Griepspuit werkt bij de ooit zo gevreesde Mexicaanse griep

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gebruikt de term Mexicaanse griep niet meer, omdat deze suggereert dat er een groot gevaar voor de volksgezondheid is. Volgens het RIVM is er na de enorme ophef van 2009 tegenwoordig gewoon sprake van een normale seizoensgriep. De griepspuit die veel mensen in oktober halen is nu dus ook bedoeld voor de Mexicaanse griep. Hoe anders was dat in 2009. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO waarschuwde nog voor mogelijke ernstige bijwerkingen van het vaccin tegen de 'dodelijke' Mexicaanse griep. De verwachte pandemie bleef uit, want de Nieuwe Influenza A, H1N1 bleek hier nog maar een mild virus te zijn. De rust is teruggekeerd en de aanduiding Mexicaanse griep roept sinds 2010 geen enkele paniekreactie meer op.

De eerste melding en de reacties

In 2009 kwamen de eerste meldingen van een nieuw griepvirus in o.a. Nederland, waartegen nog geen vaccin was gevonden. Overal werden maatregelen getroffen om verspreiding te voorkomen. Bij de ingang van bijvoorbeeld de tandartspraktijk stond een flesje zeep. Je kwam niet eerder binnen zonder je handen te hebben gewassen. In restaurants hingen flyers aan de deuren van de toiletten om vooral handen te wassen voor de terugkeer naar de eetgelegenheid. Iedere openbare gelegenheid probeerde de bezoeker erop attent te maken dat er een ernstige gevaarlijke griep heerste. Achteraf is het aantal slachtoffers meegevallen, maar ze waren er wel.

Een kort overzicht vanaf 2009

Mexicaanse griep, ook wel Nieuwe Influenza A, H1N1 en varkensgriep genoemd. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelde in 2009 dat er pas in september van dat jaar kon worden begonnen met het klinisch onderzoek onder volwassenen naar de werking van het vaccin dat gebruikt ging worden tegen de Mexicaanse griep. Dit vaccin zou mogelijk ernstige bijwerkingen kunnen hebben. Omdat het om een nieuw virus en een nieuwe technologie ging, waren er nog veel onduidelijkheden en was de mate van bescherming nog onbekend. Veel landen vonden dat te laat en besloten al voor de testresultaten met het inenten van personen te beginnen.

Ook Nederland behoorde bij die landen. De WHO adviseerde die landen om eerst personeelsleden in de zorg en kwetsbare mensen met een verhoogd risico op een ernstig verloop van de griep te vaccineren. Vooral mensen met astma, personen met ernstig overgewicht en zwangere vrouwen behoorden en behoren trouwens nog steeds tot de kwetsbare groepen. De Nederlandse gezondheidsraad adviseerde het kabinet en was zich zeer bewust van de mogelijke risico's. Daarom moest iedere ernstige bijwerking die werd geconstateerd worden gerapporteerd en aan de overheden van alle betreffende landen worden doorgegeven. Men wilde op die manier voorkomen wat er in 1976 in de VS is gebeurd.

Verenigde Staten 1976 voorbeeld van een onvoldoende getest vaccin

In 1976 ging het in de Verenigde Staten helemaal mis met een nieuw vaccin tegen een nieuw griepvirus. Men wilde een pandemie voorkomen. Meer dan een kwart van de bevolking werd met spoed ingeënt met het nieuwe vaccinatiemiddel. De pandemie werd tegengegaan, maar er traden wel bijwerkingen met ernstige gevolgen op. Meer dan vijfhonderd mensen werden ernstig ziek. De meesten kregen het Guilian-Barré Syndroom. Dit is een ziekte die verlamming veroorzaakt in vele gevallen met blijvende gevolgen. Zeker dertig mensen overleden. Het vaccinatieprogramma werd na tien weken meteen stopgezet.

2011 Onderzoek naar bijwerking van het vaccin tegen Mexicaanse griep

In januari 2011 bleek uit Fins onderzoek dat er een link zou zijn tussen de zeldzame slaapziekte narcolepsie en het vaccin waar het middel Pandemrix inzit. De ziekte zou bij ongeveer zestig kinderen uit Finland en Zweden zijn aangetroffen.
Europese wetenschappers, inclusief Nederlanders, begonnen een studie naar eventuele bijwerkingen van het vaccin tegen de Mexicaanse griep.

Bijwerkingen in Nederland

Volgens het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen waren de bijverschijnselen van de slaapziekte narcolepsie in Nederland niet bekend. Er was geen reden tot ongerustheid. Het onderzoek diende om het zekere voor het onzekere te nemen.

