Acne of jeugdpuistjes: oorzaken, behandeling en voorkomen

Acne, jeugdpuistjes of acne vulgaris is een veel voorkomende vorm van puistjes, zeker in de puberteit. Zeer veel mensen hebben een keer in hun leven last van jeugdpuistjes en vijf procent van de volwassenen heeft het nog steeds. De behandeling van acne en het voorkomen van toekomstige gevallen is mogelijk, maar niet altijd even gemakkelijk. Het behandelen kan tijd kost en het voorkomen kan door te letten op voedsel, voornamelijk eten, slaap en stress. Hoe krijg je jeugdpuistjes en hoe juist niet?

Inhoudsopgave

• Wat is acne?
• Hoe krijg je acne?
• Kun je acne krijgen van eten?
• Hoe voorkom je het krijgen van deze jeugdpuistjes?
• Behandeling van de jeugdpuistjes
• Is het normaal dat ik zoveel jeugdpuistjes heb?

Wat is acne?

Acne, jeugdpuistjes of acne vulgaris zijn puistjes die bij jeugd van twaalf tot vierentwintig jaar oud voorkomen. 85 Procent van de mensen tussen de twaalf en vierentwintig hebben last van jeugdpuistjes of hebben er last van gehad. Na de tienerjaren is de kans op jeugdpuistjes kleiner, maar nog steeds heeft vijf procent van de mensen last van acne.

Acne is dus heel erg normaal in de tienerjaren en zelfs daarna blijft het vrij normaal, omdat veel mensen het hebben. Toch bepaalt acne wel hoe iemand zichzelf vindt, want het is iets wat heel erg opvalt. Voor sommige mensen is geen acne hebben dan ook ontzettend belangrijk, omdat ze zich dan zekerder voelen over zichzelf.

Hoe krijg je acne?

Acne krijg je vanzelf, alhoewel er genoeg fabels en waarheden zijn dat het voorkomen kan worden door juist iets te doen of juist niet. Acne ontstaat door een opeenhoping van talg uit de talgkliertjes. Deze opeenhoping kan ontstaan doordat de uitvoergang voor talg verstopt raakt. De talgkliertjes blijven talg produceren en uiteindelijk veroorzaakt dit de welbekende jeugdpuistjes.

In de puberteit veranderen er een aantal dingen waardoor de kans op acne groter is:

• In de talgkliertjes wordt meer talg geproduceerd
• De bovenste laag van de huid, de opperlaag, wordt dikker
• De huid groeit, waardoor de uitvoergang verstopt kan raken

Acne ontstaat in de jeugd voornamelijk door een verstoorde huidcyclus. De huid is de hele tijd bezig zichzelf te vernieuwen en dode huidcellen af te voeren. Dit proces, dat keratinisatie wordt genoemd, kan tot gevolg hebben dat talg en eiwit in de huid vast komt te zitten. Dit zorgt dan uiteindelijk voor de verstopte uitvoergang. Uiteindelijk zorgen bacteriën ervoor dat acne ontstaat uit dat talg en eiwit.

Kun je acne krijgen van eten?

Er is niet wetenschappelijk bewezen dat jeugdpuistjes en eten een direct verband hebben. Toch merken veel mensen dat het wel degelijk een verband heeft. Boosdoeners zoals varkenvlees en chocolade zorgen er voor dat jeugdpuistjes meer voorkomen of groter zijn.

Toch is voedsel slechts van een klein belang in de algehele ontwikkeling van acne. Ongeveer vijfentwintig procent van acne is te wijten aan (verkeerd) voedsel. Welk voedsel hier precies voor zorgt is onbekend. Ook is onbekend of het per persoon verschilt, maar er zijn wel algemene boosdoeners. Zoals reeds genoemd zijn chocolade en varkensvlees bekende boosdoeners. Beide zorgen vermoedelijk voor een snellere verstopping van de uitvoergang, maar het is niet bekend hoe dit precies werkt.

