Decubitus of doorligwonden. Hoe ontstaan ze?

Decubitus betekent letterlijk een doorligwond, dit komt met name voor bij mensen die bedlegerig zijn.

Hoe ontstaat nou zo'n decubituswond?

Een decubituswond is een beschadiging van de huid, dit krijg je door veel in dezelfde houding te zitten of liggen. Decubituswonden ontstaan vooral bij ouderen mensen die bedlegerig zijn. Door druk en schuifplekken kan de huid zo'n wond creëren. De huid knelt op het gebied waar het lichaam op rust. Daardoor ontstaan dus rode plekken, blaren en wonden. Vooral op de stuit komt dit het meeste voor, omdat bedlegerige mensen hier het meest en het langst op liggen. Maar het kan ook voorkomen op de ellebogen, hielen, enkels en schouderbladen.

Categorieën decubitus

Decubitus zijn in vier categorieën te verdelen:

Stadium 1

Roodheid op de huid die je níet weg kunt drukken, bij een intacte huid. Er kan sprake zijn van verkleuring, verharding en warmte van de huid. Een huid die donker is vertoond mogelijk geen verkleuring. Wel verharding en warmte. Het gebied van de wond kan pijnlijk, zacht, stijf, warmer of kouder aanvoelen dan de rest van het gebied. Heb je bijvoorbeeld een decubituswond stadium 1 op je elleboog, dan voelt de rest van je arm wel normaal.

Stadium 2

Een blaar, of gedeeltelijk verlies van de huidlaag. Een oppervlakkige open wond wordt zichtbaar. Vaak ziet het er ook uit als een blaar met veel vocht, het is glimmend en droog.

Stadium 3

Verlies van volledige huidlaag. De dikte van de huid is afgestorven, er ontstaat een diepe zweer. Het afgestorven weefsel is vaak geel van kleur, maar kan in ergere gevallen ook zwart van kleur zijn. In dit stadium stinken de wonden ook vaak.

Stadium 4

Aantasting van de spierweefsels. Diepe wonden zijn zichtbaar, soms zelfs van centimeters diep. Je kunt letterlijk in de wond kijken, vaak zie je botweefsel en zelfs het bot van dat gebied zitten. Er komt een vieze geur vanaf.

Decubitus is slecht te behandelen, vooral in het derde en vierde stadium. In de wonden kunnen bacteriën gaan groeien die de bloedbaan kunnen bereiken. Ze kunnen het onderliggende bot infecteren, wat weer kans geeft op bloedvergiftiging, of zelfs het uitschakelen van bepaalde bot structuren.

Decubituswonden zijn erg vervelend, hoe kun je voorkomen dat je ze krijgt?

• Vooral bij bedlegerige mensen, verander regelmatig van houding! Blijf niet alsmaar op de rug/stuit liggen. Ga regelmatig ook eens op je linker en rechterzij liggen, en als het mogelijk is op de buik.
• Bij mensen met bijvoorbeeld een kantoorbaan en veel moeten zitten, zorg er voor dat je nooit onderuit gezakt gaat zitten. Dit veroorzaakt druk en schuif plekken waardoor een decubituswond veroorzaakt kan worden. Wat ook kan helpen is een zacht kussen in de stoel leggen, het is nooit verstandig om uren lang op een harde stoel te zitten.
• Heb je last van je hakken, tussen de knieën en/of tussen je enkels met liggen, leg er dan eens een kussen op of onder. Bijvoorbeeld onder je scheenbenen, zodat de hak vrij ligt. En tussen je knieën, zodat er geen drukplekken ontstaan.
• Bij de ouderen mensen die een stuk minder mobiel zijn en veel op bed liggen, kan ook een decubitusmatras besteld worden. Dit is een speciaal matras wat decubituswonden voorkomt. Ook kan een dekenboog voor voor boven de voeten een goede oplossing zijn, zodat de voeten vrij liggen en er geen drukplekken op de hakken kunnen komen.