalium

Kalium is een van de belangrijke zouten die het lichaam nodig heeft voor een gezonde werking. Ook is kalium van groot belang bij de energiehuishouding voor de spieren.

Wat is hyperkaliëmie?

Hyperkaliëmie betekend letterlijk teveel kalium. Men spreekt van hyperkaliëmie als de kalium concentratie hoger is dan de referentiewaarden 3,5 - 5,0 mmol/L. Hyperkaliëmie kan verschillende oorzaken hebben.

Symptomen

Meestal worden er bij lichtere hyperkaliëmie weinig tot geen symptomen veroorzaakt. Bij een ernstige hyperkaliëmie kunnen de volgende symptomen optreden:

• Spierzwakte
• Hartritmeproblemen

Oorzaken van hyperkaliëmie

Voeding

Veel soorten groente en fruit bevatten kalium, zoals bananen en tomaten. gelukkig ontstaat slechts zelden een hyperkaliëmie doordat te veel kalium via het maag-darmkanaal wordt opgenomen. Het lichaam is in staat om het overschot aan kalium efficiënt uit te scheiden. Zolang er nierfunctie is.

Nierfalen

De nieren vormen de enige verdediging tegen een overmaat aan lichaams-kalium. Slecht werkende nieren zullen daarom resulteren in een stijging van het plasma-kalium. Ook kan een eventuele aansturing van de nier d.m.v. hormonen verstoord zijn, waardoor er minder kalium kan worden uitgescheiden. Tenslotte kan een hyperkaliëmie het gevolg zijn van medicatie gebruik.

Aldosterontekort

Het hormoon aldosteron stimuleert de nieren om kaliumionen via de urine uit te scheiden en de uitscheiding van natrium te beperken. Een tekort aan aldosteron zal daarom aanleiding geven tot stijging van kalium in het bloed. Een ziekte waarbij dit gebeurt is de ziekte van Addison waarbij de bijnieren niet in staat zijn om voldoende aldosteron te produceren.

Insulinetekort

Insuline, een stof die gemaakt wordt door de alvleesklier, zorgt ervoor dat glucose opgenomen wordt door de weefselcellen, bijvoorbeeld spierweefsel. Bij een tekort aan insuline is de glucoseconcentratie in het bloed dus hoog. Insuline zorgt er ook voor dat cellen kalium kunnen opnemen. Bij een tekort aan insuline, zoals bij diabetes mellitus, zal er minder kalium de cellen in worden getransporteerd, wat een hyperkaliëmie tot gevolg kan hebben.

Gevolgen van hyperkaliëmie

Doordat kalium van groot belang is bij de energiehuishouding van de spieren kan er door hyperkaliëmie spierzwakte en spierverlamming veroorzaken. Ook kan hyperkaliëmie hartritmestoornissen en hartstilstand veroorzaken.