De werking van een vaccin bij een gewone seizoensgriep

Een vaccin tegen de normale seizoensgriep heeft een positieve uitwerking bij ongeveer 70% van de mensen die zijn ingeënt. Zij krijgen geen griep. De overige 30% wordt wel ziek, maar het ziektebeeld verloopt minder ernstig dan zonder injectie. De oorzaak hiervan is dat de griep continu verandert, waardoor het vaccin van het seizoen daarvoor niet meer voldoende effect heeft.

Vaccin en duur van bescherming. Enkele maanden tot een half jaar

De gemiddelde duur van de bescherming van een vaccin is enkele maanden tot een half jaar. Dat is dan ook de reden dat mensen die de zogenaamde griepspuit krijgen ieder jaar opnieuw gevaccineerd moeten worden.

Griepvaccin en groepsbescherming

Het griepvaccin heeft geen groepsbescherming. Groepsbescherming ontstaat bij de griep pas als 95% van de bevolking de griepspuit heeft gehad. De niet ingeënte mensen krijgen dan geen griep. Voorbeeld van een vaccin dat wel groepsbescherming biedt is het middel tegen de kinderziekte mazelen.

Werking van het vaccin tegen Mexicaanse griep

De werking van het toen voorhanden zijnde middel was nog onbekend. Pas aan het einde van 2009 werden de resultaten bekend. Er zou geen gevaar bestaan.

Hoe bereidde Nederland zich voor op een pandemie van de Mexicaanse griep

• In Nederland had elke regio een actieplan klaarliggen, waarin stond wat hulpverleners en ziekenhuizen moesten doen.
• Ook alle huisartsen hadden een actieplan klaarliggen.
• Nederland had ook voldoende virusremmers klaarliggen.
• Bij een dreigende grieppandemie zou de informatie op radio, tv en in de kranten in de gaten gehouden moeten worden.

Griepgevallen in Nederland

Het aantal mensen dat in Nederland was besmet met de Mexicaanse griep was eind augustus 2009 meer dan 360. De meeste patiënten liepen het virus op in het buitenland. De meeste besmettingen werden opgelopen in de Verenigde Staten. Andere landen waar Nederlanders de ziekte opliepen waren Spanje, Mexico, Griekenland en Engeland. Ook in Nederland zelf werden mensen besmet. Inmiddels waren er meerdere doden te betreuren en kregen ziekenhuizen steeds meer patiënten met deze griep. Enkelen belandden zelfs op de intensive care.
Zij hadden de besmetting hier in Nederland opgelopen.

De meest voorkomende leeftijdsgroepen die de griep kregen

1. Jong volwassenen in de leeftijd tussen 20 jaar en 30 jaar.
2. Tieners vanaf 15 jaar, maar
3. De griep trof daarna ook jongere kinderen. Inmiddels waren er meerdere gezonde peuters en pubers aan de gevolgen van de griep overleden.
4. Volwassenen tussen dertig en veertig jaar

De meeste patiënten vertoonden de volgende verschijnselen

• koorts
• keelpijn
• hoesten
• spierpijn

Het verschil tussen Tamiflu en het nieuwe vaccin tegen Mexicaanse griep

• Tamiflu is een virusremmer. Dat wil zeggen dat mensen die de griep hebben dit middel krijgen. Door het gebruik van Tamiflu wordt de vermenigvuldiging van virussen in het lichaam verminderd, zodat geïnfecteerde lichaamscellen geen andere cellen besmetten.
• Het nieuwe vaccin moest worden ingezet om de griep te voorkomen. Het was een preventief middel.

Gratis virusremmer Tamiflu

In augustus 2009 stopte het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieu met het testen van alle grieppatienten. Op hetzelfde moment werd ook het voorschrijven van Tamiflu verminderd. Alleen mensen bij wie de Mexicaanse griep was geconstateerd en hun gezinsleden kregen het middel Tamiflu dat gratis via hun huisarts was af te halen.

Maatregelen om besmetting met het griepvirus te voorkomen

• Voorkom contact met mensen die griep hebben.
• Als men bij een grieppatiënt moet zijn, moet men dat dan zo kort mogelijk doen en daarna meteen handen wassen.
• Vaak de handen met water en zeep wassen en met een papieren handdoekje of een keukenrol afdrogen. Het papier daarna meteen in de vuilnisbak gooien.
• Zo min mogelijk de ogen, neus en mond aanraken.Via handen kan het virus in uw ogen, neus of mond komen.
• Papieren zakdoekjes tijdens het hoesten of niezen gebruiken. Het papier daarna meteen in de vuilnisbak gooien. Daarna meteen handen met water en zeep wassen.
• Regelmatig schoonmaken in huis: keukenapparatuur en deurklinken.
• Woon- en slaapruimten ventileren.

Gevolgen voor inenting baarmoederhalskanker door Mexicaanse griep

De vaccinatiecampagne tegen baarmoederhalskanker die in september 2009 weer opnieuw van start zou gaan werd uitgesteld tot 2010. Door de verwachte grote uitbraak van de Mexicaanse griep was er dat najaar geen tijd.

