Hooikoorts: welke factoren hebben een invloed

Hooikoorts is een seizoensgebonden vorm van allergie en 10% van de Belgische bevolking heeft er last van. Deze allergie is op zich niet gevaarlijk, maar de typische symptomen kunnen erg vervelend zijn. Hooikoorts loop je niet zomaar op, want verschillende factoren hebben een invloed. Het seizoen speelt uiteraard een heel belangrijke rol, maar gras is toch de grootste boosdoener.

We spreken van hooikoorts

Als er allergische klachten ontstaan door stuifmeel of pollen. De klachten die gepaard gaan met hooikoorts ontstaan, doordat stuifmeelkorrels op het slijmvlies terecht komen en een heftige reactie ontketenen van het immuunsysteem. Dit systeem reageert op één of meerdere stoffen, allergenen genaamd. Een onschuldige stof wordt als lichaamvijandig beschouwd, waardoor het lichaam zich verweert door stoffen te produceren, die de invloed van de binnendringer ongedaan proberen te maken. Bij hooikoorts komt er in het lichaam onder andere histamine vrij en deze stof veroorzaakt verschijnselen (loopneus, niesbuien etc.) die erop gericht zijn de binnendringende allergenen af te voeren.

• Wat zijn de klachten
• Bloeiperiode: waar en wanneer
• Allergische reacties door bepaalde voedingsstoffen
• De belangrijkste soorten die hooikoorts veroorzaken
• Hooikoorts vermijden
• Hoe behandelen

Wat zijn de klachten

In 1928 gaf Dr. John Bostock deze benaming. De Engelse dokter had namelijk vastgesteld dat hij enkel last had van deze aandoening tijdens het hooiseizoen en voelde zich ook koortsig. De naam hooikoorts is echter misleidend, want deze allergie geeft niets te maken met hooi en er is meestal ook geen sprake van koorts.

Door de activatie van het immuunsysteem en de zwelling van het neusslijmvlies kan het lijken op een neusverkoudheid. Een branderig, jeukende of kriebelend gevoel in de neus en neus-keelholte kan voor flinke niesbuien zorgen. Je kunt eveneens last hebben van een loopneus en tranende, jeukende ogen. Door de zwelling van het slijmvlies kan de neus verstopt raken met hoofdpijn als gevolg. Soms kan stuifmeel ook hoest veroorzaken en de huid irriteren. Veel hooikoortslijders hebben ook last van reuk en smaakverlies en bij één op de drie patiënten kan er zelfs astma ontstaan.

Bloeiperiode: waar en wanneer

Het seizoen van hooikoorts verschilt van streek tot streek. Het piekseizoen is meestal van april tot september, maar de precieze bloeiperiode is zeer afhankelijk van het weer. Zo kunnen bomen, planten en grassen vroeger bloeien na een warme winter dan na een koude winter. Ook bloeien bomen vroeger dan grassen met als gevolg dat sommige mensen al vanaf februari hooikoortsklachten hebben. Stuifmeelproducerende planten bloeien relatief kort, maar veel mensen zijn allergisch voor meerdere soorten stuifmeel, waardoor de hooikoortsklachten vrij lang blijven duren. Het moment van de dag speelt ook een grote rol want s’morgens is er minder stuifmeel in de lucht aanwezig dan s’avonds en s’middags. Op het platteland en in de natuurgebieden is de concentratie stuifmeel dan weer veel hoger dan in de kustgebieden.

Weersomstandigheden

Planten, bloemen en bomen zijn afhankelijk van bestuiving van stuifmeel. Voor een succesvolle bestuiving moeten er grote hoeveelheden stuifmeel aangemaakt worden. Bij droog en zonnig weer met een lichte wind wordt stuifmeel massaal in de lucht uitgestort. Tijdens een flinke regenbui neemt de hoeveelheid stuifmeel sterk af. De lucht wordt als het ware schoongespoeld.

Allergische reacties door bepaalde voedingsstoffen

Hooikoortspatiënten hebben vaak last van bepaalde voedingsstoffen. Er moet wel een onderscheid gemaakt worden tussen producten die allergische reacties veroorzaken en producten die histamine in het lichaam vrijmaken.

Kunnen allergische reacties veroorzaken

• Dierproducten: melk, eieren, gevogelte, rund en varkensvlees.
• Groenten: rode bieten, wortels, maïs, ui, aardappel, erwten, pinda, soja en tomaat.
• Fruit: kiwi, sinaasappel, appel, ananas, banaan en aardbei.
• Graanproducten: haver, gerst, rogge en rijst.

Bevat histamine of maken histamine vrij in het lichaam

Rookworst, varkensvlees, garnalen, sardien, ansjovis, verse schaal en schelpdieren, verse eieren, spinazie, tomaat, zuurkool, avocado, aardbei, ananas, banaan, kiwi, bier, cider, cacao, chocolade, wijn, jenever, kaneel, vanille, kruiden en ijs.

De belangrijkste soorten die hooikoorts veroorzaken

Zeer sterk allergeen

• Grassen: van april tot en met september.

Sterk allergeen

• Berk: van maart tot en met juni.
• Bijvoet: van mei tot en met september.

Matig allergeen

• Weegbree en zuring;:van april tot en met augustus.
• Hazelaar en els: van januari tot en met april.

Weinig allergeen

• Wilg, es en populier: van februari tot en met mei.
• Rozen en eik: van april tot en met juni.
• Composieten: van april tot en met augustus.
• Brandnetel: van mei tot en met september.
• Melganzevoet: van juni tot en met september.

Hooikoorts vermijden

• Probeer om zo weinig mogelijk in contact te komen met de pollen door de kamers stofvrij te maken en ramen en deuren dicht te laten.
• Luister regelmatig naar het “pollennieuws” of kijk naar "teletekst".
• Als je op reis gaat naar het buitenland, bekijk dan de hooikoortsverwachtingen.
• Als je erop uit wilt, kies dan best voor een strandwandeling of berggebieden en vermijd parken, tuinen, velden, bossen en weilanden.
• Bescherm je ogen tegen de pollen met een zonnebril en wrijf niet in je ogen, want het zal verergeren.
• Niet picknicken of kamperen in de vrije natuur.
• Koop indien mogelijk een auto met een integrale pollenfilter.
• Het gras maaien doe je beter in de vroege ochtend.
• Vermijd huisdieren die van buiten komen.
• Vermijd bloeiende bloemboeketten in huis, pas geverfde oppervlakten, tabaksrook, huisstof en insecticiden.
• Laat gewassen kledij binnen drogen zodat ze pollenvrij blijven.
• Blijf vanaf het midden van de ochtend tot het einde van de middag zoveel mogelijk binnen omdat pollenconcentraties dan het hoogst zijn.

Hoe behandelen

Hooikoorts is tot op heden niet te genezen, maar de hooikoortsklachten zijn te behandelen met speciaal daarvoor ontwikkelde geneesmiddelen; antihistaminica. Antihistaminica voorkomen dat de ontstekingsbevorderende stoffen die voor de hooikoortsklachten verantwoordelijk zijn, in de slijmvliezen worden losgelaten.

Opgelet! Er bestaan veel soorten geneesmiddelen en sommige zijn verkrijgbaar zonder dokters voorschrift. Raadpleeg uw arts voor advies hieromtrent, want bepaalde producten zijn niet aangewezen tijdens een zwangerschap en borstvoeding.