Besmetting met parasieten door voeding

Parasieten zijn organismen die zich voortplanten met behulp van een mens, dier of plant. Wanneer ze via de voeding in een mens terecht komen, kun je daar ziek van worden. Vooral zwangere vrouwen en mensen met een verminderde weerstand moeten oppassen om niet besmet te raken. Door voeding te verhitten, worden parasieten onschadelijk gemaakt. Welke parasieten vormen een gevaar voor de gezondheid van een mens en hoe kun je jezelf het beste beschermen?

Wat een parasiet is

Een parasiet is een levensvorm dat een andere levensvorm (gastheer) nodig heeft, zoals plant, dier of mens om zelf te kunnen leven. Ze leven ten koste van de gastheer en hebben deze nodig om zich voort te kunnen planten. Een parasiet kan zowel binnen of buiten de gastheer leven. Ze kunnen een mens ziek maken via voedsel dat besmet is. Voorbeelden van parasieten zijn: luizen, teken, aarsmaden, lintwormen en de darmparasieten Blastocystis hominis en Dientamoeba fragilis.

Soorten parasieten

Veel mensen hebben last van vage klachten en weten niet dat zij zijn besmet met een parasiet. Er zijn vele soorten parasieten die we via onze voeding kunnen binnenkrijgen. Veel voorkomende besmettingen zijn met de volgende organismen:

Trichinella spiralis

Dit is een rondworm dat voorkomt bij dieren, maar ook mensen kan besmetten. Je kunt besmet raken door het eten van vlees. In Nederland is er weinig kans om besmet te raken. In Oost en Zuid-Europa is de kans groter om besmet te raken bij het eten van niet goed doorbakken vlees. Het vlees bevat larven die in de darmen komen.

Echinococcus multilocaris

Dit wordt ook wel de vossenlintworm genoemd. Besmetting komt niet zo vaak voor en wordt in Nederland en België vrijwel alleen bij vossen gezien. Deze parasiet komt voor op zelf geplukte bosvruchten en paddenstoelen uit Oost-Groningen, Zuid-Limburg en het midden en zuiden van Europa.

Toxoplasma gondii

Dit is een eencellige microscopische parasiet dat kan voorkomen in rauw vlees, tuinaarde en in de kattenbak. De parasiet kan zich alleen voortplanten in een katachtige.

Giardia lamblia en Cryptosporidium parvum

Deze parasieten komen voor in oppervlaktewater. Het wordt vooral in tropische gebieden gezien, maar komt ook voor bij ons. Het drinkwater in Nederland en België is veilig.

Haringworm

Dit kleine wormpje van slechts een paar centimeter groot, kan schade toebrengen in de darmen. Het kan voorkomen in haring, maar ook in andere vissoorten zoals tonijn, wilde zalm en makreel. In gekweekte zalm komt de parasiet niet voor.

Cyclospora cayatenensis

Deze parasiet is een eencellig diertje dat via de mond in de darmen terecht komt. Besmetting kan plaatsvinden door het eten van niet gewassen fruit of groente. Het komt met name voor op geïmporteerde groente en fruit uit tropische landen.

Het effect op de gezondheid

Vanuit de darmen kunnen parasieten zich vermenigvuldigen en zich verder het lichaam in beschadigen. Dit kan de hersenen, lever, spieren of andere organen aantasten. Klachten die veel voorkomen bij besmetting met een parasiet zijn: buikpijn, diarree, winderigheid, vermoeidheid, vochtophoping, koorts, jeuk, spierpijn en griepachtige verschijnselen. De klachten kunnen vaag zijn.

Risicogroepen

Mensen met een verminderde weerstand omdat ze bijvoorbeeld lijden aan een ziekte zoals HIV of chronische bronchitis, zijn een risicogroep. Dat geldt ook voor kleine kinderen en zwangere vrouwen. Een parasiet kan zelfs dodelijk zijn voor het ongeboren kind. Daarom wordt er afgeraden dat een zwangere vrouw de kattenbak verschoont. Er is een kans aanwezig dat zij besmet raakt met de parasiet Toxoplasma gondii.

Veiligheid

Vee dat in aanraking kan komen met besmette muizen, ratten, katten, vogels en vossen lopen meer risico om besmet te zijn. Pas daarom op met het eten van rauw vlees of vis. Zorg dat je vlees goed verhit tijdens het bakken en was fruit en groente voordat je het eet. Wanneer je in de tuin hebt gewerkt of de kattenbak hebt verschoond, was dan goed je handen. Verder kun je de volgende voedingsadviezen opvolgen:

• Neem geen rauwe melk en producten van rauwe melk zoals boter en zachte kaas
• Drink in het buitenland alleen uit de kraan als het is gekookt of veilig is
• Was je handen voor het koken van eten en na het aanraken van rauw vlees
• Ingevroren vlees voor minstens 2 dagen bij -12 graden zal parasieten doden
• Zorg voor een algehele goede hygiëne

Lees verder

• Parasiet leverbot: in Nederland vooral bij schapen
• Paratyfus door Salmonella besmetting
• Afrikaanse slaapziekte door vliegenbeet
• Parasieten: hoofdluis, lichaamsluis en schaamluis
• Hygiëne bij voedsel: verantwoordelijkheid van de consument