De geneeskracht van kamperfoelie

Wilde Kamperfoelie is een inheemse plant in Europa, China en Noordoost-Azië. In Noord-Amerika is de plant met succes ingevoerd maar er bestonden andere kamperfoelie in Noord-Amerika, zoals de Mexicaanse kamperfoelie. Kamperfoelie komt in het wild in Nederland en België voor, zij het niet in grote getale. Het is een klimplant met zeer mooie gele en vooral lekker ruikende bloemen. De kamperfoelie is een mooie sierplant en een ideale plant om over een pergola te laten groeien. Als de kamperfoelie oud wordt kan hij voor een klimplant een zeer dikke stam krijgen. Kamperfoelie groeit tot zijn 4.5 meter hoog. Kamperfoelie geeft er de voorkeur aan om met zijn wortels in de schaduw te staan om vervolgens omhoog te klimmen naar een plek met veel zon. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Kamperfoelie in de volksgeneeskunde
• Naamgeving kamperfoelie
• Eetbaar deel van kamperfoelie
• Kamperfoelie in de Chinese geneeskunde
• Mexicaanse kamperfoelie
• Extra medicinale werkingen

Kamperfoelie in de volksgeneeskunde

De antieke Romeinen gebruikten kamperfoelie als medicijn bij borstproblemen en urineweginfecties. Vooral het zaad en de bast van kamperfoelie werken diuretisch of vochtafdrijvend en kunnen daarom bij urinewegproblemen worden ingezet. Dioscorides, pionier in de geneeskunde en kruidenwetenschap, beschreef een drankje gemaakt van de kamperfoeliezaden wat goed werkte bij nierkwalen en vermoeidheid. Het zou ook goed werken bij astma, longinfecties en hoofdpijn. Plinius adviseerde om kamperfoelieblad bij de wijn te doen om miltproblemen te lijf te gaan. Vroeger werden de besjes gebruikt als braakmiddel; dat geeft al aan dat ze niet geschikt zijn om te eten. De bladeren werden vroeger gebruikt als laxeermiddel. Tegenwoordig is kamperfoelie een zelden gebruikt natuurgeneesmiddel in het westen maar behoort het in de traditionele Chinese geneeskunde tot de 50 meest gebruikte kruiden. In Japan worden de bladeren en bloemen gebruikt in een thee met antibacteriële activiteit. Ook in de rest van Azië kun je kamperfoelieblad- en bloem tegenkomen in thee voor keelontstekingen, bacteriële dysenterie, griep en ontstekingen van de urinewegen en geslachtsorganen.

Naamgeving kamperfoelie

De Latijnse naam voor deze plant is Lonicera periclymenum. Het heeft de naam lonicera gekregen om de Duitse botanicus Lonicer(1528-1586) te eren. Periclymenum betekent letterlijk ´omranken´, wat slaat op het feit dat de groeiwijze van de stam andere plantensoorten omhelst, terwijl het omhoog klimt. In het Nederlands wordt kamperfoelie ook wel geitenblad genoemd. Dat is eveneens de Duitstalige naam, Wald-Geißblatt. Geitenblad kreeg de plant als naam naar aanleiding van de oude wetenschappelijke naam caprifolium, wat letterlijk geitenblad betekent. De reden waarom het geitenblad heet is niet geheel duidelijk. Het kan zijn dat geiten deze plant afentoe eten of dat het blad van kamperfoelie doet denken aan de vorm van geitenoren. In het Engels heet de plant honeysuckle. Deze Engelse naam slaat op het feit dat de nectar van de bloem heel zoet is. Een andere Engelse naam is woodbine. In het Fries heet de plant Papsûger.

Eetbaar deel van kamperfoelie

De nectar van kamperfoelie is het enige eetbare deel. Er kan een siroop van de nectar worden gemaakt die medicinale eigenschappen heeft bij luchtwegenproblemen. Siroop wordt gemaakt door 1.8 kilo bloemen te koken in een liter water en er tweemaal zoveel suiker aan toe te voegen. De besjes en bladeren zijn giftig. Een afkooksel van de bladeren wordt vooral gebruikt bij lever- en miltziekten. De nectar kan eveneens worden gebruikt bij aften om de mond te spoelen. De nectar kan prima worden gebruikt als extra ingrediënt in een gorgelmiddel.

Kamperfoelie in de Chinese geneeskunde

In het Chinees heet de kamperfoelie jin yin hua of shuang hua. In de Chinese geneeskunde wordt kamperfoelie met name gebruikt om ontstekingen, koorts, ademhalingsproblemen, verkoudheid en reumatoïde artritis te behandelen. In combinatie met chrysanthemum is het een middel bij hoge bloeddruk. In combinatie met forsitia kan het worden gebruikt als middel tegen verkoudheid. Uitwendig kan een kamperfoeliethee in combinatie met forsythiafruit worden aangewend om plekken op de huid te wassen waaronder tumors liggen, met name borsttumors. In de Chinese geneeskunde wordt kamperfoelie ook gebruikt bij vergiftigingen, abces, diarree, gastro-enteritis die gerelateerd is aan voedselvergiftiging, jicht en gewrichtspijn.

Mexicaanse kamperfoelie

De Mexicaanse kamperfoelie, met rode of oranje bloemen, wordt in de traditionele geneeswijze van de indianen gebruikt om het bloed schoon te maken, een werkwijze die sterke overeenkomst heeft met de manier waarop kamperfoelie in de Chinese geneeskunde wordt gebruikt.

Extra medicinale werkingen

Behalve de al genoemde medicinale werkingen zijn er natuurartsen die in kamperfoelie een tonicum voor het hart erkennen. Het is in ieder geval een bloeddrukverlagend middel. Een tonicum is een versterkend middel. Verder zou het een middel zijn bij gezwollen klieren, zere keel, duizeligheid en huidproblemen.