De voordelen van synesthesie: vermenging van de zintuigen

Synesthesie is de koppeling van de zintuigen, mensen met deze eigenschap nemen geluiden waar in beeld of kunnen juist vormen ruiken. In hun hersenen zijn geur, smaak, beeld, geluid en gevoel aan elkaar gekoppeld op een abnormale manier. Is dit een afwijking, een aandoening of eens stoornis? Het is zeker een afwijking, maar eentje waar je best wat aan kunt hebben.

Wat heb je aan synesthesie?

Maar wat heb je dan aan synesthesie? Het kan een storend soort waarneming zijn. Zo is het bijvoorbeeld dat synestheten slecht zijn in drukke situaties, snel overprikkeld raken en moeilijk bijvoorbeeld kunnen autorijden. Ze zien immers geluiden, en kunnen zich daardoor niet goed op de weg concentreren. Bij synesthesie komen problemen kijken. Maar je kunt synesthesie ook zien als een verrijking van de waarneming. Dit is hoe veel synestheten het zelf zien. Zij zouden ook niet zonder kunnen, het zou voor hen een lege manier van ervaren zijn. Ook zijn er zeker veel dingen die makkelijker worden gemaakt door het hebben van synesthesie.

Geheugen

Omdat synestheten prikkels 'verdubbelen', zij ervaren immers geluid ook als beeld of andersom, hebben zij ook meer aanknopingspunten om gegevens te onthouden. De spelling van woorden is bijvoorbeeld gemakkelijker te onthouden, omdat het veranderen van één letter voor het veranderen van de kleur van het hele woord kan zorgen. Ook is de letter 'f' in zichzelf moeilijker te onthouden dan 'de groene letter'. Ook kunnen data gemakkelijker te onthouden zijn doordat ze een plaats in de ruimte, met ook nog een kleur, hebben en niet alleen nummers zijn.

Kunst

Mensen met sterke synesthesie houden vaak van muziek maken, schilderen of schrijven. Vaak zijn dit abstracte kunstvormen. Dit komt doordat het voor hen gemakkelijker is om beelden weer te geven in muziek, geluiden in beeld of verhalen via metaforen van de zintuigen.

Schrijvers

Schrijvers met synesthesie doen dit laatste. Door beelden te hebben van het gezang van vogels, kun je dit veel rijker beschrijven. Omdat het in literatuur normaal is om metaforen te gebruiken, geluiden met kleuren te beschrijven, kunnen synestheten hier al hun ervaringen in kwijt. En ze geven de lezer een beeld dat hij niet kent, maar dat erg levendig is door de uitgebreide beschrijvingen van beelden. Over Shakespeare gaan geruchten dat hij synesthesie had, hij was de meester van de metaforen. Van andere schrijvers is zeker dat ze synestheten waren, bijvoorbeeld Nathaniel Hawthorne, bekend van 'The Scarlet Letter', Victor Hugo, Anthony Powell en Vladimir Nabokov.

Muzikanten

Aan geluid-kleur synesthesie heb je vooral veel bij met maken van muziek. Deze synestheten kunnen geluiden, klanksoorten en ritmes op een andere manier overzien, en vinden daardoor andere mogelijkheden om ermee te werken. Ze 'zien' of muziek goed klinkt of niet, en welke kleur het eventueel nodig heeft, of juist niet, om beter te klinken. Muzikanten met synesthesie zijn onder andere Nikolai Rimsky-Korskov, Jean Sibelius, Joachim Raff, klassieke componisten, maar ook moderne muzikanten zoals Tori Amos, Michael Torke, Pharrell Williams, John Hay en Stevie Wonder.

Kunstenaars

Als laatste is het ook voor kunstenaars handig om beelden van geluiden of andere zintuiglijke waarnemingen te hebben. Kunstenaars met synesthesie gebruiken dan ook vaak muziek, als inspiratie of om letterlijk beelden uit te halen. Deze kunstenaars zijn onder andere David Hockney en Kilford. Ook is het omgekeerde mogelijk, sommige kunstenaars horen wat ze aan het tekenen of schilderen zijn, en komen er zo achter of het werkt of niet. Dit geldt voor architect Frank Lloyd Wright. En het hebben van vorm synesthesie is voordelig als architect. Kunstenaars die genie worden genoemd, hebben vaak 'aandoeningen' als synesthesie.

Ervaring

En natuurlijk is het niet voor niets dat geen enkele synestheet zijn afwijking kwijt zou willen. Het geeft je een rijkere waarneming, je kan in plaats van alleen muziek luisteren, het ook gaan bekijken. Je ziet kleuren overal om je heen waar letters zijn. Je ziet jezelf door de tijd reizen in de ruimte en kunt misschien zelfs woorden proeven. Het is alsof je een drug hebt genomen die je laat hallucineren, constant, maar op een vertrouwde manier. Je ervaring wordt rijker en interessanter, en je kan er veel mee in creatieve processen. Zie het dus zeker niet als een beperking, maar eerder als een gave. Jij ziet meer dan anderen, je ziet meer van de wereld.