Huidaandoeningen: afwijking bloedvaten

Als er afwijkingen aan bloedvaatjes kort onder de huidoppervlakte zijn, kan dit aan de buitenkant zichtbaar zijn. Zo zijn de afwijkingen zoals een wijnvlek, ooievaarsbeet, spataderen, rosacea (rode wangen of couperose) bekende huidaandoeningen. Als aandoening voorkomt in het gezicht, kan het ontsierend zijn. Hoewel sommige aandoeningen kunnen leiden tot klachten, zijn ze meestal vrij onschuldig. Welke huidaandoeningen door een afwijking van de bloedvaatjes komen voor en hoe kan dit worden behandeld?

Afwijking bloedvaten

De medische term is “vaatmalformaties” en hiermee wordt bedoeld dat er een weefselfoutje is in de aanleg van de bloedvaatjes. Er bestaan verschillende soorten afwijkingen. Ze kunnen voorkomen in de kleinste bloedvaatjes (haarvaatjes), aders, slagaders, maar ook in de lymfevaten. Vaak zijn ze al aanwezig bij de geboorte en de oorzaak is soms niet bekend. Er wordt aangenomen dat sommige afwijkingen erfelijk kunnen zijn.

Wijnvlek

Een wijnvlek is een foutje in de aanleg van de haarvaatjes. Net onder het huidoppervlak liggen meer haarvaten dan normaal en ze zijn ook wijder dan normaal. Dit zorgt ervoor dat het aan de buitenkant te zien is als een rode vlek met een bepaald patroon. Vanaf de geboorte is de wijnvlek aanwezig en groeit mee met het kind. Op latere leeftijd zullen de vaten verder opzwellen en zal de wijnvlek paars verkleuren en wat bobbelig worden aan het huidoppervlak. Op zich zijn wijnvlekken onschuldig, maar kunnen erg ontsierend zijn. Vooral als het voorkomt in het gelaat. Deze plekken kunnen wat kwetsbaarder zijn, waardoor er een bloeding kan optreden. Wijnvlekken kunnen wijzen op afwijkingen in de aders, slagaders of lymfevaten. Ze gaan zelden gepaard met andere aangeboren afwijkingen.

Behandeling

Het is tegenwoordig mogelijk om een wijnvlek te behandelen met een vaatlaser of flitslamp. Een laserbehandeling is een therapie met een zeer sterke lichtbron met licht van één bepaalde kleur. Elke lasersoort heeft zijn eigen kleur licht. Voorafgaand wordt gekozen voor een kleur die wordt geabsorbeerd door de haarvaatjes. Hierdoor worden deze bloedvaatjes als het ware weggebrand waarbij de huid niet tot nauwelijks beschadigd raakt. Hoe groter de wijnvlek is, hoe meer behandelsessies er nodig zullen zijn. Omdat de behandeling pijnlijk kan zijn, wordt er meestal niet gekozen om jonge kinderen te behandelen.

Rosacea (rode wangen en neus)

Deze aandoening kenmerkt zich door een roodverkleurde huid en het komt met name voor op de wangen en de neus. Het wordt voornamelijk gezien bij vrouwen van middelbare leeftijd. Er zijn gesprongen bloedvaatjes zichtbaar. Deze worden “teleangiëctasieën” genoemd. Het lijkt soms wat op acne vanwege de bultjes en puistjes die kunnen ontstaan, maar het heeft er niets mee te maken. Mensen met rosacea hebben ook vaak last van oogklachten zoals ontstoken oogleden of hoornvlies, droge ogen en het gevoel dat er zand in de ogen zit. Een echte oorzaak van deze hinderlijke aandoening is niet bekend, maar de volgende dingen kunnen rosacea wel verergeren:

• Stress
• Geneesmiddelen met vaatverwijdende werking
• Alcohol
• Bepaalde voedingsmiddelen, zoals pittig eten
• Hormonen (menopauze)
• Overgevoeligheid voor bepaalde producten

Behandeling

Deze chronische huidaandoening is te behandelen. Zo moet je de huid zo min mogelijk irriteren, vermijd alcohol en gekruid voedsel, vermijd extreme kou en warmte, overmatige blootstelling aan zonlicht en sigarettenrook. Door laser- of lichttherapie kan de roodheid worden verminderd. Omdat rosacea niet te genezen is, zal behandeling moeten worden herhaald. Deze aandoening kan op langere termijn wel minder hevig worden.

