Peuters en seksualiteit

Seksualiteit, is dat van toepassing op peuters? Jazeker, seksualiteit is niet iets wat pas op de latere kinderleeftijd begint te ontwikkelen. In de eerste levensjaren wordt het fundament gelegd voor seksualiteit.
Het is wel een 'raar' onderwerp: seksualiteit bij peuters. Ouders hebben toch het idee dat seksualiteit pas speelt wanneer de pubertijd begint. Het fundament dat in de eerste jaren gelegd wordt wat betreft seksualiteit hangt af van de manier waarop ouders omgaan met seksualiteit en bloot zijn. Wanneer er binnen het gezin geknuffeld wordt en er wordt genegenheid getoond, heeft dit een positief effect op de seksuele ontwikkeling.

Kinderen zijn niet bewust bezig seksualiteit te ontwikkelen

Baby's ontdekken al spelend bijvoorbeeld hun voeten, en rond de peuterleeftijd ontdekken kinderen al spelend hun geslachtsdeel. Een baby vindt het lekker om op zijn voetje te sabbelen en een peuter kan ontdekken dat het fijn voelt om aan zijn piemeltje te zitten. Een baby kan tijdens het verschonen een stijf piemeltje hebben. Als ouder kun je daar van schrikken, want wij hebben daar hele andere associaties bij, wat kinderen uiteraard niet hebben. Een peuter is ook geïnteresseerd in waarom mama er anders uitziet als papa en stelt daar vragen over.

Seksuele ontwikkeling: het begin

Een baby vindt voldoening in het sabbelen, het knuffelen en het strelen van de huid. De baby begint zijn lichaampje te ontdekken. Het begint met de handjes en de voetjes en rond de 7 á 8 maanden worden ook oren, neus, tenen, vingers, piemel en vagina ontdekt. Op dit moment wordt er nog geen extra pret beleeft aan het aanraken van de geslachtsdelen, maar is het gewoon nog een kwestie van een ontdekkingstocht.

Peuterleeftijd

Nu wordt het voor een kind wel duidelijk dat het een meisje of jongen is. De ontdekking komt ook dat het aanraken van eigen vagina of piemel fijn kan voelen. Er is sprake van auto-erotisch gedrag: zonder zich te schamen kunnen peuters zichzelf aaien en strelen. Dit kan ook gebeuren in het gezelschap van anderen en ouders kunnen zich hiervoor behoorlijk schamen. Maar het heeft niets te maken met seksualiteit bij volwassenen, waarbij er sprake is van lust. De 'masturbatie' bij een kind kun je vergelijken met duimzuigen: het is gewoon prettig. De benamingen vor geslachtsdelen en aanverwante (seksuele) dingen hebben hun interesse en worden vaak benoemd. Peuters raken ook geïnteresseerd in andere kinderen.

Freud

Freud heeft een hele theorie over seksualiteit bij kinderen. Hij zegt dat kinderen rond de peuterleeftijd gaan ontdekken dat ze een penis hebben (of niet). Volgens Freud krijgen jongens de angst hun penis kwijt te raken (castratieangst) en meisjes zijn jaloers omdat zij geen penis hebben (penisnijd). Volgens Freud krijgt een kind in deze fase seksuele verlangens naar de ouder van het tegenovergestelde geslacht, en krijgt het kind vijandige gevoelens naar de ouder van hetzelfde geslacht. Deze positieve en negatieve gevoelens worden het oedipuscomplex genoemd. Het kind merkt dat deze verlangens niet gewenst zijn en probeert ze weg te drukken naar het onderbewuste. Volgens Freud gebeurt dit wegdrukken van gevoelens doordat jongens de angst hebben voor straf de penis te verliezen. Waarom meisjes dan hun gevoel zouden onderdrukken heeft Freud nooit kunnen verklaren. Bang om hun vagina kwijt te raken misschien? De theorie van Freud is beroemd, maar inmiddels wel steeds meer achterhaald.