Beroerte en kansen op herstel

Elk jaar krijgen ongeveer 40.000 mensen in Nederland een beroerte. Dat is een plotselinge onderbreking van de zuurstoftoevoer naar de hersenen. Twintig procent daarvan overlijdt binnen 1 jaar, maar iedere minuut tijdwinst bij de herkenning van een beroerte vergroot de kansen op herstel. Herkennen van een beroerte is moeilijk. Vaak lijken de symptomen onschuldig, maar schijn bedriegt. Een beroerte komt zelden plotseling. Bij veel patiënten die een beroerte kregen, traden vooraf één of meer van de volgende symptomen op. Korte verlamming in het gezicht (mondhoek, ooglid), dubbel zien, erge hoofdpijn die anders aanvoelt dan normaal, spraakstoornissen, kortstondige desoriëntatie, duizeligheid en onzeker bij het lopen of plotseling vallen. Ook als dergelijke waarschuwingssignalen maar één of twee uur aanhouden en dan weer verdwijnen moet men niet aarzelen en 112 bellen. Als er een vermoeden van beroerte is, moet de patiënt zo snel mogelijk naar een kliniek worden gebracht.

Wat is een beroerte?

Een beroerte (ook wel herseninfarct of CVA genoemd) is een plotseling optredende stoornis in de bloedsdoorstroming van de hersenen waarbij zenuwcellen afsterven. De omvang van een beroerte hangt ervan af hoe groot het gebied in de hersenen is waarin de zenuwcellen afsterven en voor welke functies die nodig zijn.

Herseninfarct, hersenbloeding of TIA

Dagelijks worden ruim 100 mensen in ons land getroffen door een beroerte. Bij 80% daarvan gaat het om een herseninfarct, de andere 20% heeft een hersenbloeding. Een TIA (Transcient Ischemic Attack) kan men zien als een beroerte van voorbijgaande aard, maar het kan wel een voorbode zijn van een beroerte. Ofschoon de symptomen van een TIA doorgaans weer snel verdwijnen, is het ook ingeval van een TIA van groot belang om zo snel mogelijk een (huis)arts te raadplegen.

Signalen van een beroerte herkennen met de FAST-test

Voor mensen die geconfronteerd worden met een beroerte is snel ingrijpen essentieel voor de mogelijkheden van herstel. Signalen van een beroerte kunnen in 3 simpele stappen worden herkend door middel van een FAST-test( wat staat voor voor Face, Arm, Speech en Time ):

• gezicht: vraag de patiënt om te lachen en let erop of de mond scheef staat;
• armen: vraag de patiënt om beide armen gelijktijdig naar voren te steken en de handpalmen naar boven te draaien; Let er daarbij op of bijvoorbeeld één arm wegzakt;
• spraak: let erop of de patiënt onduidelijk spreekt.

Probeer er bovendien achter te komen wanneer de klachten begonnen zijn. Elke minuut telt als het gaat om de mogelijkheid tot trombolyseren. Dat trombolyseren heeft nut als het gebeurt binnen 4,5 uur nadat iemand een beroerte heeft gehad. Hoe sneller, hoe beter.

Wat is trombolyseren?

Trombolyseren is de behandeling bij uitstek bij een herseninfarct, maar het moet wel binnen 4,5 uur plaatsvinden want daarna kan het niet meer. Na afloop van een trombolyse worden patiënten op de Stroke Care Unit (SCU) bewaakt en kan men meteen reageren op mogelijke veranderingen. Trombolyse houdt in dat de bloeddoorstroming in het aangetaste gebied wordt hersteld door middel van een krachtig bloedverdunnend middel.

Zoals gezegd, een trombolyse heeft alleen effect binnen 4,5 uur na het ontstaan van een herseninfarct. Het is daarom van cruciaal belang dat artsen, patiënten en hun verwanten de symptomen tijdig herkennen en snel handelen.

Wat doen bij tekenen van een beroerte?

Op het belang van de FAST-test kan niet genoeg worden gehamerd. Die maakt de symptomen waarop men alert moet zijn direct duidelijk. Bij voortekenen van een beroerte is het van levensbelang om dat meteen te melden via 112 of bij de huisarts of huisartsenpost.

Vanaf dat moment wordt direct een hele keten van zorgverleners ingeseind: huisartsen, verpleegkundigen, ambulancepersoneel, maar ook doktersassistentes. Die laatsten krijgen immers als eerste de patiënt aan de lijn en moeten dan de situatie beoordelen. In het gehele traject is alles erop gericht om tijd te winnen. Als je er niet op tijd bij bent, zit je in de ellende voor de rest van je leven.

Meer weten over een beroerte en de kansen op herstel?

Wie meer wil weten over zaken als een beroerte en de mogelijkheden voor herstel zal zeker iets van zijn gading vinden op de website van Gezondheidsplein.nl. Die website heeft zich in de afgelopen jaren gemanifesteerd als vindplek van betrouwbare medische informatie over nagenoeg elk aspect van onze gezondheid, en dát geschreven in voor leken zeer begrijpelijke taal.