De oorzaken, symptomen en behandeling van een hersenbloeding

Per dag worden ongeveer 25 mensen getroffen door een hersenbloeding. Wat is een hersenbloeding? Hoe ontstaat een hersenbloeding? Hoe herkent men een hersenbloeding en dus een beroerte? Wat is het verschil tussen een hersenbloeding, herseninfarct en TIA? Wat zijn de oorzaken van een hersenbloeding? Wat zijn de gevolgen van een hersenbloeding? Hoe diagnosticeert en behandelt men een hersenbloeding? En wat kan je doen om een hersenbloeding te voorkomen? Al deze vragen en meer worden behandeld in onderstaand artikel.

Over hersenbloeding

Een hersenbloeding ontstaat op het moment dat een bloedvat in de hersenen kapot gaat. Een deel van het hersenweefsel sterft na de hersenbloeding af, omdat het wordt overspoeld met rode bloedcellen en plasma-eiwitten. Een hersenbloeding wordt in de volksmond ook wel een beroerte genoemd. Een beroerte omvat alle ongelukken die voor kunnen komen in bloedvaten van de hersenen en is dus overkoepelende naam.

Elk jaar krijgen 47.000 mensen een beroerte. Dat zijn 126 mensen per dag. 80% van deze beroertes is een herseninfarct en de andere 20% is een hersenbloeding. Dagelijks worden er dus ongeveer 25 mensen getroffen door een hersenbloeding.

Hersenbloeding, herseninfarct en TIA

De gevolgen van een herseninfarct en hersenbloeding zijn nagenoeg gelijk. De uitvalsverschijnselen komen overeen. De oorzaak van beide is heel anders. Waar bij een hersenbloeding de oorzaak een scheurtje in het bloedvat is, is bij een herseninfarct de oorzaak een verstopt bloedvat.

Een TIA - afkorting van Transient Ischemic Attack - is in feite een kortdurende herseninfarct. De klachten verdwijnen na een dag. Mocht dit niet het geval zijn, dan is er toch sprake van een herseninfarct. Bij een TIA is het bloedvat tijdelijk afgesloten. Dit kan komen voor slagaderverkalking of door hartritmestoornissen.

Ontstaan van een hersenbloeding

De hersenen van een mens liggen goed beschermd in de schedel. Daarom komt het niet vaak voor dat een bloeding in het hoofd een hersenbloeding veroorzaakt.
Om de hersenen liggen drie vliezen:

• Zachte hersenvlies (pia mater)
• Spinnenwebvlies (arachnoidea)
• Harde hersenvlies (dura mater)

De bloedvaten lopen in de ruimte tussen het zachte hersenvlies en het spinnenwebvlies. Deze ruimte wordt ook wel de subarachnoïdale ruimte genoemd.

Hersenbloedingen kunnen op twee plekken voorkomen:

• Rond de hersenen (subarachnoïdale bloeding)
• In de hersenen (intracerebrale bloeding)

Oorzaken van een hersenbloeding

De oorzaken van een hersenbloeding kunnen worden onderverdeeld naar de plek waar de hersenbloeding voorkomt.

Subarachnoïdale bloeding

Een subarachnoïdale bloeding vindt plaats rond de hersenen. Zoals de naam al doet vermoeden vindt de bloeding plaats in de subarachnoïdale ruimte, de ruimte tussen het zachte hersenvlies en het spinnenwebvlies. De oorzaak van dergelijke bloeding is bijna altijd een gescheurde aneurysma. Een aneurysma is een uitstulping van een bloedvat. Deze uitstulping groeit naarmate de tijd vordert steeds verder door. Je kunt het vergelijken met een ballonnetje. Hoe groter de druk in de bloedvaten (bloeddruk), des te eerder knapt het ballonnetje en krijg je een hersenbloeding. Ook slagaderverkalking kan het groeiproces van de aneurysma versnellen.

Intracerebrale bloeding

Bij een intracerebrale bloeding is er sprake van een bloeding in het hersenweefsel zelf. Deze vorm van hersenbloeding komt het meeste voor en treedt vaak spontaan op. Een hoge bloeddruk is de belangrijkste oorzaak voor deze vorm van hersenbloeding. Maar naast de aanwijsbare redenen, kan er bij een intracerebrale bloeding ook sprake zijn van geen aanwijsbare redenen. Dit is bijvoorbeeld het geval als men langdurig een hoge bloeddruk of suikerziekte.

Symptomen van een hersenbloeding

De verschijnselen van een beroerte zijn ongeacht de soort (hersenbloeding, herseninfarct of TIA) altijd gelijk. De volgende signalen kunnen wijzen op een beroerte en dus op een hersenbloeding:

• Een mond die scheef staat.
• Een arm of been die verlamd is.
• De persoon spreekt onduidelijk en komt niet meer uit zijn woorden.