Couperose

Deze aandoening kenmerkt zich door vele kleine gesprongen haarvaatjes die zich meestal bevinden op de wangen, neus, kin en soms op het decolleté. Deze kunnen ontstaan door erfelijkheid, alcoholgebruik, medicatie, overmatige blootstelling aan zon, extreme temperatuursschommelingen of door roken. Behandeling bestaat veelal uit licht- en lasertherapie en coagulatie. Hierbij worden de vaatjes dichtgebrand waardoor de roodheid zal verminderen. In sommige gevallen wordt er gekozen voor camouflagetherapie.

Spider naevus (spinnenkopje)

Hierbij is er sprake van een plaatselijke verwijding van een klein huidvaatje. Meestal bevinden deze zich in het gezicht, de nek, op de handruggen of op de onderarmen. Het ziet eruit als een rode stip die centraal staat met diverse kleine uitlopers, vandaar de naam. Het kan bij iedereen op elke leeftijd voorkomen, maar het wordt vooral gezien bij zwangere vrouwen. Na de zwangerschap verdwijnt het meestal weer vanzelf. Deze aandoening is onschuldig, maar kan cosmetisch wel storend zijn. Deze aandoening wordt wel eens gezien bij mensen met leverproblemen of schildklierproblemen. Het kan vanzelf weer verdwijnen, maar je kunt het ook laten behandelen door middel van lasertherapie of coagulatie. Er is een kleine kans dat er na behandeling een litteken te zien blijft.

Ooievaarsbeet

Een ooievaarsbeet is een bloedvatafwijking dat voorkomt op het voorhoofd, oogleden en nek. Het komt zelfs voor bij zo’n 30 procent van alle pasgeborenen. Het is waarschijnlijk geen echte vaatmalformatie maar een verwijding van de kleine haarvaatjes van de huid. Het verdwijnt geleidelijk aan en meestal is het voor de leeftijd van een jaar verdwenen. Als er een ooievaarsbeet in de nek is, blijft het meestal zichtbaar tot op een volwassen leeftijd.

Afwijking aders (veneuze malformatie)

Er is een foutje in de aanleg van de aders. Aders zorgen voor de bloedstroom van de weefsels naar het hart. Indien dit niet goed functioneert, uit zich dat in een blauw doorschemerende vaatkluwen en soms als spataders. Als er klachten ontstaan zoals een zwaar gevoel of pijn, dan kan men kiezen voor een behandeling. Dit kan in de vorm van een steunkous zijn, of door een vloeistof in te laten spuiten, waardoor de vaatwanden aan de binnenkant aan elkaar plakken. In sommige gevallen wordt er gekozen voor een operatie.

Afwijking slagaders (arterioveneuze malformaties)

Hierbij is er sprake van een foutje in de aanleg van slagaders. Slagaders zorgen normaal gesproken voor de bloedaanvoer naar de weefsels toe. Als er een teveel aan slagaders zijn aangelegd, komt er teveel bloed in het weefsel. Dit geeft klachten zoals een warm of kloppen gevoel, pijn en rood weefsel. Deze aandoening kan aangeboren zijn, maar ook op latere leeftijd ontstaan. Behandeling kan plaatsvinden door middel van inspuiting met alcohol onder narcose. Deze ingreep moet soms herhaald worden.

Afwijking lymfevaten (lymfatische malformaties)

Er is hierbij sprake van een fout in de aanleg van lymfevaten. Deze vaten zorgen er normaal gesproken voor dat weefselvocht (lymfe) teruggevoerd wordt naar het hart. Deze aandoening uit zich in de huid doordat er hele kleine blaasjes zichtbaar zijn die soms gevuld zijn met helder of bloederig vocht. Als de blaasjes kapot gaan, kan het lekken. Hierdoor is er een kans op een infectie. Behandeling bestaat uit inspuiting, steunkous of drukpak dragen.