Wat is een whiplash syndroom?

Wanneer whiplash klachten niet overgaan en een chronisch karakter krijgen, spreekt men van het whiplash syndroom. De klachten die hierbij horen zijn niet voor iedereen hetzelfde. Dit maakt het zowel voor de patiënten als de medische wereld erg moeilijk. Het whiplash syndroom is niet objectief medisch aantoonbaar, maar bestaat wel degelijk.

Oorzaken whiplash

Een whiplash wordt veroorzaakt door het overstrekken van de nekspieren ten gevolge van een plotselinge slingering van de nek.
Verschillende oorzaken:

• Aanrijding van achter of van opzij. Wanneer men de aanrijding niet heeft zien aankomen en de spieren van de nek niet flink is gaan aanspannen is de kans op een whiplash groter.
• Een sportongeval zoals een ongeluk met een paard of een ski-ongeval. Een andere oorzaak kan een ongeval bij een balsport zijn, waarbij de bal achter in iemands nek wordt geschopt.
• Ongevallen in en om het huis, zoals een val van de trap.

Whiplash treft hoofdzakelijk vrouwen

Een whiplash schijnt vooral een vrouwenkwaal te zijn. Zo'n zeventig procent van de whiplash patiënten is vrouw. Hoe komt dit?
Vrouwen hebben een dunnere nek dan mannen. Hierdoor lopen ze dus een grotere kans op schade.
Vrouwen rijden vaak in kleinere, minder veilige auto's en maken vaker stadsritten, waarbij de kans op botsingen iets groter is.
Vrouwen rijden vaker mee als passagier, waardoor ze minder bedacht zijn op botsingen.

Van whiplash naar whiplash syndroom

Het ongeval zorgt voor overstrekking van de spieren en het weefsel in de nek, dit kan diverse gevolgen hebben:

• oprekking en scheuren van bloedvaten
• oprekking en scheuren van spierweefsel
• tijdelijke beklemming van de bloeddoorvoer naar de hersenen
• ontwrichting van wervels
• uitrekking en oprekking van de zenuwen
• licht hersenletsel door een tijdelijke beklemming van de bloeddoorvoer of door kleine bloedinkjes in het hersenweefsel.

Whiplash klachten kunnen al direct na de botsing ontstaan, maar het is ook mogelijk dat ze pas in de weken na het ongeval naar voren komen. Bij 70 % van de patiënten zullen de klachten na drie maanden volledig verdwenen zijn, maar bij een kleine groep (ongeveer 20 %) zijn de klachten hardnekkig. Hun centrale zenuwstelsel heeft blijvende schade opgelopen. Zij hebben een jaar na het ongeval nog steeds klachten en deze klachten worden chronisch. Zij hebben te kampen met het whiplash syndroom (ook wel Whiplash Associated Disorder, kortweg WAD genoemd).

Whiplash syndroom

De klachten van een whiplash syndroom kunnen zeer divers zijn. Niemand heeft last van al deze klachten, maar iedereen uit de groep heeft last van minimaal twee van onderstaande klachten.
Voorkomende klachten zijn:

• pijn in of bewegingsbeperkingen van de nek
• oorsuizen of verminderd gehoor
• verminderd zicht of veelvuldige flikkeringen voor de ogen
• hoofdpijn, meer dan gebruikelijk
• slaapstoornissen
• gestoorde smaaksensatie
• overgevoeligheid voor geluid en/of licht
• geheugen- en concentratiestoornissen
• evenwichtsproblemen en duizeligheid
• depressiviteit, stemmingswisselingen en vermoeidheid
• tintelingen in de armen en handen

Behandeling chronisch whiplash syndroom

Aan een chronische whiplash valt weinig te doen. De patiënt zal met de klachten moeten leren leven en leren ervaren dat zijn dagen er anders uit zullen zien. Voor veel patiënten wordt het onmogelijk om een volledige dagtaak te verrichten. Zij zullen in deeltijd moeten gaan werken of het werk zelfs volledig neer moeten leggen. De inhoud van de dagen zal gepland moeten worden, even snel nog iets erbij doen is er niet meer bij. Dit zal voor de meeste patiënten een hard gelag worden, maar helaas zal dit noodzakelijk zijn.

Sommige patiënten hebben baat met een RF-laesie. Dit is een behandeling op een pijnpoli waarbij een naald in de juiste positie in de zenuwbaan wordt geplaatst. Door deze naald wordt de stroom opgevoerd totdat er spiersamentrekkingen plaatsvinden ter hoogte van de naald. Meestal verdwijnen de klachten niet na deze behandeling, maar er treedt wel vaak vermindering van de klachten op.

Wanneer vooral de psychische klachten op de voorgrond staan, is het verstandig om een psycholoog of psychiater in te schakelen.