Wat is radiologie?

Röntgenfoto's, CT-scans, echo's, MRI-scans, dit zijn allerlei methoden waarmee de radioloog tot het stellen van diagnoses komt. Radiologie houdt zich bezig met het vaststellen van aard en plaats van aandoeningen en letsels en ziektes. Daarbij wordt dus gebruik gemaakt van röntgen- en ander onderzoek. Wat houdt radiologie precies in?

Wat is radiologie?

Radiologie, afkomstig van de Griekse woorden "radio" (stralen) en "logos" (wetenschap), gaat over de beoordeling van röntgenfoto's. Wanneer er afwijkingen of ziektes zijn in het lichaam die niet uitwendig (van buiten) te zien zijn, wordt vaak de radioloog ingeroepen. Met behulp van scans via stralen, geluidsgolven en magnetische velden worden aandoeningen aan het lichaam vastgesteld.

Stralen

e meeste gebruikte stralen zijn röntgenstralen en X-stralen. Het gaat hierbij om CT-scans en röntgenfoto's. Deze werden tot recent het meest gebruikt. Tegenwoordig wordt echter meer gebruikt van de volgende twee technieken: golven en velden.

Röntgenstraling werd ontdekt door Wilhelm Röntgen en het gaat om elektromagnetische straling, een straling tussen ultraviolet en gammastraling. De straling is enigszins schadelijk maar dit weegt op tegen het nut ervan. Beeldvorming ontstaat doordat de straling door zachte weefsels wordt doorgelaten en door harder weefsel wordt tegengehouden. Dus door kraakbeen komt de straling heen en niet door het bot, waardoor het bot zichtbaar is. Het wordt toegepast bij foto's, de CT-scan en fluoroscopie.

Bij een CT-scan gaat iemand bijvoorbeeld door een apparaat waarbij aan de ene kant de röntgenbron is en aan de andere kant de detector. Doordat de straling het lichaam passeert worden alle weefsels verzwakt. De sterkte van de resterende straling wordt gemeten. Er worden dan meerdere meting gedaan en zo ontstaat een 2-dimensioneel beeld.

Geluidsgolven

Een tegenwoordig meer gebruikte techniek is echografie. Dit wordt vooral gebruikt bij zwangere vrouwen om naar de foetus te kijken. Echografie wordt ook wel echoscopie genoemd. Er wordt een reflectie weergeven van grensvlakken tussen harde en zachte structuren. Het gaat om ultrasone geluiden, onhoorbaar voor de mens. Zowel snelheid, richting als intensiteit kan worden bepaald met de apparatuur.

Met echografie worden vooral de organen uit zacht weefsel bestaand goed weergegeven. Bij wekendelenletsel is dit dus zeer geschikt (bijvoorbeeld spieren).

Magnetische velden

NMR, MR of MRI zijn vormen van scans van magnetische velden. NMR staat voor Nuclear Magnetic Resonance en wordt toegepast in chemie en geneeskunde. Vooral bekend is de nieuwere naam MRI. MRI staat voor Magnetic Resonance Imaging waarbij mensen in een scanner worden geplaatst. Dit is een beweegbare tafel waarmee iemand dan vervolgens door de scanner gaat met daarin een magneetveld. Niet iedereen kan zomaar in een scanner worden geplaatst omdat sommige metalen voorwerpen een gevaar vormen. Wanneer iemand endoprothesen, pacemakers, spiraaltjes, neurostimulatoren, insulinepompen, intra-oculaire metaaldeeltjes, metalen kunshartkleppen en cochleaire implantaten met zich meedraagt wordt een MRI-scan afgeraden. De voorwerpen kunnen worden aangetrokken door het magnetische veld.

Het verschil met een CT-scan is dat deze de absorptie van röntgenstraling meet en er bij MRI geen blootstelling is aan stralingen.

Wie?

De radioloog is gespecialiseerd in het beoordelen van röntgenfoto's bij ziektes of afwijkingen van het lichaam. Een radioloog heeft zes jaar medicijnen gestudeerd en daarna zich vijf jaar gespecialiseerd tot medische beeldvorming. Werkzaamheden van de radioloog zijn bijvoorbeeld:

• Zonder operatie behandelen van patiënten (met echografie), zoals toepassen van dottertechnieken (angioplastiek) waarbij vernauwde slagaders worden verwijd, alsook het verwijderen van ontstekingen
• Maken van foto's, scans en dergelijke voor diagnose stelling

De diagnose en het advies van een radioloog zijn meestal bepalend.