Kinderen inenten ja of nee

Moesten kinderen de vaccinatie tegen de Mexicaanse griep al dan niet met redelijke 'dwang' krijgen? De toenmalige minister van gezondheid Klink vond dat de kinderen van 6 maanden tot en met 4 jaar wel ingeënt moesten worden. Velen twijfelden of waren het er niet mee eens. Een veelgehoorde opmerking was dat de ouders de keuze moeten kunnen maken en de verantwoordelijkheid zelf moeten dragen.

Van SGP-achterban laat 50% zijn kinderen niet inenten

Bijna de helft van de ouders uit de streng gereformeerde achterban van de SGP laat zijn kinderen niet vaccineren tegen ziekten als bof, mazelen, rode hond en polio. Ook als bij griep een inenting wenselijk is wordt deze geweigerd. Bijbelse argumenten spelen bij hun afweging zwaarder dan medische. Dit blijkt uit promotieonderzoek van Helma Ruijs van UMC St Radboud in Nijmegen.

Reacties na de eerste griepspuit

Na de eerste vaccinatieronde kwamen verschillende reacties. Uit de vele reacties, te lezen onder dit artikel, waren de meningen over de inenting en de bijwerkingen daarvan zeer verschillend:

• Volwassenen en kinderen die zich erg ziek voelden.
• Volwassenen en kinderen die ziek zijn geweest.
• Volwassenen en kinderen die nauwelijks ergens last van hebben gehad.

De tweede griepspuit wel of geen tweede vaccinatie. Zelfs deskundigen verschilden van mening

In december 2009 startte de tweede ronde voor de inenting tegen de Mexicaanse griep

Maar was deze nodig? Een groot aantal mensen twijfelde aan het nut van een tweede griepprik. Toch begonnen de GGD-regio's aan de tweede ronde. Deze vaccinatieronde was bedoeld voor kinderen vanaf 6 maanden tot en met 4 jaar en huisgenoten van baby's tot en met vijf maanden. De meningen over de tweede inenting liepen nogal uiteen.

De mening toen van GGD Nederland

"De tweede prik biedt de beste bescherming. Het is wel van belang dat de risicogroepen ook de tweede prik halen, zodat hun immuunrespons verder wordt versterkt. De griep kan grillig zijn. We weten niet of het verloop mild blijft en of het aantal ziektegevallen blijft afnemen.''

De mening van virolog Schellekens lid van het College ter beoordeling van Geneesmiddelen

Hij was niet pertinent tegen een tweede prik voor de groep kinderen. ''Die is zinvol''. Een tweede vaccinatie voor de volwassen risicogroep vond hij weinig toevoegen.

''We zijn op het verkeerde been gezet. Iedereen was voorbereid op een nieuwe variant van het griepvirus die wel eens verschrikkelijke gevolgen zou kunnen hebben. Op basis daarvan is jaren geleden besloten dat fabrikanten een vaccin ontwikkelen op basis van twee prikken. Het zou een hele procedure zijn om dat weer terug te draaien nu blijkt dat het gaat om een mild griepvirus."

De Gezondheidsraad en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) Hield vast aan de richtlijnen voor de tweede prik voor het personeel van ziekenhuizen.

Amphia Ziekenhuis in Breda en Oosterhout: De leiding van het Amphia Ziekenhuis besloot dat het personeel geen tweede vaccinatie hoefde te komen halen. Wie er wel een wilde was welkom.

RIVM noemt Mexicaanse griep tegenwoordig een gewone seizoensgriep

Dan de laatste stap van de ophef over de gevreesde Mexicaanse griep
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wil term 'Mexicaanse griep' niet meer gebruiken.
De term 'Mexicaanse griep' suggereert dat er een groot gevaar voor de volksgezondheid is, terwijl er in werkelijkheid sprake is van een gewone seizoensgriep. Wetenschappers concludeerden in 2010 al dat H1N1 niet dodelijker was dan andere griepvirussen. Daarmee werd de Mexicaanse griep gedevalueerd tot een gewone seizoensgriep.
In Nederland overleden in de winter van 2010 63 mensen aan deze griep, terwijl bij een doorsnee griepepidemie tweehonderd tot duizend slachtoffers vallen.

Reacties uitwerkingen en gevolgen van de inentingen met het toen nieuwe vaccin

Omdat de uitwerkingen niet bekend waren, maar het vaccin toch werd toegediend kwam er een stroom van reacties op gang. Zo ook bij het artikel dat ik toen schreef. U kunt ze hieronder lezen door te scrollen. Sommige zijn sceptisch, andere zeer kritisch, maar de meeste mensen vertellen over hun ervaringen en gevoelens.