Parkinson: de oorzaak en verschijnselen

Er is tot op heden nog een precieze oorzaak gevonden voor het ontstaan van de ziekte van Parkinson. Het is mogelijk dat er verschillende oorzaken zijn en dat deze met elkaar in verband staan. Hierdoor wordt er veelal gesproken over de mogelijke oorzaken van Parkinson. Wel is er meer bekend over een afbraakproces in een bepaald gebied van de hersenen, de 'zwarte kernen'. De ziekte van Parkinson brengt vele verschijnselen met zich mee, onder te verdelen in primaire en secundaire verschijnselen.

De mogelijke oorzaken

Zoals in de inleiding al is vermeld, is er nog altijd geen precieze oorzaak gevonden voor Parkinson. Wel hebben de zwarte kernen in de hersenen een grote rol bij het ontstaan van Parkinson. Deze hersenkernen zijn van groot belang voor het soepel verlopen van bewegingen. Wanner er zenuwcellen in deze kernen verdwijnen, wordt er niet meer genoeg dopamine aangemaakt voor het functioneren. Dopamine is een belangrijke stof die nodig is om zenuwimpulsen van de ene zenuwcel op de andere over te brengen. Bij een tekort aan dopamine wordt de soepelheid van de bewegingen dus belemmert. De onderzoeken die naar de zwarte kernen zijn gedaan, tonen tot nog toe het meeste bewijs als oorzaak van Parkinson. De achterliggende oorzaak is nog steeds niet bekend.

Omdat er geen direct aanwijsbare oorzaken zijn voor de ziekte van Parkinson, wordt er over de mogelijke oorzaken veel gespeculeerd. Het is met onderzoek aangetoond dat de ziekte van Parkinson vaker voor komt in geïndustrialiseerde landen dan in ontwikkelingslanden. Als oorzaak wordt hier vaak gedacht aan schadelijke invloeden vanuit de omgeving die Parkinson (bij daarvoor gevoelige mensen) kunnen bevorderen. Bij schadelijke invloeden vanuit de omgeving kan gedacht worden aan stoffen van landbouwvergiften en mijnen.

Er wordt ook wel eens gedacht dat spanning en stress een oorzaak is van de ziekte van Parkinson. Dit is echter niet waar, spanning en stress kan alleen de verschijnselen van de ziekte van Parkinson verergeren. Nog een vaak voorkomende gedachte over de oorzaak van de ziekte van Parkinson is erfelijkheid. Wanneer iemand in de familie aan de ziekte van Parkinson lijdt is het begrijpelijk dat andere familieleden zich gaan afvragen of deze ziekte al dan niet erfelijk is. Het kan voor komen dat de ziekte van Parkinson erfelijk is voor directe familie, maar die kans is erg klein. Vaak heeft iemand van zichzelf al aanleg voor de ziekte en speelt erfelijkheid een kleine tot geen rol in het krijgen van de ziekte.

Herkenning

De ziekte van Parkinson is moeilijk te herkennen, omdat veel verschijnselen van andere ziektes overeen komen met de verschijnselen van de ziekte van Parkinson. Meestal zijn de verschijnselen ook nog zo gering en onduidelijk, dat er in eerste instantie niet aan de ziekte van Parkinson wordt gedacht. De diagnose is in het begin dus moeilijk vast te stellen. Het is belangrijk om op bepaalde verschijnselen te letten die kunnen wijzen op de ziekte van Parkinson.

Primaire verschijnselen

De primaire verschijnselen zijn verschijnselen waar de Parkinsonpatiënt het meeste onder lijdt. Het gaat hier om de volgende verschijnselen: stijfheid (rigiditeit), het beven van de ledematen (tremor) en bewegingstraagheid (bradykinesie).

Bij rigiditeit is er sprake van stijfheid over het hele lichaam. Bewegingen moeten met meer concentratie en moeite worden uitgevoerd. Er is sprake van een verminderd uithoudingsvermogen, wat ervaren kan worden als krachtverlies of spierzwakte. Tremor is een van de meest opvallende verschijnselen. Het beven is vaak te merken aan de handen, maar kan ook bij andere ledematen voorkomen. In rust is het beven het ergst, bij een aanspanning van een spier om iets de doen is het beven stukken minder. Bradykinesie uit zich vooral in de houterige bewegingen. De persoon met Parkinson weet wel hoe de beweging moet worden uitgevoerd, maar het lukt gewoonweg niet. Bradykinesie kan zich uiten in overbeweeglijkheid of juist in een blokkering.

Secundaire verschijnselen

Er kunnen allerlei klachten ontstaan in de loop van de tijd bij een Parkinsonpatiënt. De meeste van deze klachten zijn algemeen voor een Parkinsonpatiënt. Een aantal voorbeelden van secundaire verschijnselen zijn: spraakproblemen, klachten aan de longen en het hart, slikproblemen, speekselvloeden, schilferige en vette huid en klachten aan het maag-darmkanaal. Nog een bekende verschijnsel is het handschrift. Wat eerder nog goed leesbaar was, is nu veranderd in een klein, bibberig en vaak onleesbaar handschrift.

Fysiek heeft een Parkinsonpatiënt heel wat verschijnselen en klachten, maar de intellectuele vaardigheden zijn vaak nog goed in tact. Denken en begrijpen kan een Parkinsonpatiënt nog uitstekend, maar dit kan niet duidelijk naar voren komen door de spraakproblemen en de niet aansluitende lichaamstaal hierbij. Ondanks dit onduidelijk gebruik van spraak en lichaam is het wel belangrijk om de patiënt te blijven betrekken bij het dagelijks leven. De hersenen hebben veel stimulansen nodig.