Spierzwakte bij ouderen

Bij het ouder worden ontstaat er vaak spierzwakte. De spieren zijn minder sterk en als gevolg daarvan ontstaan er problemen met de beweeglijkheid. De armen en benen gaan slap aanvoelen en bewegen wordt vermoeiend. Spierzwakte bij ouderen ontstaat door veranderingen in de hormoonhuishouding. Ook verkeerde voeding of te weinig beweging speelt een rol. Behandeling bestaat uit het sterker maken van de spieren en de voeding aan te passen. Soms is er extra hulp bij nodig.

Het ouder worden

Wanneer de mens ouder wordt gaat dit gepaard met achteruitgang van de lichaamsfuncties. Dit is een volkomen normaal proces en verloopt bij de een sneller dan bij de ander. Genetische aanleg, onderliggende ziekten, voeding, beweging en algemene levensstijl en gezondheid zijn bepalende factoren.

Oorzaak voor het ouder worden ligt hem in het veranderen van de celdeling. Cellen delen zich minder snel en er treedt celdood op. Veranderingen in het DNA zijn hier verantwoordelijk voor. Deze veranderingen treden geleidelijk aan op maar kunnen versneld optreden door vrije radicalen. Dit zijn schadelijke stoffen die we binnen krijgen door voeding, roken, luchtvervuiling maar ook het afvalproduct zijn bij bewegen. Antioxidanten breken de vrije radicalen af. Wanneer de balans tussen nieuwe vrije radicalen en de afbraak hiervan verstoord is, krijgen we te maken met vroegtijdige veroudering of ouderdomsziekten.

Spierzwakte

Zwakte van de spieren noemen we spierzwakte. De spieren oefenen een bepaalde kracht uit waardoor bewegen goed mogelijk is. Bij spierzwakte wordt bewegen moeilijker. Er ontstaat een slap gevoel in de armen en benen. Ook treedt er vermoeidheid op, vooral na intensief bewegen. Wanneer spierzwakte groter wordt zal er al vermoeidheid optreden bij een minimale beweging. Andere spieren kunnen uiteindelijk ook verzwakt raken. Denk hierbij aan de gelaatsspieren waardoor slikken of kauwen moeilijker wordt. Ook de ademhalingsspieren kunnen uiteindelijk zwakker worden.

Oorzaken

Spierzwakte bij ouderen (sarcopenie) is een veel voorkomend en vrij normaal verschijnsel. Enerzijds heeft dit te maken met hormonale veranderingen. Tijdens het ouder worden verandert de hormoonhuishouding, die normaal gesproken verantwoordelijk was voor onder andere de voortplanting. Sterkte spieren zijn nodig voor een goede voortplanting en overleving. De meeste spiermassa wordt bereikt op een leeftijd van ongeveer 30 jaar oud. Tussen de 30 en 50 jaar oud blijft dit stabiel. Vanaf het 50e levensjaar neemt de spiermassa jaarlijks met 1 tot 2 procent af. Dit is het gevolg van de afname van hormoonproductie. Daarnaast speelt voeding ook een rol. Zo is vitamine B12 belangrijk voor sterke spieren. Vooral ouderen hebben nogal eens last maagzuurproblemen, wat de opname van vitamine B12 verhindert.

Ouderen bewegen vaak minder waardoor er ook spierzwakte optreedt. Spieren die niet dagelijks getraind worden door middel van werk, sport of algemene beweging zullen uiteindelijk dunner en slapper worden. Ze passen zich als het ware aan hun nieuwe functie aan. Hoewel zwakke spieren dunner zijn is dit niet altijd zichtbaar vanuit de buitenkant. Onder invloed van veranderingen in de hormoonhuishouding neemt het vetweefsel toe, waardoor dunnere spieren vaak niet opvallen. Het gewicht kan zelfs toenemen. Een andere oorzaak voor spierzwakte is te vinden in overgewicht. Met name bij vrouwen komt spierzwakte in combinatie met overgewicht vaker voor.

Behandeling

Spierzwakte bij ouderen is nauwelijks te behandelen middels hormonen. Dit is in het verleden wel geprobeerd maar biedt te weinig resultaat. Inname van extra vitamine B12 is soms aan te raden. De arts zal bekijken of het lichaam voldoende vitamine B12 bevat. Bij maagzuur problemen zal dit behandeld worden.

Oefentherapie zorgt voor sterkere spieren en botten. Driemaal per week gedurende een half uur bewegen in de vorm van sport, wandelen of het huishouden doen voorkomt zwakke spieren. Het is belangrijk om spieren sterk te houden om toekomstige valpartijen te voorkomen. Ouderen die vallen breken vaker een of meerdere botten door broosheid van deze botten. Botten verliezen namelijk aan dichtheid met het ouder worden, Gebleken is dat voldoende beweging niet alleen de spieren maar ook de botten op oudere leeftijd stevig houden.

Het gebruik van hulpmiddelen bij spierzwakte is aan te raden. Een rollator of wandelstok biedt ondersteuning. Losliggende kleedjes en rondslingerende voorwerpen moeten zoveel mogelijk verwijderd of vermeden worden. Wanneer zelfstandig bewegen steeds moeilijker wordt kan de fysiotherapeut ingeschakeld worden. Deze kan ervoor zorgen dat de spieren op lengte en sterkte blijven.