Abces zelf behandelen

Een abces komt op meerdere plaatsen en met verschillende oorzaken voor: in de buik, aan een tand of kies, bij de ziekte van cröhn, abcessen kunnen in elk orgaan en overal op het lichaam ontstaan. Belangrijker is wat de oorzaak hiervan is. Kan je een abces zelf doorprikken of behandelen en wanneer moet je ermee naar een arts?

Wat is een abces en hoe kom je eraan?

Een abces ontstaat vaak door een infectie die veroorzaakt is door bacteriën. Het lichaam maakt een abces aan, een holte die niet lichaamseigen is. In deze holte wordt etter oftewel pus opgeslagen. In etter bevinden zich voornamelijk dode bacteriën, witte bloedcellen en soms ook afgestorvenen weefselcellen. De kleur van etter is wit tot geel. Een abces kan zich overal vormen. Bekende voorbeelden zijn:

• Boven een tand of kies wanneer de wortelpunt ontstoken is.
• Abces aan de borstklier bij moeders die borstvoeding geven.
• Abces aan de buik: bij ontstekingen in de buikholte.
• Abcessen aan of in het oor, neus, mond, keel, geslachtsorganen.
• Huidabcessen zoals een steenpuist.

Een bult boven kies of tand

Abcessen in de mondholte komen vaak voor. De meest geziene maar ook gevreesde abces is die boven een tand of kies, ter hoogte van de wortel. In de meeste gevallen gaat het hier om een ontstoken wortelpunt. Een ontstoken wortelpunt ontstaat als gevolg van een bacteriële infectie. Dit begint meestal met cariës (een gaatje) in de tand of kies. Bacteriën dringen via het gaat de tand binnen en veroorzaken een ontsteking aan het pulpaweefsel (levend weefsel binnenin de tand). Wanneer dit weefsel afsterft, krijgen bacteriën vrij spel om nog verder door te dringen. Een ontsteking aan de wortelpunt is dan het gevolg. Wanneer een wortelpuntontsteking niet behandeld wordt, zal dit uiteindelijk tot verlies leiden van de tand of kies, en in het slechtste geval tot verlies van de daarnaast gelegen tanden of kiezen.

Het abces dat ontstaat ligt vaak ter hoogte van de wortelpunt, maar kan ook tussen twee tanden of kiezen gelegen zijn. Er kan pus uit het abces komen dat een vieze smaak geeft. Overigens kan er ook een bultje of puistje ter hoogte van de wortelpunt ontstaan zonder dat hier sprake is van een abces. De tandarts kan direct beoordelen of het om een abces gaat of om een onschuldig bultje.

Abces in de buik

Nog een veel voorkomende en favoriete plaats voor abcessen: de buik. In de buikholte bevinden zich verschillende organen zoals de maag, de dikke darm en de dunne darm. Meestal ontstaat een buikabces als gevolg van een buikvliesontsteking. Het buikvlies omgeeft de organen in de buikholte. Ook aan de dikke darm en aan de blindedarm kan een abces ontstaan. Waar het abces zich ook bevindt binnen de buikholte, de verschijnselen zijn vaak hetzelfde:

• Buikpijn
• Koorts
• Lusteloos en gebrek aan eetlust

Een abces moet ontdaan worden van de etter. Dit kan natuurlijk niet zomaar en dus is er een operatie nodig. De buikholte wordt hierbij goed gespoeld. In sommige gevallen is het mogelijk om een drain aan te leggen, waardoor het abces leegmaakt kan worden. Een operatie is dan niet nodig. Vaak wordt er nog een antibioticakuur voorgeschreven of andere medicijnen om de ontsteking te laten verdwijnen. In de meeste gevallen geneest het ontstoken orgaan en verdwijnt het abces. Deze wordt vanzelf kleiner en opgeruimd door het lichaam. Er kan een litteken achterblijven.

Zelf behandelen

Kan je een abces zelf behandelen? Ja en nee. Een abces in het lichaam zoals in de buik is niet zelf te behandelen, dit zal echt door een arts moeten gebeuren. Een abces aan de huid is alleen zelf te behandelen mits men weet waar men mee bezig is. Het abces moet geopend worden met een mes of scherp puntig voorwerp zodat de etter rijkelijk kan afvloeien. Een klein gaatje in het abces laat de etter onvoldoende afvloeien. Het verwijderen van etter is bevorderlijk voor de genezing. De arts maakt een snee in het abces en knijpt het abces vervolgens helemaal leeg. Dit is best pijnlijk maar wel nodig. Daarna zal de ontsteking snel genezen en het abces verdwijnen.

Wie zelf het abces wil behandelen moet hier zeer voorzichtig mee zijn. In het slechtste geval ontstaat er een bloedvergiftiging die vrij snel kan optreden. Ga dus niet zomaar zelf in een abces prikken maar laat dit onder steriele omstandigheden over aan een vakkundige. Deze kan tevens antibiotica voorschrijven indien dit nodig is.

Een tandabces zelf behandelen is niet mogelijk: het abces kan dan wel opengesneden worden, de ontsteking aan de wortelpunt blijft bestaan. Dit komt omdat de bacteriën diep in de wortel verstopt zitten.