Hamerteen, klauwteen en correctie

Een hamerteen en een klauwteen zijn twee afwijkingen aan de teen waardoor deze er gekromd uitziet. Niet alleen is dit minder mooi, een hamerteen of een klauwteen geeft vooral pijnklachten. Er kunnen ook likdoorns ontstaan die ondanks verwijderen telkens weer terug keren. Veel mensen hebben last van een van deze afwijkingen, soms als gevolg van een onderliggende ziekte als diabetes en reuma. Gelukkig zijn er diverse manieren van behandeling.

Wat is een hamerteen?

Een hamerteen wordt ook wel eens klauwteen genoemd. Toch klopt dit niet, want een klauwteen is iets anders dan een hamerteen. In dit artikel bespreken we beiden apart. De Latijnse benaming voor hamerteen is Digitus malleus. Het is een misvorming van de teen waarbij het topje van de teen, ook wel het eindkootje genoemd, recht naar beneden wijst. Een hamerteen komt veel voor onder de bevolking. Vroeger werd een hamerteen verholpen door een gat in de schoen te knippen, waardoor de teen meer ruimte kreeg. Tegenwoordig is een hamerteen goed te behandelen.

Hamerteen herkennen

Een hamerteen komt niet aan de grote teen voor maar aan de kleine tenen. De teen bevat drie kootjes, met daartussen gewrichtjes zodat de kootjes ten opzichte van elkaar gebogen kunnen worden. Bij een hamerteen is het gewricht tussen het eerste en het tweede kootje gedwongen gebogen. De top van de teen, het eindkootje, wijst hierdoor recht naar beneden. Hierdoor ontstaan er makkelijk pijnlijke likdoorns aan de top van de teen (het laagste punt) en aan de bovenzijde (het hoogste punt). Deze likdoorns kunnen verwijderd worden maar komen altijd weer terug. Dit wordt veroorzaakt door wrijving en druk op het bot of gewricht. Een likdoorn is een naar binnen gegroeide eeltplek. Een likdoorn wordt ook wel eksteroog genoemd.

Vaak wordt een hamerteen gezien bij diabetes of reuma, maar kan ook ontstaan als gevolg van ouderdom. Een andere oorzaak kan bij de grote teen liggen. Wanneer deze scheef staat en de naastliggende teen verdrukt, kan deze uiteindelijk krom trekken. Een aangeboren afwijking kan ook de oorzaak zijn. Deze afwijking hoeft niet altijd direct zichtbaar te zijn bij de geboorte maar kan ook later tijdens de loopfase ontstaan.

Symptomen van een klauwteen

Een klauwteen ziet er net even anders uit dan een hamerteen. Net als bij een hamerteen is het gewricht tussen het eerste en tweede kootje gebogen. Maar bij een klauwteen komt er nog iets voor: het gewricht tussen het eerste kootje en het middenvoetsbeentje (van de voet zelf) is ook gedwongen overstrekt. Met een overstrekking bedoelen we geen buiging met de richting van het gewricht mee maar een buiging de tegenovergestelde richting op (overstrekking genoemd). Bij een klauwteen komt de top van de teen net niet op de grond terecht, wat bij een hamerteen wel het geval is. De oorzaak voor een klauwteen is gelijk aan die van een hamerteen. Soms is er geen duidelijke oorzaak te vinden. Een andere oorzaak kan juist in de heup liggen, waardoor er geen goede stand van de voet tijdens het lopen ontstaat. Het afwikkelen van de tenen gebeurt dan niet correct waardoor er uiteindelijk een hamerteen of klauwteen kan ontstaan.

Steunzool

In niet-ernstige gevallen kan een steunzool aangemeten worden. Een steunzool biedt extra steun achter de kopjes van de voetwortelbeentjes. Hierdoor wordt de teen ontlast waardoor er geen pijnklachten ontstaan. Er is ook nog de functionele zool: deze werkt herstellend door zwakker spieren te stimuleren en te sterke spieren juist wat af te remmen. Er zijn mensen die baat hebben bij deze zool, maar niet iedereen merkt verschil. Belangrijk is dat het afwikkelen van de tenen gecorrigeerd wordt en dat drukplekken ontlast worden. Een orthopedist kan hierbij helpen en samen een behandelplan opstellen. Orthopedisch schoeisel is ook een optie, waarbij er ruimte wordt overgelaten voor de teen. Hierdoor verdwijnen pijnklachten. Toch moet de patiënt erop bedacht zijn dat al deze hulpmiddelen in de meeste gevallen symptoombestrijding zijn en geen definitieve oplossing. De corrigerende zool kan daarentegen wel soms de oplossing voor het probleem zijn.

Operatie

In ernstige gevallen is een operatie noodzakelijk. Het eerste teengewricht kan verstijfd worden zodat deze weer recht staat. Soms wordt dit gewricht ook verwijderd. Bij een minder ernstige standafwijking kan soms voldaan worden met correctie van de spier of pees. Bij een operatie wordt altijd bekeken of dit ook mogelijk is gezien de leeftijd en conditie van de patiënt. Bovendien moet de chirurg rekening houden met zaken zoals werk of sport die de patiënt beoefend.

Lees verder

• Eeltpit, eksteroog, likdoorn verwijderen