Zeequiz of naar zee voor dementerenden in verpleeghuis

Veel ouderen met dementie kunnen niet meer met een uitstapje mee. Weliswaar organiseren zorgcentra en verpleeghuizen dagjes uit, maar dat kan maar voor een beperkt aantal dementerenden worden gerealiseerd. Veel mensen met bijvoorbeeld Alzheimer of vasculaire dementie, zijn ook echt te ziek om bijvoorbeeld nog eens naar het strand te gaan. Sommige mensen met een hersenbeschadiging door dementie, kunnen ook slecht van hun vaste plek af. Dat maakt hen bang. Daarom kan een activiteit, georganiseerd door welzijnsmedewerkers, een alternatief zijn. Een quiz kan stimulerend zijn, ontspannend en kan prettige herinneringen oproepen.

Uitstapjes voor mensen met dementie

Een dagje uit, of meestal maar een dagdeel uit, zit er voor veel ouderen met dementie niet in. Daarvoor zijn veel redenen: sommige daarvan hebben te maken met de demente bejaarden op zich. Andere redenen vinden hun oorsprong in de zorg. Tot slot zijn er nog moeilijkheden te overwinnen waar het de uitjes zelf betreft.

Beperkingen voor uitgaan vanuit de patiënten zelf die een vorm van dementie hebben, zijn

• De dementerenden zijn hoogbejaard en hebben daardoor een beperkte energie
• Mensen met dementie leven in een chaotische wereld: dit kost veel (extra) energie
• Veel demente bejaarden hebben ook lichamelijke beperkingen die het uitgaan belemmeren
• Sommige dementerenden kunnen moeilijk van hun vaste plek af: zij raken daardoor nog meer in de war
• Voor mensen met dementie die de gehele dag op bed liggen, is bijna nooit passend vervoer

Beperkingen voor dagjes uit voor mensen met dementie vanuit de zorg:

• Een zorgcentrum of verpleeghuis moet kunnen beschikken over een goede rolstoelbus
• Op de bus is een ervaren chauffeur nodig die in staat is de rolstoelen goed vast te zetten
• Er moet een personeelslid vanuit de zorg mee vanwege de kwetsbare gezondheid van de ouderen
• Ook moet er een activiteitenbegeleider mee, die het uitje in zijn totaal moet kunnen begeleiden
• Tot slot moeten er genoeg begeleiders zijn om mensen met een rolstoel te kunnen duwen
• Er moeten voldoende financiële middelen zijn

Beperkingen bij de toeristische uitstapjes zelf

• Een gelegenheid (restaurant, museum) moet goed toegankelijk zijn voor rolstoelers
• Een uitgaansgelegenheid moet goed bereikbaar zijn met een rolstoelbus: niet ver weg en met de optie om voor de deur te parkeren
• De te bezoeken organisatie moet een rolstoeltoilet hebben
• De organisatie of instelling moet goed aansluiten bij de mogelijkheden en belangstelling van de dementen

Conclusie over het uitgaan voor dementerenden en alternatieven

Moet daarom alles wat met uitgaan te maken heeft maar geschrapt of vermeden worden? Nee, natuurlijk niet. Wat haalbaar is, gezien de bovenstaande beperkingen, moet met beide handen aangegrepen worden. Wie naar zee kan, moet vooral naar zee, met inzet van de zorg en vrijwilligers. Maar voor wie niet mee kan, moeten alternatieven worden aangeboden. Zo is het heel goed mogelijk een leuke ochtend voor dementerenden te verzorgen rond het thema 'de zee'. Met een quiz, voorwerpen, afbeeldingen, muziek en lekkers. Daarom vindt u hieronder een quiz over de zee, op maat voor de dementen.

Quizvragen en quizantwoorden over de zee voor mensen met bijvoorbeeld Alzheimer

1. Is het water van de zee zoet of zout? Zout.
2. Hoe heet de zee tussen Nederland en Engeland? De Noordzee.
3. Welke vis wordt veel gevangen door Nederlandse vissers? Kabeljauw, schel, schol, haring.
4. Kunt u de naam van een Waddeneiland noemen? Vlieland, Terschelling, Texel, Schiermonnikoog, Ameland.
5. Wat is een Waddeneiland? Tussen deze eilanden en de kust, valt de bodem van de zee gedeeltelijk droog.
6. Waar liggen de Nederlandse Waddeneilanden? Boven Nederland.
7. Is het bij vloed hoog water of laag water? Hoog water.
8. Wat is wadlopen? Bij eb te voet de bodem van de zee tussen de kust en de waddeneilanden oversteken.
9. Wat is het doel van een vuurtoren? Door middel van licht de weg wijzen aan schepen.
10. Wat vind je op het strand? Zand, schelpen, krabben, kwallen, afval.
11. Wat doet een jutter? Een jutter raapt aangespoelde voorwerpen op van het strand.
12. Noem eens een beroemde Nederlandse jutter? Sil de strandjutter (boek van Cor Bruijn).
13. Hoe heet een boot die drenkelingen uit het water haalt? Reddingsboot.
14. Welke vis / vissen zijn levensgevaarlijk? Haaien.
15. Hoe heet het beest dat in de zee leeft, soms op strand wordt gevonden en doorzichtig is? Kwal.
16. Wat gebeurt er als je een kwal aanraakt? Dan kun je jeuk en pijn krijgen.
17. Welke zee heeft een kleur in zijn naam? De Rode Zee, Zwarte zee, Gele zee.
18. Wat doet een veerboot? Heen en weer varen bijvoorbeeld tussen het vaste land en de waddeneilanden.
19. Wat is de Brandaris? Een vuurtoren (op Terschelling).
20. Wat is flessenpost? Een opgerolde brief in een afgesloten fles in zee gegooid.
21. Welke dieren worden opgevangen in Pieterburen? Zeehonden.

Extra’s die een quiz over de zee meer doen lijken op een uitstapje naar zee

• liedjes draaien en beluisteren over de zee (Varen, varen over de baren...; Opa kijk ik vond op zolder...)
• zeemuziek draaien: denk aan cd's met zeegeluiden en synthesizer muziek
• lekkers dat mensen doen denken aan zee en strand: haringhapjes, zeebonbons, een patatje met
• afbeeldingen van zee en strand: boten, mensen op het strand, windscherm, emmer en schepje, de golven, de duinen, vuurtoren
• voorwerpen die met de zee verbonden zijn: schelpen, badpakken, een strandbal, zonnebrandolie

Conclusie over uitstapjes voor cliënten met dementie en eventuele alternatieven

Gezien allerlei beperkingen voor patiënten die dementeren om uit te gaan, al is het maar een dagje naar het strand, zijn vaak moeilijk realiseerbaar en maar voor een klein aantal van hen haalbaar. Alternatieven, zoals een quiz over de zee, zeker als deze met een aantal extra’s wordt gespeeld, moeten met beide handen worden aangegrepen.

Lees verder

• Zeeliederen voor ouderen met dementie
• Hollandse sagen: De zeemeermin van Westenschouwen (Zeeland)
• Zomerliedjes voor dementerende ouderen
• Zomerverhalen en zomergedichten aan dementen voorlezen
• Zomerquiz: brainjoggen voor dementerenden