Beroepsziekten en het beleid

Hoewel er verschillende definities voor bestaan wordt onder beroepsziekten algemeen aangenomen dat dit, zoals de term al aangeeft, ziekten zijn die ontstaan zijn door het uitoefenen van een bepaald beroep. Die ziekten worden veroorzaakt door een of andere omstandigheid tijdens de arbeid en zouden er niet geweest zijn als de werkzaamheden niet uitgevoerd waren. Helaas lijden velen aan een of andere vorm van beroepsziekte maar een organisatie als het NCvB doet er alles aan dit in de toekomst te verminderen wat begint met signaleren en registreren van beroepsziekten.

Beroepsziekten melden aan NCvB

Jaarlijks wordt een aantal tienduizenden beroepsziekten gemeld aan het NCvB (Nederlands Centrum voor Beroepsziekten) maar er doen zich naar schatting een veel groter aantal beroepsziekten voor dan die meldingen. Het melden van beroepsziekten aan het NCvB is sinds 1999 verplicht maar het aantal meldingen lijkt slechts een topje van de ijsberg. Initiatieven van het ministerie en de Arbo-diensten en het wijzen op de verplichting zouden het aantal meldingen realistischer moeten maken. Overigens kunnen artsen beroepsziekten eenvoudig digitaal melden. Hoe meer artsen dit doen hoe vollediger het overzicht en ook kunnen dan nieuwe beroepsziekten worden opgespoord.

Financiële schade bij arbeidsongeschiktheid door beroepsziekten

Naast veel persoonlijk leed gaan met beroepsziekten ook hoge maatschappelijke kosten gepaard en dat terwijl er door goede preventie en zorg veel ziektegevallen voorkomen hadden kunnen worden. Ook kan de financiële schade voor slachtoffers van beroepsziekten groot zijn door arbeidsongeschiktheid. Door de strengere regels ten aanzien van arbeidsongeschiktheid kan verwacht worden dat het aantal claims voor financiële tegemoetkoming, dat bij werkgevers wordt neergelegd, zal stijgen.

Soorten aandoeningen

Onder beroepsziekten vallen werkgebonden ziekten die betrekking hebben op:

• Het bewegingsstelsel
• Psychische stoornissen
• De huid
• De ademhalingswegen
• Gehoorstoornissen
• Het zenuwstelsel
• Infecties

Ziekten die met het bewegen te maken hebben en gehoorstoornissen behoren tot de meest gemelde beroepsziekten.

Indeling in drie groepen

Niet bij iedereen die een ziekte heeft opgelopen is even duidelijk aan te geven dat de ziekte met het werk te maken heeft. Aan de hand van de mate waarin een verband met het werk kan worden gelegd zijn de beroepsziekten in drie groepen in te delen.

1. Klassieke beroepsziekten: Hier onder vallen die ziekten waarbij duidelijk kan worden aangegeven dat ze ontstaan zijn vanuit het werk. Tot de klassieke beroepsziekten behoren onder meer longvlieskanker of buikvlieskanker veroorzaakt door asbest en astma door bepaalde stoffen waarmee gewerkt is.
2. Werkgebonden aandoeningen: Dit zijn aandoeningen waarbij wel een relatie met het werk gelegd kan worden maar waarbij ook andere oorzaken van invloed kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn overspannenheid en rugklachten waarbij ook privé-omstandigheden een rol kunnen spelen.
3. Overige aandoeningen: Bij deze aandoeningen is geen duidelijk verband aan te geven met het werk maar wordt wel geconstateerd dat ze in bepaalde beroepen vaker voorkomen. Voorbeelden zijn hartaandoeningen en vaataandoeningen bij werknemers die in ploegendienst werken.

Nieuwe beroepsziekten

Aan de lijst met beroepsziekten worden nog steeds nieuwe ziekten toegevoegd. Meestal zijn dat eigenlijk reeds bestaande ziekten maar die als nieuw worden aangerekend omdat ze zijn ontstaan door veranderingen in de arbeidsomstandigheden. Tot de nieuwe beroepsziekten behoren bijvoorbeeld aandoeningen waarbij sprake is van overbelasting van zintuigen in combinatie met overbelasting van de psyche ontstaan door verhoogde werkdruk.

Nederlands Centrum voor Beroepsziekten

Het NCvB is een landelijk instituut voor arbo-professionals (voornamelijk bedrijfsartsen) maar ook beleidsmakers, overheid, werkgevers en werknemers kunnen gebruik maken van het NCvB.
De taken van het NCvB zijn:

• Signaleren en registreren van beroepsziekten.
• Informatie geven met cijfers, documentatie, diagnostiek, signalen en nieuws.
• Informatie geven over beroepen, branches en risicofactoren.
• Ontvangst van meldingen van beroepsziekten door bedrijfsartsen en arbodiensten.

Het NCvB wil de kennis over beroepsziekten toegankelijk maken voor de doelgroepen door middel van de website www.beroepsziekten.nl met informatie over beroepsziekten en richtlijnen. Ook kunnen vragen gesteld worden via een helpdesk en wordt voorlichting en nascholing verzorgd. Er verschijnt elk kwartaal een Nieuwsbrief alsmede publicaties in verschillende tijdschriften.

Lees verder

• Arbocatalogus en veilig en gezond werken
• Arbocatalogi en streven naar meer