De dodelijke vossenlintworm

De dodelijke vossenlintworm Bramen plukken en paddenstoelen zoeken of je hond uitlaten in het bos is dodelijk! In een onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in 2013 is een schokkende ontdekking naar voren gekomen. Het onderzoek is bedoeld om de verspreiding van de vossenlintworm onder de vossenpopulatie in Nederland te monitoren. In 2004 werd in een soortgelijk onderzoek onder de vossenpopulatie slechts 9% van de vossen aangetroffen die een vossenlintworm bij zich droeg. Negen jaar later (2013) werd bij ruim 50% van de vossen in de buitengebieden van Maastricht een vossenlintworm aangetroffen. Een enorme toename in het aantal vossen met de vossenlintworm. Misschien denk je nu “so what?”. De vossenlintworm kan echter dodelijk zijn voor mensen! Bovendien is er geen geneesmiddel tegen de vossenlintworm.

Geschiedenis

In 1855 werd de vossenlintworm ontdekt in Duitsland. Rond deze tijd werd de vossenlintworm voornamelijk in de Beierse wouden geconstateerd omdat hier het contact tussen de mens en de natuur (honden, gewassen en wild) groot waren. In het verleden werd de vossenpopulatie redelijk in bedwang gehouden door hondsdolheid (rabiës). Hondsdolheid is dodelijk. De vos die besmet is met hondsdolheid zal uiteindelijk sterven. Een nadeel van een vos met hondsdolheid is echter wel dat deze agressief wordt en dus ook mensen kan aanvallen. Een onbedoeld effect van de bestrijding van hondsdolheid eind jaren tachtig van de vorige eeuw door de mens is dat deze succesvol was en de vossenpopulatie zich snel kon verspreiden en vermenigvuldigen. Tegenwoordig zijn de risicogebieden voor de vossenlintworm bijna elk land op het noordelijk halfrond tot in Tibet. Sinds 1996 worden er ook vossenlintwormen gevonden in Nederland. In Nederland is de vossenlintworm gevonden in populaties in zuid Limburg en noordoost Groningen.

Verspreiding van E. multilocularis bij vossen in Europa tot 2004 (bron Echinoreg)

De vossenlintworm

Echinococcus multilocularis, of vossenlintworm kan voorkomen in de darmen van vossen, honden en katten. De lintworm is rond de 4 mm lang. Vossen, honden en katten zijn eindgastheren. De eindgastheer zal weinig last hebben van de vossenlintworm. Via de ontlasting van de eindgastheer kan een pakket aan eitjes van de vossenlintworm in de natuur terechtkomen. Het doel van de verspreiding van eitjes is om terecht te komen in een tussengastheer. Tussengastheren zijn muizen en andere (wilde) knaagdieren. Echter, de mens kan ook als tussengastheer dienen. Voor de tussengastheer is de vossenlintworm dodelijk. In de tussengastheer ontwikkelen de eitjes van de vossenlintworm zich tot larve. De larve kan in de tussengastheer zich ontwikkelen tot een cyste en organen vernietigen. Een besmette muis wordt een stuk langzamer door ziekte en een gemakkelijke prooi voor vossen. Als een vos een besmette muis eet zal ook deze vos de lintworm ontwikkelen.

Besmetting

Hoe kan je besmet raken met de dodelijke vossenlintworm? De ontlasting van een eindgastheer bevat de eitjes van de vossenlintworm. Het kan dus voorkomen dat bosvruchten zoals bessen en bramen die dicht bij de grond hangen, of groenten besmet zijn met de eieren van de vossenlintworm. De eitjes kunnen bevriezing overleven en ze zijn met het blote oog niet te zien. De eitjes kunnen echter niet overleven bij een temperatuur van 60 graden Celsius of hoger.

De hond

Zelfs de beste vriend van de mens kan een gevaar vormen. Als een hond aan zijn kruis likt en vervolgens zijn vacht likt kunnen de eitjes zich verspreiden door de vacht van de hond. Als een mens de hond vervolgens aait kunnen de eitjes zich in de mens nestelen en uitgroeien tot larve. Hoewel een kans op besmetting niet heel erg groot is wordt door de toename van het aantal eindgastheren (vossen) met de vossenlintworm de kans wel groter. In Duitsland, waar de vossenlintworm veelvuldig voorkomt, is in 2001 een meldplicht voor artsen ingevoerd met betrekking tot besmetting met de vossenlintworm. Gemiddeld is het aantal besmettingen in Duitsland jaarlijks rond de 20 tot 30 personen.

Ziektebeeld bij de mens

In 2008 werd er een boeddhistische monnik opgenomen op de eerste hulp in Duitsland. Hij had last van leverklachten en hoofdpijn. Hij bleek gezwellen in de hersenen te hebben. Zijn lever en longen zaten vol met larven van de vossenlintworm. De larven vormen blaasjes met vocht in lever, longen, botten en hersenen. De mortaliteit van een onbehandelde infectie is 60-90 procent na verloop van 10 jaar. Hoewel het leven van deze monnik gered kon worden zullen de larve nooit geheel uit zijn lichaam verwijderd kunnen worden. De rest van zijn leven zal hij medicijnen ter waarde van €15.000 euro per jaar moeten slikken om deze larve te bestrijden. In veel landen wordt de ziekte bestreden met operaties om de gezwellen met larven weg te snijden. De ziekte die wordt veroorzaakt door de vossenlintworm heet bij mensen alveolaire echinokokkose.

