Schedel- en hersenletsels: een overzicht

De hersenen zijn zowaar ons belangrijkste orgaan. Een mogelijke beschadiging ervan heeft voor ons dan ook verstrekkende gevolgen. Gelukkig heeft Moeder Natuur ze goed beschermd in een harde benige doos. Maar ook deze is niet immuun voor mogelijke beschadigingen. Er zijn dan ook tal van schedel- en hersenletsels die kunnen leiden tot pijn en leed.

Inhoudsopgave

• Schedelletsels
• Hersenletsels

Schedelletsels

De schedelbarst

Een schedelbarst is de lichtste vorm van schedelbeschadiging. Wanneer de barst loodrecht staat op de kijkrichting kan ze met behulp van een röntgenfoto gevisualiseerd worden. Heeft de barst echter een schuine oriëntatie, dan dient een CT-scan gemaakt te worden.

De aanwezigheid van de barst zegt zelf niets over de toestand van de hersenen. In het overgrote deel van de gevallen zijn deze onbeschadigd. Het gevaar zit hem echter in het ontstaan van mogelijke epidurale hematomen. Dit zijn bloedingen onder het schedelbot die het resultaat zijn van het scheuren van een slagadertje van het harde hersenvlies door een botsplinter. Bijgevolg dienen patiënten met een schedelbarst regelmatig gecontroleerd te worden.

Een schedelbarst dient op zich niet behandelt te worden. Zo zal het schedelbot na verloop van tijd terug aan elkaar groeien.

De schedelbasisfractuur

De schedelbasisfractuur is een schedelbarst die gelegen is in de schedelbasis. Dit laatste is een ruime en complexe regio die voornamelijk uit bot bestaat. Daarnaast zijn er ook verschillende openingen aanwezig die voorzien zijn met bloedvaten en zenuwen. Bijgevolg kan een schedelbarst ter hoogte van deze regio aanleiding geven tot diverse klachten.

Wanneer de fractuur zich ter hoogte van de oogkassen bevindt, krijgt de patiënt een dik gezwollen blauw oog ten gevolge van een bloeduitstortingen in de oogkas. Meestal verdwijnt dit na enkele dagen. Daarnaast kan een schedelbasisfractuur ook in het dak van de neusholte verlopen. Hierdoor kan er een open verbinding ontstaan tussen de neusholte en de schedelinhoud, met het lekken van het hersenvocht uit de neusopening als gevolg. Deze lekkage dient gestopt te worden omdat er zich mogelijk bacteriën vanuit het lek naar de hersenen kunnen begeven. Wanneer dit gebeurt kan er een hersenvliesontsteking of hersenabces gevormd worden. Daarnaast kunnen schedelbasisfracturen ook de reukzenuw beschadigen, waardoor de patiënt zijn reukzin verliest.

Een ernstigere vorm van schedelbasisfracturen zijn deze waarbij de barst verloopt door de uittredeplaats van de oogzenuw. Hierbij kan er zich een beschadiging van de oogzenuw voordoen, waardoor het oog blind wordt.

De impressiefractuur

Een impressiefractuur is het gevolg van het inwerken van een scherp geweld op het schedelbot. Hierdoor wordt het schedelbot over een zekere afstand ingedrukt. Meestal is de hersenbeschadiging miniem. Er is echter een vergroot risico op infectie doordat de bovenliggende huid vaak openligt, en hierbij de onderliggende hersenen bloot gelegd worden. Deze vorm van impressiefracturen dient dan ook operatief behandelt te worden.

Wanneer een impressiefractuur niet openligt, dient het letsel niet behandelt te worden zolang de indeuking minder bedraagt dan de dikte van de schedel. Is de indeuking groter, dan dienen de verschillende botstukjes die de hersenen beschadigd weer recht gezet te worden. Dit om te vermijden dat er zich mogelijk pathologische processen voordoen.

Hersenletsels

Een hersenschudding

Een hersenschudding is de lichtste vorm van een hersenletsel. Een patiënt met een hersenschudding zal kort na een val of slag op het hoofd zijn bewustzijn verliezen. Daarnaast herinnert de patiënt zich vaak niets over het eigenlijke ongeval en een poos ervoor. De ernst van een hersenschudding is afhankelijk van deze twee bovenstaande symptomen. Zo zal een patiënt die langer het bewustzijn verliest, en zich daarmede ook minder herinnert, een ernstigere vorm van hersenschudding hebben.

De hersenkneuzing

Men spreekt van een hersenkneuzing wanneer het bewustzijnsverlies van langere duur en dieper is. Daarnaast worden er bij een hersenkneuzing ook vaak neurologische afwijkingen waargenomen. Afhankelijk van de ernst van de hersenkneuzing treedt een grote variëteit aan hersenbeschadigingen op. Zo zullen de milde beschadigingen vlot en snel genezen, waarna de meer ernstige beschadigingen aanleiding geven tot een moeizaam herstel en mogelijke neurologische restverschijnselen. Deze restverschijnselen zijn overigens zelf nog eens heel divers.