Een CT scan bij een kind, gevaarlijk?

De CT scan is een onderzoeksmethode welke snelle en betrouwbare resultaten geeft. Dit kan van essentieel belang zijn bij het vaststellen van een inwendige verwonding bij een kind. Toch dient men de CT scan met de grootst mogelijke zorg te gebruiken. De röntgenstraling die gebruikt wordt bij de CT scan blijkt namelijk de kans op kanker op oudere leeftijd te vergroten. Daarnaast zijn er nog andere aandachtgebieden, zoals de hoeveelheid straling en de plaats van straling.

Wat is een CT scan?

CT is de afkorting van de medische term computertomografie. Een CT scan is een methode waarmee men het menselijk lichaam kan onderzoeken met behulp van röntgenstraling. Met behulp van een CT scan kunnen diverse afwijkingen in het menselijk lichaam opgespoord worden, van bot tot weefsel.

Een CT scan wordt uitgevoerd met behulp van röntgenstraling. Met een röntgenbron en een röntgendetector wordt een bepaald deel van het menselijk lichaam 'doorgelicht'. De röntgenbron geeft namelijk een bundel straling af welke in meer of mindere mate door het lichaam heen kan gaan. De sterkte van de straling die niet door het lichaam heen kan wordt gemeten met de röntgendetector. Uiteindelijk kan men zo een driedimensionaal beeld van het menselijk lichaam creëren.

Een CT scan bij een kind

Het is niet moeilijk om voor te stellen dat de straling die bij de CT scan gebruikt wordt een nadelige invloed op het lichaam kan hebben. Toch wordt de CT scan dikwijls ingezet om hoofdtrauma en andere lichamelijke aandoeningen bij een kind op te sporen. Door deze techniek is het niet langer nodig een risicovolle operatie uit te voeren om zo de schade in het lichaam te kunnen bepalen. Echter, hoe jonger iemand is, hoe doorlaatbaarder het lichaam is en aan des te meer straling het lichaam blootgesteld wordt. De straling waaraan men blootgesteld wordt in deze korte periode staat gelijk aan de straling die men normaliter in 8 maanden uit de omgeving ondergaat.

Er zijn een aantal aandachtspunten voor het maken van een CT scan bij een kind:

• Kinderen zijn veel gevoeliger voor röntgenstraling dan volwassenen. Een kind van 1 jaar oud heeft een 10 tot 15 keer hogere kans op nadelige gevolgen van de straling dan een 50jarige bij dezelfde hoeveelheid straling.
• De effectieve hoeveelheid röntgenstraling is bij kinderen lager dan bij volwassenen. De effectieve dosis neemt toe met de leeftijd.
• De organen van een kind liggen veel dichter bij elkaar dan de organen van een volwassene. Daarom is er veel meer kans dat er naastgelegen organen onbedoeld blootgesteld worden aan de straling.
• Het is erg verleidelijk een CT scan te gebruiken bij kinderen, omdat het een snelle onderzoeksmethode is waarbij geen verdoving of wat dan ook aan te pas komt.
• Röntgenstraling vergroot de kans op kanker op latere leeftijd.

Verkleinen van de gevaren van een CT scan bij kinderen

De CT scan heeft grote voordelen boven andere mogelijke onderzoeksmethoden. Desondanks dient men zeer voorzichtig te zijn met het doen van een CT scan bij kinderen. Er zijn een aantal richtlijnen die men aan kan houden op de gevaren van de CT scan bij kinderen te verkleinen.

Opstellen van richtlijnen gebruik CT scan

Niet in elk geval is een CT scan noodzakelijk. Dikwijls kan men ook met andere onderzoeksmethoden een juiste diagnose stellen en een juist behandelplan opstellen. Het is belangrijk dat men niet te snel overgaat op een CT scan en eerst alle andere mogelijkheden uitgebreid overwogen heeft. Om dit beslisproces te versnellen zouden er richtlijnen opgesteld kunnen worden, waarin beschreven wordt in welke gevallen een CT scan noodzakelijk is en in welke gevallen men met een andere onderzoeksmethode af kan.

Beperken van blootstellen organen aan straling

Wanneer men de milt wilt onderzoeken, is het niet nodig dat de gehele buikholte bij de CT scan betrokken wordt. Dit levert immers onnodige straling en daarmee risico op. Door het CT scan apparaat juist af te stellen kan men de scan zoveel mogelijk beperken tot het gewenste gebied.

Straling aanpassen aan het kind

Vroeger ging men er van uit dat hoe meer straling er gebruikt werd, hoe beter de kwaliteit van de CT scan. Dit idee is inmiddels achterhaald. De hoeveelheid straling dient zoveel mogelijk beperkt te worden, terwijl tegelijkertijd wel voldoende straling gebruikt moet worden om de gewenste onderzoeksresultaten te verkrijgen.