Diagnose

De besmetting met de vossenlintworm wordt vaak door medici verkeerd gediagnosticeerd Vaak wordt er eerst gedacht aan kanker. In totaal zijn er in Nederland maar vier gevallen bekend met besmetting en ziekte bij de mens. Drie van deze besmettingen zijn opgelopen in het buitenland. In 2009 werd het eerste geval bekend van een Limburgse vrouw die in Nederland besmet was geraakt. In eerste instantie dachten de doktoren aan uitzaaiingen van kankercellen. De tijd tussen besmetting met de vossenlintworm en ziekte is behoorlijk lang. De incubatietijd ligt tussen de 5 en 15 jaar. De daadwerkelijke besmetting van de Limburgse vrouw kan dus jaren daarvoor zijn gebeurd. Nu de NVWA heeft geconstateerd dat de verspreiding van de vossenlintworm groter is geworden zou het goed mogelijk kunnen zijn dat er binnen 5 tot 15 jaar een groei aan patiënten komt met een besmetting van de vossenlintworm

Voorzorgsmaatregelen

De belangrijkste voorzorgsmaatregelen zijn om ten eerste natuurlijk nooit dode of levende vossen aan te raken. Ten tweede moet je nooit ongewassen bramen, frambozen, bosbessen, paddenstoelen of valfruit (appels en peren) eten. Ten derde, spoel rouwe groenten goed af. Ten vierde, was je kleren op 60 graden als je je veel in de natuur begeeft en in het territorium van vossen. Ten slotte, is het aan te raden om je huisdier (hond of kat) regelmatig te ontwormen. Belangrijkste tip is echter om de hond of kat niet in de wasmachine te wassen!
© 2013 - 2024 Benvl, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Echinococcose, infectie met lintwormEchinococcose, infectie met lintwormEchinococcose is een infectie met de hondenlintworm of vossenlintworm. Je vraagt je af hoe de mens hiermee besmet raakt.…
Lintwormziekte bij de mensLintwormziekte bij de mensDe lintworm behoort tot de platwormen vanwege zijn platte uiterlijk. De besmetting van de lintworm vindt plaats door het…
Tibetaanse zandvos: een vos die in hogere sferen leeftTibetaanse zandvos: een vos die in hogere sferen leeftDe Tibetaanse zandvos of gewoon zandvos woont alleen in Tibet, China, Bhutan, Sikkim en een gedeelte van India. Zijn lee…
Besmetting met parasieten door voedingBesmetting met parasieten door voedingParasieten zijn organismen die zich voortplanten met behulp van een mens, dier of plant. Wanneer ze via de voeding in ee…

Seroxat of paroxetine kan goed werken bij een depressieSeroxat of paroxetine kan goed werken bij een depressieVeel mensen krijgen in hun leven te maken met één of meerdere periodes waarin ze depressieve klachten hebben. Dan worden…
Het syndroom van Marfan: een bindweefselziekteHet syndroom van Marfan: een bindweefselziekteHet syndroom van Marfan, ook wel Marfansyndroom genoemd, is een aangeboren en erfelijke aandoening. Bij deze ziekte is e…
Bronnen en referenties
  • http://www.onehealthportal.nl/media/3279/folder%20vissenlintworm%20deelnemers.pdf
  • http://www.rypkezeilmaker.nl/typo/index.php?id=421
  • Brief NVWA 3 juli 2013 kenmerk: TVCVWA/2013/6719
  • http://home.scarlet.be/webvos/pages/ziekten.htm
  • http://www.rivm.nl/Onderwerpen/E/Echinokokkose/Echinococcus_multilocularis
  • http://www.mednet.nl/nieuws/id3077-eerste-besmetting-met-vossenlintworm-opgelopen-in-nederland.html
Reactie

Ruys Chris, 23-03-2018
Beste,
heb iets gehoord over de vossenziekte Nu ik dit ben gaan opzoeken en gelezen hebt dat het jaren kan duren voor het uitbreekt heb ik hier een paar vraagjes over. Kan je je laten testen op de vossenziekte of welke symptomen zijn er eventueel die er op kunnen wijzen dat de vossenziekte in je sluimert? Misschien komt dit raar over maar ik wil het eventjes verduidelijken. Mijn zoon heeft jaren geleden een dode vos mee naar huis gebracht, door een bevriende jager kwam hij te weten dat dit gevaarlijk is en is hij die ook gaan terug leggen waar hij die gevonden heeft, wisten toen niet dat je dat eigenlijk moet melden. Nu heeft hij al jaren klachten van moe zijn, bijna niets fysiek aankunnen ed. Ziekte zoals cvs zijn al uitgesloten, gelijk wat hij inneemt, tijdelijke verbetering, maar nog steeds niets gevonden. Vermoeden dat hij klierkoorts gehad heeft en daar een stek van overgehouden heeft is eigenlijk het enige dat de artsen kunnen zeggen. Het klinkt misschien belachelijk dat ik nu langs deze weg probeer maar je weet maar nooit. Ook de ziekte van Lyme is al uitgesloten. Graag een antwoord ook al heeft het er niets mee te maken. Alvast bedankt, mvg Chris Reactie infoteur, 20-08-2020
Ik ben geen medisch specialist. Ik kan alleen adviseren om langs een arts te gaan. Vraag specifiek of je deze ziekte hebt. Succes

Benvl (38 artikelen)
Laatste update: 28-03-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Ziekten
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.