Hoe voorkom je het krijgen van deze jeugdpuistjes?

Het voorkomen van jeugdpuistjes kan op veel verschillende manieren. Er zijn verschillende factoren die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van jeugdpuistjes. Toch zijn ze niet allemaal te voorkomen. Een bekende factor is hormonen. Hormonen zorgen voor een verhoogde productie van talg en daardoor raakt de uitvoergang eerder verstopt. Het is dan ook heel normaal als vrouwen op het einde van de menstruatiecyclus eerder last hebben van jeugdpuistjes.

Een andere factor is erfelijkheid. Alhoewel erfelijkheid slechts een kleine rol speelt, kan het wel belangrijk zijn. Als iemand erg veel last heeft van talgkliertjes die maar blijven produceren, dan kan dit erfelijk zijn. Toch speelt erfelijkheid vaak maar een kleine rol.

Tenslotte zijn er nog drie belangrijke factoren: huidverzorging, stress en slaap. De huidverzorging is belangrijk om talg van de opperlaag verwijderd kan worden en dit zorgt ervoor dat de uitvoergang minder snel verstopt raakt. Stress is bepalend omdat dit in direct verband staat met hormonen. Bij een toegenomen hoeveelheid stress is de kans op jeugdpuistjes dan ook groter.

Bij slaap is het allemaal iets ingewikkelder, omdat niet alles over het verband tussen slaap en jeugdpuistjes bekend is. Wel is bekend dat te weinig slaap in ieder geval niet goed is en de kans op jeugdpuistjes verhoogd. Of te veel slaap ook een negatieve invloed heeft of juist een positieve is niet bekend.

Behandeling van de jeugdpuistjes

Een standaard behandeling van de jeugdpuistjes is er niet. Wel zijn er een aantal middelen die gebruikt kunnen worden. Belangrijk om mee te beginnen is een goede huidverzorging. Dit kan door een soort speciale pleister te gebruiken die de viezigheid van de opperlaag afhaalt en de uitvoergang schoner houdt.

Een andere mogelijkheid is licht- en lasertherapie. Deze methode gebruikt licht en laserstralen om de talg weg te halen en de uitvoergang schoon te houden. Deze behandeling wordt aangeboden door schoonheidssalons en huidtherapeuten.

Verder kunnen er ontstekingsremmende middelen gebruikt worden - zoals antibiotica - en middelen die de talgvorming verminderen - zoals de pil voor vrouwen. Antibiotica wordt slechts op doktersrecept uitgeschreven en zal dan ook slechts voorgeschreven worden bij een ernstige vorm van acne. De pil kan door alle vrouwen gebruikt worden, maar biedt geen uitkomst voor mannen.

Is het normaal dat ik zoveel jeugdpuistjes heb?

Zoals eerder genoemd heeft maar liefst 85 procent van de bevolking tussen de twaald en vierentwintig last (gehad) van jeugdpuistjes. De een heeft dit heel ernstig, de ander veel minder. Jeugdpuistjes kunnen overal op het lichaam voorkomen, behalve op de lippen, handpalmen en voetzolen.

Het is vrij normaal om bijna geen last te hebben van jeugdpuistjes, of zelfs helemaal niet, maar het is ook normaal om heel erg veel jeugdpuistjes te hebben. Mocht dit zeer plotseling zijn verschenen na het gebruik van nieuwe medicijnen, dan is het raadzaam contact op te nemen met de huisarts. Als het geleidelijk aan is ontstaan, dan is het niet ernstig, behalve dat het als heel vervelend kan worden ervaren. Het is dus heel normaal om veel jeugdpuistjes te hebben.

Jeugdpuistjes komen vooral voor op het torso - de buik, borst en rug. Vaak zullen de meeste puistjes daar gevonden worden, maar ook in het gezicht, op de nek en op de (boven)benen komen ze vaker voor.