Komijn of Cuminum cyminum

Komijn, kummel, karwij. Namen die verwijzen naar verwante kruiden. In de fytotherapie zijn ze vooral bekend om hun krampwerende, gasdrijvende werking. Komijn is een oud kruid waarvan de 'zaadjes' nog steeds gebruikt worden in kaas, brood en koek. Komijn, Cuminum cyminum, is een eenjarig kruid, uit de familie van de schermbloemigen, waarvan men aanneemt dat het van oorsprong thuishoort in Egypte en het oostelijk deel van het Middellandse Zeegebied. Het wordt 30 tot 60 cm hoog en maakt een lange stengel met veel takken met lange, fijn verdeelde, groene blaadjes en kleine bloemen, die wit of roze van kleur zijn. De op een zaad lijkende vrucht is lang, ovaal en geel-bruin van kleur, het heeft wat weg van karwijzaad en wordt daar dan ook mee verward, maar het is wat langer.

Deze plant werd en wordt veel gekweekt in Iran, India, Marokko, China, Zuid Rusland, Indonesië, Japan en Turkije. De oude beschavingen kenden de komijn, want deze plant is sinds mensen­heugenis in cultuur geweest. Zij kwam voor op de lijst van geneeskrachtige planten die in gebruik waren in Egypte en in het papyrus Ebers (1550 v. C.) vermeld staan.

Komijn in de bijbel

Ook wordt dit kruid in de Bijbel genoemd, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament, bijvoorbeeld in Jesaja 28 : 27: „Want men dorst de wikken niet met de dorswagen en men laat het wagenrad niet rondom over de komijn gaan; maar de wikken slaat men uit met een staf en de komijn met een stok." Tot voor kort werd de komijn met een stok gedorst op de vele primitieve boerderijen in het Midden Oosten.
In Mattheüs 23 : 23 verweet Jezus de schriftgeleerden en Farizeeën dat ze artikelen als komijn zo nauwkeurig „vertienden" „want gij vertient de munt en de dille en de komijn" terwijl ze zaken van meer fundamenteel belang, zoals rechtvaardigheid, barmhartigheid en geloof verwaarloosden.

In de eerste eeuw noemden Plinius komijn het beste eetlustopwekkende kruid van alle toekruiden. In de middeleeuwen was komijn in Europa een geliefde kruiderij en daar­bij een die met veel bijgeloof omgeven was. Men geloofde dat komijn er voor zorgde dat geliefden niet wispelturig werden en dat het pluimvee niet van de hof wegliep. Kronieken vertellen ons, dat komijn in 716 gebruikt werd in de kloosters van Normandie. Sinds de dertiende eeuw werd het in Engeland als toekruid gebruikt en in 1419 was komijn een van de belast­bare importgoederen, waaruit de kroon een inkomen ontving. Komijn wordt in de kruidenboeken van de zestiende en zeventiende eeuw vaak genoemd. Sedert de middeleeuwen is het echter geleidelijk aan vervangen door de meer populaire karwij.

Dodoens over komijn

Dodoens in zijn CruydtBoeck uit 1554 vermeldt al de carminatieve, kramp- en gasverdrijvende werking waar ook nu deze 'zaadjes' nog voor gebruikt worden. 'Comijn verdrijft ende doet sceyden alle winden der maghen des buycx der dermen ende der moedere/ ende es mits dyen seer goet tot dat crimpsel/ weedom ende pijne des buycx/ niet alleen inghenomen maer oock van ondere met een clisterie gheset/ oft met gersten meel vermenght ende van buyten daer op gheleyt. Comijn es oock seer goet den ghenen die hoesten ende vercout/ oft verstopt van borsten sijn met spijse oft dranck ghebruyckt/ ende dijsghelijck oock die van eenich fenijnnich ghedierte ghebeten sijn met wijn ghedroncken'.
En nog volgens Dodoens 'doet Comijn sceyden die swellinghe ende opblasinghen van der manlicheyt ende scamelijcken leden daer op gheleyt'. Dus zelfs de kramp van de penis zou komijn tegengaan. Wat dat dan ook mag zijn..
Comijn met meel van dravick ende tbinnenste van den rosijnen wel gemenght stilt die vloet ende overvloedighe natuerlijcke cranckheyt der vrouwen op den buyck ghelijck een plaester gheleyt.
Tsaet van Comijn ghestooten ende met edick (azijn) vermenght ende te riecken ghegheven stelpt dat bloeyen uut die nuese.

Hedendaags

Wetenschappelijk onderzoek bevestigt niet alleen de spasmolytische werking, maar voegt er ook nog een bacteriedodende en schimmelwerende werking aan toe. Daarbij zouden de vruchtjes ook sterk anti-oxyderend zijn. Opvallend is verder het hoge calciumgehalte van 900 mg per 100 gram. Natuurlijk is 100 gram komijnzaad niet zomaar op te eten. Toch zijn er heel wat gerechten en producten waar veel komijn in verwerkt word. Denk maar aan de pitjeskaas in Nederland, de kerrie in India, tajines en couscous in Marokko, chorizo in Spanje en chili con carne in Mexico.

En een recept met komijn: groente kruiden beignets

• 10 eetlepels kikkererwtenmeel
• 5 eetlepels koud water
• ½ theelepel bakpoeder
• ½ theelepel komijn
• ½ theelepel cayennepeper
• ½ theelepel geelwortel
• 1 theelepel zout
• 1 aardappel
• 10 daslook bladeren of 30 blaadjes look zonder look
• 2 ½ deciliter olie.

Doe alle ingrediënten bij elkaar op de olie na. Doe de olie in een pan en verwarm de. Bak hierin de pakora's door er 1 eetlepel deeg er in te laten schuiven. Bak er 5 gelijktijdig bruin in 8 minuten. Laat uitlekken op vetabsorberend papier en serveer ze warm.

Namen voor komijn

• LATIJN Cuminum cyminum L.
• ITALIAANS Comino
• ARABISCH Kammûn
• JAPANS Kumin
• CHINEES Ma-Chin
• PORTUGEES Cominho
• DUITS Römischer Kümmel
• ENGELS Cumin seed
• SPAANS Comino
• FRANS Cumin
• ZWEEDS Spiskummin

Wetenschappelijk onderzoek

• Wanner J, Bail S, Jirovetz L, et al. Chemical composition and antimicrobial activity of cumin oil (Cuminum cyminum, Apiaceae). Nat Prod Commun 2010 Sep; 5(9):1355-8.
• Martinez-Velazquez M, Castillo-Herrera GA, Rosario-Cruz R, et al. Acaricidal effect and chemical composition of essential oils extracted from Cuminum cyminum, Pimenta dioica and Ocimum basilicum against the cattle tick Rhipicephalus (Boophilus) microplus (Acari: Ixodidae). Parasitol Res 2010 Sep 24.
• Bettaieb I, Bourgou S, Wannes WA, et al. Essential Oils, Phenolics, and Antioxidant Activities of Different Parts of Cumin ( Cuminum cyminum L.) J Agric Food Chem 2010 Sep 1.
• Romagnoli C, Andreotti E, Maietti S, et al. Antifungal activity of essential oil from fruits of Indian Cuminum cyminum. Pharm Biol 2010 Jul; 48(7):834-8.