Om erachter te komen of iemand een hersenbloeding - en dus een beroerte heeft - kan de zogenaamde FAST-test worden gedaan. FAST staat voor Face-Arm-Speech-Time, waarvan de eerste drie woorden hierboven al staan. Met Time (tijd) wordt bedoeld dat men bij het slachtoffer moet achterhalen hoelang de klachten al bezig zijn.

Andere verschijnselen zijn stevige hoofdpijn en verminderd zicht- en loopvermogen. Herkent u een van deze verschijnselen, dan is het van belang om direct actie te ondernemen. Bel meteen 112 en wacht niet af of het misschien toch een TIA is. Een snelle behandeling is namelijk cruciaal voor het herstel. Laat daarnaast het slachtoffer met rust en zorg dat hij of zij zich niet onnodig hoeft in te spannen. Houd het slachtoffer in de gaten door regelmatig ademhaling en bewustzijn te controleren.

Gevolgen van een hersenbloeding

De gevolgen van een hersenbloeding zijn bijna altijd hetzelfde als die van een hartinfarct. De ernst hangt af van het deel van de hersenen dat is beschadigd en in hoeverre de behandeling aanslaat. Een van de belangrijkste gevolgen van een hersenbloeding zijn verlammingen. Hersenen sturen de spieren in ons lichaam aan. Als een deel van de hersenen is aangetast, dan kunnen de corresponderende spieren niet meer worden aangestuurd. Dit heeft verlammingen tot gevolg. Naast verlammingen kan men ook een verlies van loopcontrole en spraakcontrole hebben. Men loopt moeilijk, omdat de aansturing van het lichaam niet meer goed verloopt of men heeft moeite met praten. In het laatste geval is het taalcentrum beschadigd. Het gedrag van de persoon kan ook heel erg veranderd zijn, evenals de persoonlijkheid.
Hieronder staan de meestvoorkomende gevolgen van een hersenbloeding:

• Spraakstoornissen (men kan de juiste woorden niet meer vinden, heeft een scheve mond)
• Taalstoornissen (men kan de woorden niet meer vinden, begrijpt de taal niet meer, kan niet meer lezen)
• Moeite met lopen
• Moeite met aansturen van de arm
• Verlamming van been of arm
• Tastzintuigen zijn aangetast (met ervaart warm en koud niet meer)
• Zichtstoornissen (deel van gezichtsveld valt weg)
• Verandering in gedrag (banger, onzekerder, impulsief)
• Verandering in persoonlijkheid (depressief, dement, emotioneler, agressiever, meer geprikkeld

Diagnose en behandeling van een hersenbloeding

Bij aankomst in het ziekenhuis wordt direct een CT-scan gemaakt. Hier kan men de diagnose stellen - en zo kijken of er daadwerkelijk sprake is van een hersenbloeding - en stelt men de grootte van de schade vast. Het bewijs wordt uiteindelijk geleverd door vaatonderzoek in de hersenen. Dit wordt ook wel angiografie genoemd.

Als de oorzaak van de hersenbloeding een aneurysme is geweest, dan tracht men de hersenbloeding te behandelen met een operatie. Deze operatie dient zo snel mogelijk plaats te vinden. Bij de operatie zoekt met de plaats van het gescheurde bloedvat op en wordt het bloedvat dichtgemaakt. Doel van deze operatie is om de kans op herhaling te verkleinen. Bij de CT-scan kan men ook andere verwijde bloedvaten zien. Deze aneurysma's kunnen dan op twee manieren worden behandeld:

• Coilen
• Clippen

Coilen

Bij deze behandeling brengt men een katheter in de lies in. Een katheter is een dun buisje die in de bloedbaan wordt gebracht. Via dit buisje brengt men vervolgens spiraaltje omhoog die de aneurysma's in de hersenen moeten opvullen. Deze opvulling moet ervoor zorgen dat ze niet meer kunnen barsten.

Clippen

De andere behandeling heet clippen. Hierbij wordt er een klemmetje (clip) op het betreffende bloedvat geplaatst door via de schedel binnen te treden. Dit klemmetje voorkomt dat er bloed in de aneurysma's komt.

Als er geen aanwijsbare oorzaak is van de hersenbloeding, dan is er ook geen behandeling. Er kan bijvoorbeeld wel worden geadviseerd dat men gezonder moet gaan eten en moet gaan stoppen met roken en drinken, maar dit zijn indirecte maatregelen.

Voorkomen van een hersenbloeding

Een hersenbloeding is nooit geheel te voorkomen. Echter door gezond te eten verkleind men wel de kans op een hersenbloeding. Gezond eten verlaagt de bloeddruk en een hoge bloeddruk is een van de belangrijkste oorzaken van een hersenbloeding. Daarnaast is stoppen met roken en matigen met alcoholgebruik ook bevorderlijk voor het voorkomen van een hersenbloeding. Houd daarnaast het glucosegehalte en de bloeddruk regelmatig in de gaten en blijf voldoende bewegen. Vooral als men de veertig is gepasseerd, dient men alerter te zijn en meer controles op het lichaam uit te voeren.